Но самае інцярэснае была ня эта. А то, што ззадзі на затылке ў яго кроў была. Бальшая такая рана, но не такая, што кроў аж свішчэт, а такая, будта галавой ўдарыўся. Была і яшчэ адна падробнасць, на какую я сначала ўніманія не абраціла, но запомніла…
“Нада вадзіцелю сказаць”, — сказаў Гаркавы. З такой злобай, будта эта вадзіцель быў вінават, што мертвяца нам падбросіў.
“Дык скажы. Што стаіш? І звані ў міліцыю!” — сказала я Гаркаваму, а ў самой у галаве какіе-та калёсікі закруцілісь.
Што-та тут не складывалась.
Пака міліцыя і скорая ехалі, мы з Гаркавым на лавачке на астаноўке сядзелі. Гаркавы ўсё ругаўся, усё мужыка таго жалеў, а я не слушала, я з мыслямі сабіралась. А вадзіцель возле аўтобуса стаў і курыў адну за другой. Можэт, у іх какіе-та свае суяверыя, я не знаю. Можэт, аўтобус, у каторам чалавек умер, у іх проклятым шчытаецца. Но с вадзіцелем гаварыць я пасцяснялась. Мінут чэрэз дваццаць міліцыя прыехала, мы ўсё расказалі, падпісалі. Панятна была, што прыдзёцца і дальшэ паказанія даваць, ані ж не адстанут… Настраеніе ў мяне саўсем іспорцілась. Гаркавы з міліцанерамі разгавор завёў, такі ўжо умнік — а я збоку стаяла і прыслушывалась. Тожэ ж інцярэсна стала, што спецыялісты скажут. Но тут ждала мяне разачараваніе. Пачэму-та рашылі ані сразу, што мужчына этат напіўся, на астаноўке гдзе-та ўпаў, а патом у аўтобусе яшчэ дабавіў спіртнога — і памёр у дароге ад палучэннай раны.
Но эта харашо, што я асталась. Патаму што ані целяфон этага бедалагі праверылі. Целефон, кстаці, быў какой-та странны. Залатога такога цвета. Будта бы жэнскі. Вот не знаю, пачэму, но мне так сразу паказалась.
Праверылі ані і пачэму-та развесялілісь. Как дзеці малыя. І нада жэ, у чом дзела была. На этам целефоне непрылічныя карцінкі былі. Парнаграфія ўсякая з голымі жэншчынамі. Сталі ані ўсе ўмесце рассматрываць. Адзін не выдзержаў і как заржэ. Как падростак, чэснае слова. Я на ніх как пасматрэла — штоб прыстыдзіць — дык ані сразу лыбіцца перасталі. Нельзя ж так пры мёртвым чалавеке сібя вясці. Што б ні случылась, нельзя. К смерці ўважэніе нада імець. Баяцца пакойнікаў не нада, а уважаць умершых — будзь добр.
“Ну, все с ним ясно. Веселый мужик был. Вот и довеселился”, — сказаў какой-та маладой міліцанер.
“Я пахожую історыю слышаў, — уставіў Гаркавы свае пяць капеек: вот жэ чалавек неугамонны. — Аднаго мужыка МАЗам збіла на ўліцэ. Так он падняўся, у магазін пайшоў, пузыр узяў, выпіў з хлопцамі на скамейке — і патом ужэ, кагда дамой прышол, умер ад палучэнных траўм. Проста шок у чалавека вазнікает ад сільнай болі. Арганізм сначала паняць должан, што праізашло. А патом ужэ рашыць, к хірургу яму ілі праміком на тот свет”.
Но ніхто Гаркавага ўжэ не слушаў. Мне тожэ міліцанерам пра сваі самненія расказаць хацелась, но я язык папрыдзяржала. Хто мяне слушаць будзет. Што я, следавацель?
“Не ўсё тут так проста”, — сказала я Гаркаваму, кагда мы адні асталісь. Такую я патрэбнасць пачуствавала сваімі мыслямі падзяліцца, што не магла ўжэ проста малчаць.
“Падаждзі, Юр’еўна, я мігам”.
Гаркавы ў магазін збегаў, узяў бутылку чарніла і пачку вафляў, селі мы з ім у дворыку, падальшэ ад любапытных глаз, і тут я яму і расказала, што мяне смушчает. После двух глаткоў как-та і ў галаве праяснілась. Такое ашчушчэніе паявілась… Уверэннасць какая-та ў сваёй праваце. Праўда, Гаркавы мяне на смех падняў — што ты, мол, панімаеш, нафантазіравала тут, усё ўрэмя ў цібя, Юр’еўна, какіе-та странныя ідзеі ў галаве. Аддыхаць цібе нада пабольшэ. Дзела ж прастое. На почве п’янства чалавек пагіб. Можэт, падраўся перад эцім. Бытавой случай. Жалка мужыка, хоць он і ізврашчэнец. Наверна, сямейныя няўрадзіцы давялі. Шчаслівых мужчын цяпер пракцічаскі нету.
“Вот мне расказвалі, што ў Германіі ў каждам аўтобусе відзеакамеры ўстаноўлены, — задумчыва сказаў Гаркавы, дапівая бутылку. — Там сразу пасматрэлі бы і сказалі: кагда ему паплахела і што праізашло. А ў нас толька ум паможэт і логіка. І логіка нам рускім языком гаварыт, што дзела яснае”.
“Дзела яснае, што дзела цёмнае”, — сказала я машынальна. Так мама мая кагда-та любіла выражацца.
“Да какое цёмнае… Напіўся чалавек, упаў гдзе-та, у аўтобус сеў, а на следушчай старуха з касой зашла”, — пашуціў Гаркавы.
“Какая яшчэ старуха?” — спрасіла я рассеянна, патаму што саўсем Гаркавага не слушала.
“У сінім жылеце”.
“Пачэму ў сінім?”
“Маць тваю, Юр’еўна! Ты што, шутак не панімаеш? Ладна. Усе там будзем. Стрэс мы з табой знялі. Нада цяпер яшчэ адну ўзяць, штоб мазгі да канца прачысціць”.