Арыштаваўшы, Лапіцкага трымалі ў склепе пад будынкам мясцовай раённай міліцыі. Дзе ён падзеўся, не ведала ні маці, ні сябры. Паплечнікі здагадваліся пра лёс свайго кіраўніка i наладзілі таемны нагляд за будынкам міліцыі. І Чэсю Цыбоўскаму ўдалося падгледзець, як Расціслава канваіравалі па міліцыйным двары.
Вяліся інтэнсіўныя допыты, Але хлопец ні ў чым не прызнаваўся. Следчыя не мелі рэчавых доказаў ягонай віны i часова выпусцілі на волю, загадаўшы па нейкім часе прыйсці да ix зноў. Выпусцілі, вядома, дзеля таго, каб, не спускаючы з хлопца пільных вачэй, прасачыць яго магчымыя сувязі. Паўторны прыход у міліцыю прызначылі, дарэчы, на позні вечар, калі зусім цямнела. Ісці хлопец павінны быў глухой Зарэчнай вуліцай, агінаючы гарадскія могілкі. Чаму былі прызначаныя такі позні час i незвычайны маршрут? Можа для псіхалагічнага ціску на падазраванага? Хто ведае, якія хітрыкі нараджаліся ў галовах следчых?
На таемнай нарадзе Лапіцкі расказаў паплечнікам пра свой арышт i падрабязнасці допытаў. Пасля абмеркавання пастанавілі, што Расціслаў пяройдзе на нелегальнае становішча i пакіне Смаргонь. Але куды ён накіруецца? Мабыць, пра свае некаторыя планы ён, як пакажуць далейшыя падзеі, расказаў Чаславу Цыбоўскаму. Цыбоўскі купіў яму білет на цягнік. Да Маладзечна, Вялейкі або Менска? Часлаў пра гэта ўжо не раскажа, бо яго даўно няма сярод жывых.
Увечары, калі пачало добра цямнець, па свежым снезе, у бацькавым асеннім паліто i чаравіках, з шалікам на шыі, Лапіцкі пачаў прабірацца на чыгуначную станцыю Там яго сустрэў Часлаў, перадаў білет.
Пасля ад'езду Лапіцкага Смаргонская арганізацыя працягвала дзейнічаць. Спачатку хацелі прадоўжыць улёткавую кампанію. Аднак не ўдалося знайсці месца ў лесе, дзе Расціслаў схаваў друкавальную машынку. Тады адважыліся на больш радыкальныя акцыі. Напачатку запланавалі падарваць раённую друкарню. У склеп пад ёй заклалі выбуховыя рэчывы, Юзік Блізнюк прынёс ажно два бікдорфавыя шнуры. Аднак хацелі, каб выбух абышоўся без чалавечых ахвяраў. Але i ўначы будынак друкарні не пакідаў вартаўнік — мясцовы, добра знаёмы дзядзька. І пакуль меркавалі, якімі хітрыкамі змусіць яго пакінуць друкарню, насталі арышты.
БЛУКАННЕ ПА ПАКУТАХ
Пошукі прытулку * Пасярод заснежанай Мядзельшчыны * Зноў у Кабыльніку * Хвароба * Апошнія дні на волі * На кожнага Хрыста знойдзецца свой Юда * Трэці арышт
Дзе хаваўся, якімі сцежкамі блукаў Расціслаў? — сёння пра гэта мала вядома. Магчыма, наўперад ён прыйшоў у Мікасецак. Да Русаковічаў ці Чарняўскага Івана? Але часы былі неспакойныя i таямнічае з'яўленне Расціслава ўзімку магло выклікаць падозранні суседзяў. І мікасецкія знаёмцы хлопца маглі пабаяцца даць яму прытулак.
У вёсцы Юшкавічы, што непадалёку, жылі бацькі Факунды, які ўжо быў арыштаваны (паводле сведчання сястры). Прыйшоў, калі было ўжо цёмна. Папрасіўся абагрэцца i пераначаваць. Сказаў, што такім холадам не дойдзе дахаты. Адаграваўся на цёплай сялянскай печы. Але i тут уцекачу нельга было доўга затрымлівацца. Па-першае, пасля арышту сына бацькі Факуся былі вельмі напалоханыя i асцярожныя. Акрамя таго, у хаце размяшчаліся калгасныя ільнамялкі, i сюды на працу прыходзіла шмат жанчын. Таму Лапіцкі мусіў пакінуць цёплую хату Несцяровічаў. Выйшаў з яе раніцай, калі было яшчэ цёмна, каб не прыкмецілі суседзі.
Адным з наступных прыпынкаў Расціслава стала вёска Качаргі, дзе жыў яшчэ адзін ягоны паплечнік Юзік Качэрга.
Сястра Юзіка Вераніка Мелец сёння расказвае: "Дык вось, аднаго разу нехта стукаецца ноччу. Адчынілі дзверы — хто прыйшоў? Лапіцкі прыйшоў. Можа ён па тую вінтоўку прыйшоў, ці што? Юзік пытаецца, ці можна яму пераначаваць. — Можна. Дык яны цэлую ноч шапталіся на кухні. (Юзік на кухні спаў). Раніцай устаў i пайшоў, i ніхто яго не прыкмеціў..."