Kardynał ujął rękę królowej i ucałował ją z galanterią, po czym oddalił się.
Zaledwie wyszedł, królowa udała się do apartamentu syna i zapytała Laporte’a, czy król już się położył. Laporte wskazał ręką na śpiące dziecko.
Anna Austriaczka wstąpiła na stopnie łóżka, przybliżyła usta do zmarszczonego czoła synka i złożyła delikatny pocałunek. Potem oddaliła się równie cicho, jak była weszła, poprzestając na zwróceniu się do pokojowca:
— Postaraj się, mój drogi Laporte, żeby król łaskawiej przyjmował kardynała, wobec którego zarówno on sam, jak i ja mamy tak wielkie zobowiązania.
V. Gaskończyk i Włoch
Tymczasem kardynał powrócił do swego gabinetu, przy którego drzwiach czuwał Bernouin. Zapytał, czy nie zaszło nic nowego i czy nie było żadnych wiadomości z zewnątrz. Na przeczącą odpowiedź dał mu znak, by się oddalił.
Pozostawszy sam, poszedł otworzyć drzwi na korytarz, a następnie drzwi wiodące do przedpokoju. D’Artagnan, zmęczony, spał na ławie.
— Panie d’Artagnan — ozwał się kardynał cichym głosem. D’Artagnan ani drgnął.
— Panie d’Artagnan! — rzekł kardynał głośniej.
D’Artagnan spał dalej. Kardynał zbliżył się i końcami palców dotknął jego ramienia. Tym razem d’Artagnan drgnął, obudził się, a budząc się stanął na równe nogi jak żołnierz pod bronią.
— Jestem — wyrzekł. — Kto mnie woła?
— To ja — odezwał się kardynał, uśmiechając się jak najmilej.
— Proszę mi wybaczyć, wasza eminencjo, lecz byłem tak zmęczony...
— Nie proś mnie pan o przebaczenie — odparł Mazarini — gdyż zmęczyłeś się na mojej służbie.
D’Artagnan był pełen podziwu dla wielkiej łaskawości ministra. Cóż u diabła? — rzekł w duchu. — Czyżby przysłowie, że dobro spływa w czasie snu, było prawdziwe?
— Proszę za mną, panie d’Artagnan! — powiedział Mazarini.
— Tak, tak — zamruczał d’Artagnan. — Rochefort dotrzymał słów a. Ale którędy, u diabła, on przeszedł?
I obrzucił wzrokiem najciemniejsze zakątki gabinetu, lecz Rocheforta tam nie było.
— Panie d’Artagnan — rozpoczął Mazarini siadając i rozpierając się w fotelu — wydawał mi się pan zawsze dzielnym i zacnym człowiekiem.
Być może, aleś się długo namyślał, żeby mi to powiedzieć, pomyślał d’Artagnan, co nie przeszkodziło mu pokłonić się Mazariniemu w pas na jego komplement.
— A więc — ciągnął Mazarini — nadeszła sposobna chwila, by zużytkować pańskie talenty i pańską waleczność.
W oczach oficera zalśniła niby błyskawica radość, która zaraz zagasła, gdyż nie wiedział, do czego Mazarini zmierza.
— Proszę rozkazywać, monsignore — wyrzekł. — Jestem do usług waszej eminencji.
— Panie d’Artagnan — ciągnął Mazarini — pod rządami poprzedniego króla dokonał pan niejednego bohaterskiego czynu...
— Wasza eminencja jest nazbyt łaskawy wspominając o tym... To prawda, wojowałem dość pomyślnie.
— Nie mówię o pana czynach wojennych — przerwał Mazarini — gdyż jakkolwiek było o nich dość głośno, przewyższają je inne pańskie czyny.
D’Artagnan wyraził zdziwienie.
— No cóż — mówił Mazarini — nie odpowiada pan?
— Oczekuję — odparł d’Artagnan — by monsignore powiedział mi, które z tych czynów ma na myśli.
— Mówię o przygodzie... Ech, pan dobrze wie, co chcę powiedzieć.
— Niestety, nie wiem, monsignore — odrzekł d’Artagnan bardzo zdziwiony.
— Jest pan dyskretny, tym lepiej. Pragnę mówić o przygodzie królowej, o tych klejnotach, o podróży, jaką pan przedsięwziął wraz z trzema swymi przyjaciółmi.
He, he! — pomyślał Gaskończyk — czyżby to pułapka? Trzymajmy się ostro.
