— Мы лічым, што запускаць станцыю ў такім выглядзе нельга. Трэба выключыць смяротныя выпадкі і энергаспажыванне, якое перакрывае зададзенае на 500 працэнтаў…
— А вас ніхто не ўпаўнаважваў лічыць і прымаць рашэнні, — свідруючы вачыма Яўгена, прамовіў Старшыня. — Смерці здараліся ў варыянце абмену?
— Так, Старшыня.
— Значыць, выключыць абмен, пакінуць перадачу думак. На прыём працуе толькі цэнтральная станцыя. А фільтраваць сігналы мы зможам. Далей. Няма эстэтыкі ў абручах. У рабочых кварталах эстэтыка не асабліва патрэбна. Будзьце гатовыя праз дзесяць дзён запусціць на поўны прыём станцыю ў зоне Далёкай Мяжы. Праз 20 дзён — у зоне рабочага квартала. Сектару ідэалогіі растлумачыць рабочым і ўсяму насельніцтву Купала важнасць эксперыменту. Так, гэта будзе эксперымент. Растлумачыць, што пакуль станцыя працуе толькі на прыём. Але паабяцайце, што кожны можа атрымаць па асобным запыце запіс думак чалавека, які яго цікавіць. Любога. Як і ў бранзалетах, прадугледзець немагчымасць здымання галаўнога абруча. Усё, працуйце.
Яўген прыйшоў у свой аддзел, сабраў работнікаў і абвясціў пра рашэнне Рады.
— Мы не паспяваем у адведзеныя тэрміны, таму прашу ўсіх выйсці на працу ў выхадны дзень.
— Выхадны прысвечаны пакаранню смерцю. Няўжо ты не чуў? — спытаў старэйшы ў аддзеле інжынер Анатоль.
— Не. Я не ўслухоўваюся ў перадачы тэленавін.
— Дрэнна.
— Спадзяюся, гэта не злачынства супраць Купала? — сумна ўсміхнуўся Яўген. — Я працую па вечарах. А што за пакаранне смерцю?
— У-у-у, такіх не было дзесяць гадоў! Злачынства супраць Купала. І — вылет у Трубу, — гэтак жа без усялякіх эмоцый пачаў распавядаць Анатоль. — Нейкі службовец звар’яцеў. Пакінуў працу, схапіў чужую жонку і ўцёк з ёй у пустыню, дзе яны пачалі любошчы ў цяньку скал.
— А можа, яны кахалі адно аднаго?
У Анатоля змяніўся твар. Упершыню на ім адбіліся нейкія эмоцыі. Яўген адчуў сумесь гаркоты і болю.
— Што вы ведаеце пра каханне, малады чалавек?.. Дарэчы, на пакаранні смерцю трэба прысутнічаць усім.
— Я гэта ведаю. Добра, тады частку работы трэба браць з сабой дадому. У першую чаргу неабходна давесці фільтр сінфазнасці і блок падаўлення эмацыйных перашкод.
Да Трубы Смерці было дастаўлена ўсё дарослае насельніцтва горада. Труба ўзвышалася над паверхняй на вышыню ў сем метраў і сыходзіла ўніз, пад самы
Купал пад невялікім вуглом. Яна была празрыстая, і бачылася, як у ніжняй частцы яе варушылася густая чарната — гэта Цемра спрабавала прабіцца ў Купал.
На верхняй частцы Трубы размяшчалася невялікая пляцоўка — каб стаць двум чалавекам: злачынцу і Выканаўцу прысуду.
Прывезлі асуджанага. Ён быў нікчэмны і бездапаможны.
— У той жанчыны адабралі дзяцей, а саму змясцілі ў Дом Выканання Жаданняў, — каменціраваў падзеі Анатоль. — З яе мужам з гэтага часу будзе жыць жонка асуджанага. Нішто не павінна прападаць дарма.
Яўген пільна зірнуў на Анатоля — твар яго заставаўся абыякавым. Пачуццяў — ніякіх. Так, лёгкая цікавасць.
Злачынцу паднялі ў клетцы на верх трубы. Хтосьці нябачны пачаў чытаць прысуд і голас яго, узмоцнены, паляцеў, здавалася, да макаўкі Купала:
— …таму, што сказана нашым Бацькам, Першым Кіраўніком Купала, і свята паважаецца намі няўхільны Закон: «Не чапай жонкі чужой!» Гэта адзін з дзесяці нашых запаветаў, запаветаў самога Купала, і парушэнне іх — злачынства супраць Купала і яго народа.
Прысуд чытаўся доўга.
Потым выступалі суседзі злачынца, вінавацячы і ганячы яго. Суседзі і былыя сябры раптам усвядомілі, што жылі побач з такім здраднікам іх агульнай справы. Яны прасілі ўсіх быць спагадлівымі да іх саміх і не судзіць строга за тое, што своечасова не ўгледзелі, не папярэдзілі Кіраўнікоў.
Потым злачынцу дазволілі сказаць слова.
Мужчына, наколькі мог, выпрастаўся ў клетцы і стаў крычаць у натоўп пад ім, што ён — страшны злачынец, але ўсё ўсвядоміў і нечуваны па дзёрзкасці ўчынак гатовы загладзіць самаадданай працай на Далёкай Мяжы.
Устаў суддзя і ўзмахам рукі аддаў загад.
Выканаўца прысуду дастаў аднекуль з-пад свайго шырокага плашча невялікі шпрыц і хутка зрабіў укол у руку мужчыне, якая была прыкавана да клеткі. Асуджаны, дзіка ўзвыўшы ад болю ўколу, раптам пачаў ашалела трэсці краты з празрыстага пластыка, кідацца па клетцы і нарэшце закрычаў адчайна:
— Гэта нячэсна! Мне абяцалі! Вы абяцалі, што памілуеце! Вы абяцалі жыццё за мае словы! Я невінаваты! Гэта ўсё яна. Гэта яна. Яна вінаватая! Будзьце вы праклятыя! Здраднікі! Ілгуны! А-а-а!