Выбрать главу
Апошні тралейбус

Недзе аб адзiнаццатай ночы мяне абудзiў грукат у дзверы. Адчынена, пракрычаў я скрозь сон. У кватэру ўвайшлi трое, усе ў скураных куртках з надпiсам “Racing”, усе невялiкага росту. Яны памахалi нейкiмi пасведчаннямi ў чырвоных вокладках у мяне перад тварам, прыветна ўсмiхнулiся i выцягнулi мяне за лыткi у адных майтках з-пад цёплай коўдры. Пайшлi, сказалi яны, прыйшоў твой час. Можа, хоць кавы пап'ем на дарожку, прапанаваў я. Няма часу, адказалi начныя госцi i паказалi ў бок дзвярэй. Я ішоў басанож уздоўж распiсаных, брудных сценаў пад'езда, па брудных, абпляваных, абванiтаваных прыступках, па дыване з бiтага шкла, недапалкаў i кала. Ля пад'езда, насуперак маiм чаканням, нас не чакаў варанок. Трэба спяшацца, сказалi яны, хутка адыходзiць апошнi тралейбус, калi спознiмся, нас пазбавяць прэмii, таму варушы памiдорамi. I мы вельмі шпарка пабеглi да прыпынку, ледзь паспелi, заскочылi ў апошнi тралейбус, i той паімчаў, бы касмiчны карабель, скрозь цемру начнога горада. Недзе праз два прыпынкi ў тралейбус зайшлi кантралёры. У маiх спадарожнiкаў былi пажыццёвыя праязныя, якiя iм выдалi на працы, у мяне ж талончыкаў не было, бо я ж не прыдурак цягаць талончыкi ў майтках. Мае начныя госцi паехалi далей, паспелi ў час i атрымалi прэмiю. Мяне ж знялi з маршрута, выпiсалi квiтанцыю на штраф у памеры 0,2 базавыя велiчынi і адправiлi дамоў. Недзе пад ранiцу я вярнуўся, зайшоу ў пад'езд i зноў пайшоў басанож, у адных майтках уздоўж распiсаных сценаў, па дыване з недапалкаў, ванiтаў, семкавага шалупіння, бiтага шкла i кала. Я адчынiў дзверы, зайшоў у кватэру, залез пад коўдру i зноў заснуў.

Under control

Гарадзенскiя кантралёры – самыя злаябучыя кантралёры на свеце. Iхнія дзеяннi непаслядоўныя i нелагiчныя, таму суцэльна непрадказальныя. Гарадзенскiя кантралёры працуюць у самых неспрыяльных для чалавека ўмовах: а шостай ранiцы, калi гарадскi транспарт толькi пачынае свой рух, па начах, калi ты на рагах неяк цягнешся дадому, нават у Дзень горада, калi шчаслiвы i п'яны народ вяртаецца ў свае спальныя раёны пасля салюту. Кантралёры стаяць на варце ў пякельную спёку, калi ўсе нармальныя людзi ўвогуле сядзяць дома i грамадскiм транспартам асаблiва не карыстаюцца. Яны, як дзяды Мазаi, чакаюць сваiх зайцоў на прыпынках, калi на вулiцы жахлiвая залева, а ў горадзе абвешчанае штармавое папярэджанне. Гарадзенскiя кантралёры, гэтыя псы антынароднага рэжыму, адбiтыя на ўсю галаву, атрымлiваюць заробак талончыкамi на праезд i квiткамi спортлато. Гэтыя людзi жорсткiя i бязлiтасныя, калi ты трапiш у iхныя чэпкія лапы i ў цябе раптам не знойдзецца грошай, каб выплацiць штраф, яны схопяць цябе пад рукi i пацягнуць да кампосцера, каб... пракампаставаць тваю нiжнюю губу. Калi яны злавілi мяне ўпершыню, было вельмi балюча, лілося шмат крывi, мой кот, калi яго кастрыравалi, лямантаваў, пэўна, цiшэй, чым я тады. У другi раз было ўжо не так балюча i трохі меней крывi, у трэцi раз я амаль нiчога не адчуў, а ў чацвёрты губа адвалiлася ўвогуле. Гэтыя тварыны паднялi яе, паклалi ў маленькi пакецiк i сказалi, што я змагу выкупiць губу ў аўтобусным парку нумар адзiн, калi назбiраю дастатковую колькасць грошай. Але з маiмi прыбыткамі, пэўна, мне так i давядзяцца хадзiць без нiжняй губы, з гэткай пячаткай Каiна на аблiччы.