I rysom twarzy przydał wyraz takiego zdumienia, że mogliby mu pozazdrościć Mondori czy Bellerose, dwaj najlepsi aktorzy tej epoki.
— Znakomicie! — rzekł Mazarini śmiejąc się. — Brawo! Słusznie mi powiedziano, że jesteś pan człowiekiem, jakiego mi potrzeba. Zobaczymy więc, co mógłby pan zrobić dla mnie.
— Wszystko, co wasza eminencja rozkaże — odpowiedział d’Artagnan.
— Czy zrobiłby pan dla mnie to, co niegdyś dla królowej?
Na pewno — rzekł do siebie d’Artagnan — chodzi o to, żebym się wygadał. Zobaczymy, do czego on zmierza. Nie jest sprytniejszy od Richelieugo, u diabła!... — A zwracając się do kardynała, dodał:
— Dla królowej, monsignore? Nie rozumiem...
— Nie rozumiesz pan, że jesteś mi potrzebny, pan i pańscy trzej przyjaciele?
— Przyjaciele? Jacy?
— Trzej dawni pana przyjaciele.
— Ongiś, monsignore — odparł d’Artagnan — miałem nie trzech przyjaciół, miałem ich pięćdziesięciu. W wieku lat dwudziestu wszystkich nazywa się przyjaciółmi.
— Dobrze, dobrze, panie oficerze! — mówił Mazarini. — Dyskrecja jest piękną rzeczą, lecz dziś mógłby pan pożałować swojej zbytniej dyskrecji.
— Monsignore, Pitagoras zalecał uczniom milczeć przez pięć lat, by ich nauczyć tej sztuki.
— A pan milczałeś przez dwadzieścia. To znaczy o piętnaście lat dłużej niż jakiś tam filozof pitagorejski, co wydaje mi się rozsądne. Dzisiaj proszę mówić, gdyż sama królowa zwalnia pana z przysięgi.
— Królowa! — wykrzyknął d’Artagnan ze zdziwieniem, które tym razem nie było udane.
— Tak jest, królowa! I na dowód, że mówię w jej imieniu, poleciła mi pokazać panu ten diament, który, jak twierdzi, jest mu znany, a który odkupiła była od pana des Essarts.
I Mazarini wyciągnął dłoń ku oficerowi, który westchnął rozpoznając pierścień ofiarowany mu przez królową w ów balowy wieczór na Ratuszu.
— Istotnie — rzekł d’Artagnan — rozpoznaję ten diament. Należał on do królowej.
— Widzisz pan zatem, że mówię w jej imieniu. Proszę mi więc odpowiadać bez dalszych komedii. Powiedziałem już panu i powtarzam jeszcze raz, że chodzi o pańską fortunę.
— Na honor, monsignore! Potrzebny mi bardzo uśmiech fortuny. Wasza eminencja tak długo zapominał o mnie.
— Da się to naprawić w osiem dni. Więc pan jesteś już tutaj, ale gdzież są pańscy przyjaciele?
— Nic o nich nie wiem, monsignore.
— Jak to, nic pan o nich nie wiesz?
— Nie wiem; rozłączyliśmy się już dawno, gdyż wszyscy trzej porzucili służbę.
— W takim razie gdzież ich pan odnajdziesz?
— Gdziekolwiek by się znajdowali. To już moja rzecz.
— Dobrze. Pańskie warunki?
— Potrzebuję pieniędzy, monsignore. Tyle pieniędzy, ile ich nasze przedsięwzięcia będą wymagały. Przypominam sobie nazbyt dobrze, ile to razy brak pieniędzy stawał nam na przeszkodzie i jak bylibyśmy utknęli w połowie drogi bez tego diamentu, który zmuszony byłem sprzedać.
— Do diabła! Pieniędzy, i to dużo pieniędzy! — rzekł Mazarini. — Jak panu pilno do nich, panie oficerze! Czyż pan nie wiesz, że szkatuły królewskie są puste?
— Uczyń, monsignore. jak ja i sprzedaj diamenty z korony. Proszę mi wierzyć, że nie warto się targować. Wielkich celów nie osiąga się małymi środkami.
— A więc — rzekł Mazarini — postaramy się pana zadowolić.
Richelieu — pomyślał d’Artagnan — byłby mi już wypłacił pięćset pistoli zadatku.
— Czy mogę więc liczyć na pana? — zapytał kardynał.
— Tak, o ile zgodzą się moi przyjaciele.
— A w razie ich odmowy, czy mógłbym liczyć na pana?
— Nigdy nie udało mi się zrobić coś samemu — rzekł d’Artagnan potrząsając głową.