Атрута падзейнічала, бо яго голас раптоўна аслабеў, мужчына апусціўся на калені і ўпаў бы, каб не прыкутая да рэбраў клеткі рука.
Суддзя паспешліва матлянуў галавой — і клетка панеслася ўніз, а няроўныя языкі чарнаты ірвануліся, як жывыя, ёй насустрач. І мужчына нечакана зноў закрычаў. Ён крычаў страшна і моцна, нават тады, калі клетку паглынула цемра.
— Яго б можна было і памілаваць, — глуха вымавіў Яўген, калі яны з Анатолем адышлі з напоямі ад усталяваных ля Трубы сталоў — адзначаўся Дзень пакарання смерцю.
— Вы, малады чалавек, вучыцеся ўспрымаць усё спакайней, — нягледзячы на яго адказаў Анатоль. — Адкрыю вам маленькі сакрэт: эмоцыі хутка супакойваюцца тады, калі вы пераканаеце сябе ў тым, што нічога змяніць нельга.
— Няўжо я хачу нешта змяніць?
— Я не кажу вам перастаць ці пачаць жадаць. Я кажу вам, дарэчы, шчыра кажу, паколькі вы залішне эмацыйны для свайго ўзросту, пасады і становішча, што, калі прызвычаіце сябе да думкі, што быццам гэты свет непарушны пад стагоддзямі і тысячагоддзямі, то вы станеце спакайней.
— Каму перашкаджае маё хваляванне?
— Не забывайце, вы сёння блізкія да Кіравання, а там памылак не выбачаюць, — спакойна закончыў Анатоль.
— Вы збіраліся нешта сказаць наконт маёй рэплікі ў адносінах да памілавання, — заўважыў Яўген.
— Вось, у вас атрымалася куды лепш, — усміхнуўся Анатоль. — Я амаль нічога не адчуў. А наконт пакарання смерцю… нашаму грамадству нельга без пакарання смерцю. Гэтак жа, як і без нараджэнняў. Згодны, мой сябар?
8
…Яўген і Ліна сустрэліся на мяжы сваіх дамоў у звычайны час: калі прыцемкі Купала зрабіліся максімальнымі.
— Праз дваццаць дзён у зоне рабочага квартала пачне працаваць разумовае поле, — сумна загаварыў Яўген.
— Я чула. Шмат гавораць пра тое, што поле зробіць нас яшчэ больш згуртаванымі. — адказала Ліна.
— Яшчэ больш голымі. Зусім голымі.
— Ты такі смешны, — уздыхнула Ліна. — Ніяк не можаш жыць так, як ёсць? Як можна тут жыць інакш? Хаваць сябе і сваё цела? Навошта?
— Не тое. ты не пра тое кажаш.
— А пра што ты? — пасур’ёзнела дзяўчына.
— Пра тое, што. Я думаю, проста ўпэўнены, што многія сем’і маюць свае таямніцы, свае паданні, якія перадаюць ад бацькоў дзецям. І гэтыя паданні, думаю, часам разыходзяцца з тым, што мы даведваліся ад Настаўнікаў. Гэтыя паданні могуць зрабіць шкоду тым, хто іх захоўвае. Упэўнены, такіх гісторый шмат сярод рабочых.
— Пра якія паданні ты кажаш? — узрушана запытала Ліна.
— Адкуль жа мне ведаць. Так, мімаходзь пачуў ад аднаго старога рабочага пра нейкі горад залаты.
Ліна прыглушана ўскрыкнула, затуліла рот далонню. Яўген разгублена зірнуў на яе і, сам таго не чакаючы, ціха-ціха, аднымі вуснамі заспяваў:
— Дзе неба найсіней,
І заплакала, ступіла насустрач Яўгену, адчайна парушыўшы забарону, мяжу паміж імі — нельга ж ім быць на тэрыторыі яго дома, бо яны не жаніх і нявеста.
Яўген прытуліў Ліну да сабе, а яна рыдала, глуха, скаланаючыся ўсім целам.
— Цяпер гэты сышчык, ён дзяжурыць, прыскочыць.
— Не прыскочыць, ён звыкся з маім плачам, — адказала Ліна выціраючы вочы. — Я часта плачу. Праз паўгода Дзень Вяселляў для нас.
— Я памятаю.
— І ты яшчэ прыдумаў такое поле, якое нават у думках не дасць мне цябе кахаць, — лёгка ўпікнула Ліна юнака.
— Я думаў пра зусім іншае. — пачаў апраўдвацца Яўген. — Употай мы распрацоўваем другі прыбор. Ён павінен канцэнтраваць думкі многіх людзей і перадаваць іх за Купал.
— Навошта? — хутка спытала дзяўчына і, імгненна зразумеўшы ўсё, яшчэ мацней прыціснулася да Яўгена. — Я веру. Я паверыла бацьку.
— І я паверыў маці. — прызнаўся Яўген.
Яны маўчалі, але маўчалі пра адно і тое ж.
— Значыць, там. тады і цябе, і мяне вучылі зусім не таму, для чаго ўсіх адпраўлялі за горад? — з незразумелым падтэкстам, ніякавеючы, спытала дзяўчына.
— Так, — усміхнуўся Яўген. — Я б і не пайшоў, калі б мама адразу не сказала. Думаю, не толькі нас вучылі зусім іншаму. Чаму ты пра гэта пытаеш?
— Таму што… Я хачу стаць жанчынай менавіта з табой.