Колькі канула, колькі схлынула!..
Мяне кідала, не дакінула…
Можа, спеў пра вас ды няўмела я?
Очи чёрные, скатерть белая!..
1974
Праўда і Хлусьня
Булату Акуджаве
Шчырая Праўда ў прыгожых адзеньнях хадзіла,
Выбраўшы строі для ўбогіх, блажэнных калек.
Праўду грубая Хлусьня да сябе заманіла:
Хочаш, маўляў, заставайся ў мяне на начлег.
І легкаверная Праўда спакойна заснула,
Сьліну пусьціла і ціха ўсьміхалася ў снах.
Коўдру грубая Хлусьня да сябе пацягнула,
Ўпілася ў Праўду і была здаволена — страх!
І паднялася, скрывіўшы свой выскал сабачы:
Баба як баба! І што ў ёй такога глядзець?
Розьніцы ў Праўды з Хлусьнёю ніякай ня ўбачыш,
Толькі, канешне, калі іх абедзьвюх разьдзець.
Выплела спрытна з касы залацістыя стужкі,
Склала адзежу, прызнаўшы прыгодным фасон,
Грошы зьмяла, дакументы, гадзіньнік з падушкі,
Плюнула, брудна аблаяла й вылезла вон.
Толькі сьвітанкам заўважыла Праўда прапажу,
Дзіву далася, агледзеўшы ўдосталь сябе:
Хтосьці аднекуль прынёс ужо чорную сажу,
Вымазаў чыстую Праўду — нашкодзіў і зьбег.
Праўда крычала, калі ў яе камні кідалі:
«Гэта Хлусьня цяпер носіць уборы мае!..»
Двое блажэнных калек пратаколы складалі,
Бруднымі словамі гонар кранаўшы яе.
І пратаколы закончылі прыкрай тырадай,
Шчодра пабіўшы, што ледзьве падняцца змагла:
Нейкая поскудзь, маўляў, называецца Праўдай,
Ну а сама прапілася, брыда, дагала!
Праўда бажылася, сьлёзна клялася, рыдала,
Доўга блукала, хварэла і жыла ў даўгах…
Злая Хлусьня дзесь каня чыстакроўнага ўкрала
І паскакала на доўгіх і тонкіх нагах…
Нейкі дзівак і дагэтуль за Праўду ваюе.
Праўда, ў прамовах тых праўды — зусім ані-ні:
«Праўда яшчэ перамогу сваю адсьвяткуе,
Толькі зрабіўшы па прыкладзе бруднай Хлусьні!..»
Часта — нальлеш па сто семдзесят грамаў на брата,
Потым гадаеш: дзе быў, у якіх такіх снах?
Могуць разьдзець — гэта праўда! Лаві супастата!
Бач, а гадзіньнік твой носіць падлюка Хлусьня!
Бач — у штанах тваіх ходзіць падлюка Хлусьня!
Бач — на кані тваім скача падлюка Хлусьня!
1976
Я не падману
Ня сплю я, ды прарочы сон мне сьніцца…
Пілюлі п'ю, — магчыма, так засну?..
Ды колькі я ўжо сьліны горкай праглынуў! —
Інстанцыі, чыноўнікі-рупліўцы
Мне аб'явілі жорсткую вайну —
За тое, што спакой я ўзварухнуў,
Што хрыпам я краіну скалануў,
Каб даказаць, што ў коле я ня сьпіца,
За тое, што карціць мне, што ня сьпіцца,
Што ў перадачах іхніх заграніца
Дае маю блатную даўніну
І лічыць абавязкам павініцца:
— Даруйце, што бяз згоды… — Ну і ну!
За што яшчэ? За жоначку-вясну?
Маўляў, ня мог на нашай ажаніцца!
Маўляў, упарта лезу ў чужыну
І надта ж не хачу на дно зваліцца!
Што песьню напісаў, і не адну,
Пра тое, як мы колісь білі фрыца,
І пра байца, які на дзот валіўся,
А сам — ні сном ні духам пра вайну!
Крычаць, што скраў я месяца сьпіну
І шчэ што ўкрасьці я не праміну, —
І небыліцу даганяе небыліца.
Ня сьпіцца мне… Ну, як жа тут ня сьпіцца?!
Не! Не сап'юся! Рукі працягну
І завяшчаньне крыжам ахіну,
І не забуду сам перахрысьціцца,
І песьню напішу, ды не адну,
І ў песьні той кагосьці пракляну,
Ды ў пояс не забуду пакланіцца
Ўсім, хто пісаў, каб я ня сьмеў зваліцца!
Хай чаша горкая, — я іх не падману!
1973
Каляіна
Сам вінаваты — льлю сьлязу і вохкаю:
У каляіну я ўсьлізнуў глыбокую.
Я мэты прызначаў раней на выбар сам,
Цяпер жа з каляіны мне ня выбрацца.
Крутыя коўзкія краі
У гэтых брудных каляін!
Каляіна віецца зьмяёй.
Хутка лопне цярпеньне маё!
І кляну я: каб гэтак ён жыў,
Хто яе для мяне пралажыў!
Але ж чаму мне ўсё ня ў тон — нахабны я!
Умовы ў каляіне той нармальныя:
Ніхто ня стукнець, не прытрэць — ня скардзіся!
І ўперад, калі ласка, едзь — ня ўпарціся!