Усяго разам у лазні Ахрамовічаў было аддрукавана каля дзвюх тысяч улётак! Распаўсюджвалі ix двойчы — перад Кастрычніцкімі святамі i днём "сталінскай канстытуцыі" .
Акрамя таго, частку ўлётак забраў у Менск Факунда Несцяровіч. Гэты выхаванец Мядзельскай школы i студэнт Менскага палітэхнікума трымаў сталую сувязь з Лапіцкім i нават прыязджаў у Смаргонь. На Мядзельшчыну ўлёткі завёз сам Расціслаў. Там перадаў ix Юзіку Качэргу.
Перад першай улёткавай акцыяй Лапіцкі прывез з Вільні маленькія іконкі з выявай Божай Маці i падараваў ix кожнаму, хто быў гатовы познім вечарам выйсці на вуліцы горада з стосам улётак i з бутэлечкай мучнога клею.
Выйшлі адразу пасля школьнага вечара, падзяліўшыся на пары. Старшым у кожнай пары быў больш вопытны падземнік. Так, Леакадзія пайшла з зусім маладзенькай Таняй Юшкевіч. Тамара Юшкевіч захапіла з сабою Зосю Лапыцьку, перадала ёй улёткі, але не сказала, адкуль яны i хто ix друкаваў, — такое было патрабаванне канспірацыі.
Улёткі расклейвалі на агароджах, тэлефонных i электрычных слупах, на сценах дамоў. Былі абклееныя нават сцены раённай міліцыі. Некаторыя проста пакідалі на вулічных ходніках. "Они засыпали весь город листовками" — сцвердзіць пазней колішняя стваральніца школьнай камсамольскай арганізацыі Т. Ватаева. Смаргонцы распаўсюджвалі ўлёткі ў сваім горадзе, вяскоўцы — у навакольных вёсках. Зэнак Ахрамовіч клеіў ix на ажыўленым пераездзе цераз Вяллю. Было цікава назіраць, як сяляне, чакаючы паром, уважліва чыталі расклееныя лісткі, аб нечым перамаўляліся, азіраючыся па баках.
Расклеіўшы запас улётак, хлопцы i дзяўчаты старанна адмывалі ў рэчцы рукі ад клею. Затым збіраліся ў каго-небудзь на кватэры, часцей за ўсё ў Цыбоўскіх. Абменьваліся ўражаннямі, былі ва ўзнёслым настроі, як людзі, што выканалі вельмі патрэбную i такую ж вельмі небяспечную працу. Асабліва цешыліся, што ўдалося пад носам у міліцыянтаў абклеіць ix будынак.
Такім жа чынам улёткі былі распаўсюджаныя i напярэдадні 5 снежня 1949 года — свята савецкай канстытуцыі.
З'яўленне ўлётак выклікала вялізны розгалас у горадзе i ўвогуле на Смаргоншчыне. Вусная "пошта" разнесла весткі пра смелыя акцыі невядомых людзей па самых глухіх кутках раёна.
Але найбольшае ўзрушэнне пачалося сярод спецслужбаў, міліцыі i мясцовага чынавенства. Горад запаланілі вайскоўцы, на вуліцах арганізавалі асабліва пільнае назіранне, мясцовыя i маладзечанскія абласныя "маёры проніны" распачалі пошук выканаўцаў улёткавай акцыі.
Пасляваенным часам Смаргонь была нешматлюдным горадам. Людзі ведалі адзін аднаго, тым больш МГБ i міліцыя валодала інфармацыяй i пра палітычнае мінулае амаль кожнага i пра сучасныя настроі жыхароў. Найперш пачалі шукаць сярод старшакласнікаў. Камсамольскі інспектар з Маладзечна папярэджваў: "Камсоргі, будзьце пільнымі, каб не ўзнікла якая падпольная арганізацыя, як гэта здарылася ў Вялейцы". Адна з асабліва ідэйных настаўніц прыбегла ў бібліятэку, якой загадвала Цыбоўская, i ператрэсла ў стале ўсе паперы.
Яшчэ раней было вядома, што з клуба знікла друкавальная машынка. У той час існавала абавязковае правіла мець узор адбіткаў кожнай канцылярскай машынкі. Узоры захоўваліся ў раённых аддзелах МГБ. І вось выявілася, што ўлёткі выдрукаваныя на той, што прапала. А машынку мог выкрасці чалавек, які часта бываў у клубе. Так падозранні палі на Расціслава Лапіцкага. Тым больш што ён не хаваў у школе сваіх антысавецкіх настрояў. Дэманстратыўна насіў на лацкане пінжака значок з галавой сабакі (казаў, што той пільнуе яго ад камуністычных сабачак), дражнячы гэтым мясцовых камсамольцаў. Аднойчы настаўніца расейскай літаратуры на педагагічным савеце заявіла, што не можа атэставаць за чвэрць Расціслава, бо той на уроках выказвае крамольный думкі i нават дэманстратыўна адмовіўся пісаць сачыненне паводле рамана Фадзеева "Маладая гвардыя". Ён заявіў, што ў ix ёсць свая "Маладая гвардыя", толькі яна змагаецца за Беларусь[16].
І вось Расціслава Лапіцкага арыштоўваюць. Затрымалі хлопца, калі ён ішоў з дырэктарам (паводле іншай версіі — з настаўнікам матэматыкі Гогаберыдзэ) ад школы да цэнтра горада, на перасячэнні колішніх вуліц Гарбарнай i Новай. Дарэчы, адна рэспандэнтка потым будзе сцвярджаць, што настаўнік спецыяльна павёў Расціслава ў расстаўленую спецслужбамі пастку. Відаць, такое магло быць, бо Гогаберыдзэ, колішні савецкі афіцэр, праседзеў усю германскую акупацыю ў Смаргоні i гэтым меў грэх перад савецкай уладай. Яго, зразумела, маглі змушаць рабіць розныя паслугі "органам". Тым часам усе былыя вучні Смаргонскай школы добрым словам адгукаюцца пра свайго настаўніка матэматыкі, адзначаючы яго высокі прафесіяналізм i шчырае стаўленне да сваіх выхаванцаў. Дый былая піянерважатая школы, якую нельга западозрыць у сімпатыях да падземнікаў, цвердзіць, што Гогаберыдзэ, калі падозранні пачалі падаць на вучняў, даводзіў, што гэта справа рук дарослых, а не школьнікаў. Аднак канчаткова гэтае пытанне могуць праясніць толькі архівы, калі стануць даступныя навукоўцам.
16
Гэтая заява Лапіцкага стала прычынай пазнейшага памылковага меркавання, што подземная арганізацыя звалася "Маладая гвардыя".