Панк ці прапаў

Калі ты п'яны спяваеш любімыя песні, то абавязкова нарываешся на нейкіх мудакоў. Ты што, панк, запытаюць яны цябе. Ну які з мяне панк, панкі хіба носяць акуляры... Я, канешне, разумею, што спяваць не ўмею і нават песні “Бумбокса” ў маім выканні могуць падацца панк-рокам, але акуляры, акуляры, чувакі. Панкі не носяць акуляраў. Панкі ядуць гаўно і тусуюцца на памойках, а мы, тыпу, у цэнтры горада, які, праўда, па сваёй сутнасці тая яшчэ памойка. Ты панк, запытаюць цябе, ну, што я магу адказаць на гэтае пытанне?.. Можа, гэтыя рабяты – панкі і ненавідзяць усіх, апроч панкаў? А можа і наадварот, яны няпанкі і б'юць толькі панкаў, хто іх разбярэ ў цемры?

Я хацеў забіць двух зайцоў адным стрэлам і сказаў, што нягледзячы на тое, што я не панк, я прызнаю тую вялізарную кантрыбуцыю, якую панк-рок унёс у скарбонку сусветнай культуры. Насамрэч такі адказ не выратаваў бы мяне, нават калі б гэтыя рабяты выявіліся панкамі, але яны выявіліся нейкімі гоп-фашыстамі ў трэцім пакаленні. Аднаго з іх звалі чэрап, астатнія проста так стаялі. Чэрап запытаў мяне, ну што, напіўся, панк, я не чакаў ад яго такога сафісцкага выкруту. Я неяк разгубіўся і адказаў, што так, маючы на ўвазе, што я бессаромна напіўся, а зусім не тое, што я панк. А што піў, запытаў мяне чэрап, давай дыхні, панк. Я канечне мог патлумачыць яму, маўляў, нягледзячы на тое, што я не панк, што след панк-року і ўсё такое, але мне было неяк у падлу. Можа, мне хацелася нарвацца на непрыемнасці, хоць нейкая разнастайнасць у гэтым маркотна-лайновым свеце, таму я проста дыхнуў. Фу, сказаў чэрап, чарніла. Пэўна, тады ён ужо дакладна вырашыў, што я панк, нават калі я яму зараз пачну нешта тлумачыць пра акуляры, пра след панк-культуры і ўсё такое, ён мне не паверыць. Хіба я вінаваты, што настойка “белавежская” разам з пярцоўкай “бульбаш”, бальзамам “беларускім”, півам “аліварыя” і паловай пачка сіняга “пал-мала” пахнуць, як чарніла. Ты ганьбіш нацыю, сказаў мне чэрап і адвесіў аплявуху, ведаеце, такую ў стылі “чысціце шпагу, атос, толькі дуэля можа вырашыць наш канфлікт”, я ўжо чакаў, што вось зараз ён здыме з мазолістай працоўнай рукі пальчатку і шпульне яе мне ў твар, але пальчатак у яго не было. Ты нейкі дзіўны, ты што, нярускі, запытаў мяне чэрап. Не зусім, кажу я, а адкуль, пытаецца ён, з Горадні, кажу. О, я таксама з Горадні, падаў голас спадарожнік чэрапа. Чэрап паглядзеў на свайго спадарожніка, потым на мяне і кажа: прасці, чувак, мы проста падумалі, што ты панк, а ты з Горадні, ну, мы пойдзем тады... панкаў пашукаем, а ты адпачывай, гуляй. Пакуль.