– Dosyć – odezwał się głos w głębi pomieszczenia.
Ktoś skrzesał ognia i zapalił knot oliwnej lampki. W niebieskawym świetle Arachne zobaczyła mężczyznę. Miał dziobatą twarz, niechlujną, rzadką brodę, a jego nos wyglądał jak wielkie ziarno fasoli. Siedział za blatem, na którym piętrzyły się worki, długie noże, sakwy, mosiężne garnki, kościane rurki, kawałki kolczug, osełki i wiele innych przedmiotów. Skraj stołu pozostawiono dla wagi z rzędem małych odważników i wielkiego drewnianego liczydła.
– Odsłoń twarz – zażądał, unosząc kaganek.
Posłusznie zdjęła kaptur. Gospodarz przyglądał się jej przymrużonymi oczami.
– Czego panienka z wysokiego miasta szuka w Lido? – spytał w końcu z drwiną. – Zbłądziła może?
Po jednej z belek pod dachem przebiegł olbrzymi brązowy szczur. Arachne przełknęła ślinę.
– Szukam Tuillia. Lichwiarza.
Pokręcił głową z udanym zdumieniem.
– A po cóż on panience potrzebny? I w mieście znajdą się kramy, gdzie chętnie przyjmą w zastaw klejnoty. I pewnie więcej złota dadzą.
– Mam złoto – wyrwało się Arachne.
Chwyciła za sakiewkę przywiązaną do pasa. Monety zadźwięczały. Na twarzy gospodarza pokazało się zdziwienie.
– Ma złoto. – Znów pokręcił głową. – No, no.
Arachne natychmiast pożałowała nieostrożnego gestu, lecz było już za późno.
– Tuillo skupuje nie tylko klejnoty zubożałych rodów, ale i księgi.
Tym razem, zdumienie lichwiarza było prawdziwe. Spoważniał.
– Po co ci księgi, dziewczyno? Przygryzła wargę.
– Moja rzecz.
– Nie masz dość złota, aby mnie wykupić z Torre dei Falconi, jeśli Severo dowie się, że złamałem zakaz i rozkaże mnie uwięzić.
– Nie zabronił kobietom posiadać ksiąg, tylko je czytać.
– Masz mnie za głupca? – prychnął. – Po cóż komuś księga, skoro nie może jej przeczytać?
Uniosła hardo głowę.
– Mam kochanka. Ciekawią go sprawy magów, więc chcę mu podarować prezent. Księgę.
Lichwiarz chwilę patrzył na nią badawczo.
– A inaczej go nie zatrzymasz?
– Nie – odparła oschle. – Jest wielkiego rodu i znudzi się mną szybko.
– Znajdź sobie innego – poradził, wykrzywiwszy z drwiną mięsiste wargi. – Kogoś, kto cię pokocha bez podarunków. Przez kogo nie skończysz pod stosem kamieni.
– Chcę tego. I chcę księgę. Przyniosłam złoto.
– A nie przyszło ci czasem do głowy, że dostanę więcej złota, jeśli pójdę do Torre dei Falconi i powiem książęcym inkwizytorom, że pewna młoda panienka postanowiła bawić się zakazaną wiedzą?
– Przyszło. Ale uznałam, że człowiek taki jak ty, nie może wydawać swoich klientów.
– Człowiek taki jak ja? – Lichwiarz zaśmiał się przyciszonym, suchym śmiechem. – Dobrze, więc, panienko. Znajdziemy księgę dla twojego kochanka. Chodź!
Wyszedł zza stołu i zobaczyła, że jest niewysoki. Utykając mocno na prawą nogę, powiódł ją pomiędzy skrzyniami, beczkami i szafami, które szczelnie wypełniały pomieszczenie. Odchylił narzutę w otworze drewnianego przepierzenia i wprowadził Arachne do niewielkiej izdebki. Za łóżkiem, nakrytym spłowiała żółtawą kołdrą, stała masywna dębowa szafa bez żadnych zdobień. Tuillio zdjął haczyk i powoli rozchylił skrzydła. Arachne wstrzymała oddech. Na zwyczajnych deskach stało kilkanaście ksiąg w skórzanych oprawach. Niektóre były duże, formatu folio, z ciężkimi, metalowymi okuciami i napisami tłoczonymi na grzbietach. Większość jednak miała skromne rozmiary, takie jak brewiarz Despiny. Arachne bez namysłu wyciągnęła dłoń ku manuskryptowi w błękitnym safianie, ozdobionemu symbolem feniksa z wielką gwiazdą na czole.
– To atlas? – spytała ze zdumieniem. – Prawdziwy atlas nieba?
Lichwiarz odtrącił jej rękę.
– Złoto – rzekł oschle. – Teraz chcę zobaczyć złoto.
Spoconymi palcami rozsupłała rzemień sakiewki, wysypała monety na łóżko i spojrzała pytająco na gospodarza. Tuillio uniósł brwi.
