– Jak się skończyła ta cała historia?
– A jak pan myśli? – Jemke klepnął się po pagonach. – Ciągle jestem porucznikiem. – Osuszył szkło i zamachał na kelnera. – Ale-ale! – coś sobie przypomniał. – Pan przecież chyba kogoś znalazł na tym strychu.
– Przeoczyliście jeszcze jedną dziewczynkę.
– Aha. Dziewiętnaścioro, znaczy się. Przyzna pan, nie jest to igła w stogu siana.
– No faktycznie, nie jest.
Jemke zmrużył mokre oczy, spojrzał na Trudnego z dołu.
– A pan się nie boi mieszkać w takim domu?
– Jakim?
– Nawiedzonym.
– Skąd panu to przyszło do głowy?
– Każdy by się bał.
– Skąd panu przyszło do głowy, że nawiedzony?
– Bo cuda się w nim dzieją, oto skąd. Mhm? Pan nic nie widział, nic nie słyszał?
Trudny się zirytował. Nachylił się nad stolikiem i szepnął chrapliwie w spocone ucho Obersturmfuhrera:
– Potwory mi się pokazują. Nocami duchy rozmawiają w jidysz. Śpię z diabłem w objęciach.
Jemke na chwilę wytrzeszczył oczy, zaraz jednak wybuchnął śmiechem.
– To tak jak ja! To zupełnie tak jak ja! – Złapał kelnera za bluzę, powalił na kolana i podniósł z podłogi toczącą się butelkę wódki. – Pan, panie Trudny, pan jesteś swój chłop. Pan mi powiesz. Ja panu powiedziałem. Pan mi powiesz, jak to jest… jak to jest ze śmiercią, jak to jest z umieraniem. Pan masz dobre oczy. Ja jestem pijany, ale widzi-. Pan wie. Pan wie.
Cokolwiek takiego Trudny wiedział, wiedział to nocą, w dzień bowiem był pełen wątpliwości. Wrócił do domu, poszedł do kuchni. Tam, na nie malowanym drewnianym blacie, widniała podkówka owych drobnych, ostrych wgnieceń. Patrzył i wątpił. Czy dziecko miałoby siłę, by wgryźć się w twarde drewno aż tak głęboko? Czy miałoby wystarczającą do tego siłę nawet w momencie konwulsyjnego napięcia wszystkich swych mięśni? Nawet w momencie śmierci? Przeszedł do gabinetu i wspominał dźwięki. Czy owo miękkie zaseplenienie, jakie posłyszał w głosach duchów, rzeczywiście powinien przypisać ich dziecinności? Kto do niego mówił? Martwe żydowskie dzieci?
Usiadł w fotelu. W domu panowała przedświąteczna gorączka; żadnych robotników, sama rodzina, ale i tak hałas, jakby krzątało się po nim tuzin osób więcej. Poczuł rozlewające się po niespokojnych myślach ciepło irracjonalnego poczucia bezpieczeństwa i zirytowało go to jako oznaka słabości. Zaklął pod nosem.
Wstał i wyjął z jednej podbibliotecznych szafek ciężki inkunabuł, ową starożytną księgę gęsto okutą, zdobytą podczas niedawnej nocnej peregrynacji tajemnych rewirów strychu. Gdy wspiął się był nań rankiem po tamtej nocy – nie dostrzegł po tunelowym przejściu w zakurzonej graciarni ani śladu, musiałby się do drzwi sekretnego pomieszczenia dosłownie przerąbywać przez zwały gargantuicznych śmieci. Księga – podobnie jak i notatnik o poblakłych stronicach – stanowiła dar, dar domu dla Trudnego.