І што з ix возьмеш?! — Здадзены залікі —
I едуць — паглядзець ды пахадзіць,
I кожны гэткі юны i вялікі —
Ім «несть числа»... A геній быў адзін.
Ён i сказаў: «А мне пляваць»...— I плюнуў,
Калі з разгону ў ветравое шкло
Стараніў верабей. А ён чыгунна
Сказаў «Пляваць...», насупіўніы чало.
I ўсе маўчалі, бо па нейкай мерцы
Ён нрава меў... Адно не ўцяміў я:
Ці ён пра смерць, ці пра сваё бяссмерце,
Ці гэта ён сказаў пра вераб'я?..
А потым узарвалася маўчанне,
Як быццам i нічога не было,—
Стараліся, наперабой крычалі:
Два раманісты — пра рэцэпты чаю,
Паэт — пра рыфмы звонкае крыло...
Даўно ўжо тое адшумела лета.
Далека ўсё — за перавалам гор...
A геній наш? А ён плюе дагэтуль.
I мы — жывём... А хтосьці ж ТАМ памёр?..
* * *
Мы — багі, несмяротныя мы
У вачах матылькоў-аднадзёнак,
І наш смех — землятрусаў грамы,
А дыханне — віхур мільёны.
Пыл світальны змахне матылёк
З крыльцаў кволых — і круг замкнецца.
Як у новы сусвет кожны крок,
Кожны рух наш яму здаецца...
А «багі» шукаюць багоў —
Для сябе, бо ўпэўніцца хочуць:
Як жа свет гэты — без берагоў?
Як жа час — без дня i без ночы?
Нехта ж ёсць, каб адмерваць усё?
Нехта ж столькі загадак пакінуў?..
Ix пакутны цяжар мы нясём,—
Пачакай, матылёк, хвіліну...
РЫХТУЮЧЫСЯ ДА ВЫСТУПЛЕННЯ У ААН
Калісьці тата з дзядзькам Якімам
Любілі вечарам над газетай
Памазгаваць: шляхамі якімі
Пакутная нойдзе наша планета.
Склады складалі, як сена пласцілі,
І ў стог скідалі мудрыя словы,
І ў Асамблею, як пожняй, хадзілі
Рабіць сусветныя высновы.
І што на форуме тым Вышынскі
У вочы рэзаў панам буржуям,
Чыталі, бы смакавалі шынку,
Казалі: «Здорава ёи ix свяжуе!..»
Яшчэ казалі мудроную фразу:
«Ён дыпламат без падрыхтоўкі.—
I паяснялі: — Прамову адразу
Любую скажа — i ў цэль, i з толкам...»
I самі тут жа свой суд вяршылі
Над бомбай атамнай, над разбоем:
«На нас палезуць — зламаюць шыю
I галаву не захопяць з сабою...»
Даўно мачулінскія дыпламаты
Спяць пад бярозай, пад шум зялёны...
I раптам чую з той вечнай хаты:
«Васіль, паксціся: які Зуёнак?.-.»
«Што ж я — аглух тут?!
Сказаў — i хопіць..
«Ды дзе ты бачыў,— не разумею,
Каб аж з Мачулішча трапіў хлопец
На генеральскую асамблею...»
I тата дзядзьку паправіў шчыра:
«На Генеральную»...
I замоўклі...
Не маюць веры, што з ix кумірам
Магу зраўняцца без падрыхтоўкі...
I я не веру ў свой дыпламацкі,
Як бы сказаць тут, узлёт ці геній,
Хоць стос паперак гартаю хвацка,
Цытаты поўнаю сею жменяй...
Не так і проста вузлы развязваць
Намёкаў хітрых i тайных формул...
А мне б з мачулінскай нашай базы
Ударыць праўдай — прамой, адборнай...
Не вераць тата i дзядзька паперкам.
I ix маўчанне я разумею:
«З імі, відаць, не адкрыеш Амерыку,
Хоць i патрапіў на Асамблею...»
СЛОВА Ў АДКАЗ АНГЛІЙСКАМУ ДЫПЛАМАТУ НА ДЫСКУСІІ АБ ФАЛКЛЕНДСКІХ АСТРАВАХ
Помню расфарбоўку школьнай карты:
Быў Англа-Егіпецкі Судан
Паласаты, нібы ў арыштанта
Світку ўзяў, каб ахінуць свой стан.
Паласа зялёная жагнала
Жоўтую пустыню наўскасы:
Паўзямлі за кратамі трымала
Англія ў нядаўнія часы.
Ды патрэслі вольныя віхуры
Самы дальні, што ні ёсць, куток:
Збеглася шагрэневахо скурай
Вялікабрытанія ў шматок.
Ні калоній, ні дамініёнаў,
Ні былой імперыі марской,
Што заакіянскія мільёны
Вудзіла — аж бліскалі луской.
Ёсць Судан на карце і Егіпет —
І прысоскі «англа...» больш няма...
Сэр, ці ўсё смакуеш пірагі ты,
Што пякла калонія-турма?..