– Nie sprzedaję na stronice – zakpił. – Wróć, dziewczyno, za rok. I przynieś po dziesięciokroć tyle złota. Wówczas pogadamy.
– Ale ja nie mam tak wiele czasu! – zaprotestowała.
– Więc zmień kochanka – uciął i zamknął szafę. – A teraz idź już. I zabierz to. – Lekceważąco pokazał złote monety. – Moje usługi są kosztowne. Kosztowniejsze, niż sądzisz.
Niemal płacząc z upokorzenia, zebrała złoto do sakiewki i wybiegła na zewnątrz.
Trzy dni Arachne leżała jak martwa w warsztacie. Nie jadła, nie podnosiła się nawet z posłania. Pucołowata służąca stała długo o świcie pod drzwiami. Skoro nikt nie otworzył, wzruszywszy ramionami, poszła do swoich zajęć i nie wróciła więcej. Sąsiedzi stukali kołatką i usiłowali zajrzeć przez szczeliny w okiennicach, chyba zaniepokojeni zniknięciem hafciarki. Warsztat był jednak zamknięty na głucho i w końcu dali sobie spokój. Tylko żona strzecharza wygłosiła na środku ulicy kilka cierpkich uwag o płochych dziewczętach, które przepadają bez śladu.
Trzeciego dnia Arachne zwlokła się z łóżka. Na zewnątrz krzyczały ptaki. Otwarła wąskie drzwiczki prowadzące do wirydarza. W warsztacie pojaśniało. Znad miski z zaschniętą strawą podniosły się muchy. Wzrok Arachne padł na zwój ciężkiego lnianego płótna o podwójnym splocie. Kupiła je tuż po śmierci matki, choć nie było jej do niczego potrzebne – za kosztowne, aby uszyła z niego coś dla siebie, i zbyt grube dla patrycjuszek, bo te wolały suknie i prześcieradła z najdelikatniejszych materii. Chwilę obracała w palcach krawędź lnu, szacując jego wytrzymałość i ciężar. Potem jednym szybkim ruchem zrzuciła ze stołu motki, igły i barwne szmatki. Rozpostarła na blacie płótno i zwęglonym drewienkiem zaczęła rysować wzór.
Wiosna i lato minęły jej jak we śnie. Kiedy nastały pierwsze przymrozki, zapakowała swoje dzieło w worek i znów ruszyła do Lido di Capra.
Lichwiarz nie okazał na jej widok zdziwienia. Odsunął się tylko, kiedy ruszyła pomiędzy kuframi i skrzyniami prosto do izdebki na tyłach szopy.
– Przynieś lampę – rzuciła przez ramię.
Słyszała za sobą jego niecierpliwe posapywania. Ale kiedy rozwiązała worek i rozłożyła na łóżku płaszcz, ucichł gwałtownie.
W mdłym blasku oliwnej lampki płótno mieniło się srebrem, błękitem i ultramaryną.
– Co to jest? – zapytał słabo Tuillio.
Pochylił się, oświetlił z bliska demona o twarzy młodzieńca. Każde pióro jego rozpostartych skrzydeł wyhaftowano z taką dokładnością, że zdawały się drżeć na wietrze. Płomyk zatańczył i coś zalśniło w srebrnej tęczówce demona – Lichwiarz cofnął się gwałtownie.
– Chcę księgę – powiedziała Arachne. – Przyniosłam zapłatę.
– Coś ty zrobiła, dziewczyno? – W głosie Tuillia był lęk.
– Uszyłam płaszcz wart twojej księgi. Ale jeśli go nie chcesz, sprzedam na rynku.
– Zostaw! – Lichwiarz stanął między nią a posłaniem. Otworzył szafę, spozierając zachłannie na szatę. – Weź – podał jej manuskrypt. – I jeśli potrafisz, nie wracaj tu więcej.
Pochwyciła księgę, schowała ją pod opończę i niemal pobiegła w górę uliczkami Lido. Przepełniało ją dziwne uniesienie. Miała ochotę na przemian śmiać się i płakać, jakby upiła się mocnym, niemieszanym winem. Wirowało jej w głowie. Fasady domów zdawały się pochylać ku niej, a marmurowe demony spoglądały z portalu Monastero dello Zodiaco, jak gdyby dobrze wiedziały, że ściska w dłoniach zakazaną księgę.
Dopiero późno w nocy odważyła się ją otworzyć. Najpierw bez tchu patrzyła na mapy nieba, wizerunki demonów wpisane między gwiazdy i zaklęcia, które pozwalają obliczyć trajektorię ich lotów, a potem ściągnąć w dół, do podksiężycowego świata, i nieodwracalnie spętać materią. Wczytywała się w nie powoli, z mozołem. Jednak z każdą przewróconą kartą zaklęcia traciły sens, choć wpatrywała się w nie tak długo, aż oczy zaczęły jej łzawić i piec z wysiłku.