Людзі беглі моўчкі. У кожнага з іх было што-небудзь у руцэ: у адных тапары, у другіх вілкі. Яны беглі да воласці. Там непадалёк жыў Сімкавец.
На дварэ ў Сімкаўца было ціха, але нехта стаяў каля хлява з ліхтаром. Калі мужчыны падыйшлі бліжэй, яны пазналі Кавалевіч Ганну. Ад царквы, адзваніўшы трывогу, яна кінулася сюды. Побач з ёю стаяла яшчэ адна жанчына. Кавалевіч падняла ўгору ліхтар да твару другой і сказала:
— Глядзіце, што яны нарабілі.
Усе ўбачылі каля сцяны жонку Сімкаўца. Твар яе быў у крыві. Калі святло ліхтара ўпала на твар ёй, яна сцерла кроў рукою.
3 Сімкаўцовага двара пайшлі далей і хутка ўбачылі ўланаў на адным з двароў. Каленік сказаў тады:
— Трэба абкружыць іх і раззброіць. Але не біць. Ніводнага не ўдарыць, хіба толькі баронячыся.
Пачуўшы гоман, уланы насцеражыліся і падаліся з двара. Але ходу ў вуліцу не было, сяляне сцяной стаялі перад дваром з вілкамі і тапарамі. У гэты час узышоў толькі што месяц і ледзь-ледзь разрэдзіў цемру. Сяляне ўбачылі перад сабою чалавек дванаццаць уланаў. Яны стаялі, трымаючы ў руках вінтоўкі. Наперадзе стаяў паручык Нацэвіч.
— Хто-ж, злодзеі, пан,— запытаў у яго Каленік,— мы ці паны?
Паручык крыкнуў маўчаць, падаўся было наперад, але зараз-жа адступіўся і выняў з кабуры рэвальвер.
— Ні на адзін крок наперад, я буду страляць,— крыкнуў ён.
— Паспрабуй, стрэльні, тады і касцей не збярэш,— адказалі яму з натоўпу.
Паручык крычаў, узмахваючы рэвальверам, не асмельваючыся падацца наперад.
— Марш, марш па хатах! — крычаў ён, але сяляне не адыходзілі, а ішлі ў двор ужо, і напалоханыя тапарамі і вілкамі ўланы адыходзілі ў глыб двара.
На афіцэра ішла з акрываўленым тварам Сімкаўцова жонка, побач з ёю з ліхтаром Кавалевіч Ганна, а за імі увайшлі ў вароты мужчыны, а некаторыя палезлі праз плот з суседняга двара і з вуліцы. Паручык пазіраў насустрач ім і адыходзіў, размахваючы рэвальверам. На сярэдзіне дзара ён яшчэ раз крыкнуў не набліжацца, але ўбачыўшы, што мужчыны не спыняюцца, два разы стрэліў у паветра. Пасля махнуў легіянерам рукой, крыкнуў каманду прыгатавацца страляць і шмыгнуў у адчыненыя дзверы сянец гаспадара. Легіянеры бразнулі затворамі вінтовак. Сяляне спыніліся. Перад імі стаялі салдаты, гатовыя страляць, яны бачылі, як паблісквалі ў цемры, разрэджанай месяцам, штыкі. Гэта спыніла сялян на адзін момант толькі. Але ў гэты-ж момант у вуліцы пачуўся густы топат шматлікіх ног. Пачуўшы звон, уланы, якія ўжо адпа- чывалі, пабеглі ў сяло і натрапілі на сялян. Яны з крыкам кінуліся на сялян і пачалі біць іх ложамі карабінаў. Іх было багата. Сяляне, якія былі ў вуліцы і на якіх адразу накінуліся ўланы, мятнуліся ў вуліцу, у суседнія двары, каб уцячы, а хто быў на дварэ ўжо кінуліся з двара на агарод. Каленік амаль апошнім пабег за імі. Калі ён прабягаў паўз сенцы, з дзвярэй высунуўся паручык. Пазнаўшы Каленіка, ён выстраліў, Каленік інстыктыўна прыгнуўся і пабег шпарчэй. Калі афіцэр выстраліў у другі раз, Каленік быў ужо каля самага агароду. Куля трапіла ў левую руку вышэй локця. Гэта на адзін момант спыніла Каленіка, як-бы прыкавала да месца. Наперадзе мільгалі постаці ўцякаўшых. Некаторыя з іх кідаліся на зямлю і паўзлі, баючыся стрэлаў. Каленік прабег у канец гарода і поплавам пабег да кустоў, што каля раўчука за сялом. Там ён перавязаў руку і прасядзеў нейкі час, каб адпачыць.
Было далёка за поўнач, калі сціхлі ў вуліцы сяла стрэлы і крыкі. Вышэй узняўся месяц, і цемра распаўзлася ў бакі. 3 цемры выступілі шэрыя стрэхі хат. Яму хацелася пайсці ў хату і развітацца з дзецьмі. але гэта было далёка і небяспечна: яго маглі чакаць у дварэ ўланы. Але нельга было далей заставацца і ў кустах: было халодна, а па-другое, варта было да часу, калі развіднее, адыйсці далей ад свайго сяла. Каленік парашыў ісці ў суседнюю воласць да радні, адпачыць там, пакуль загоіцца рана, і падацца ў Совецкую Расію. Некалькі мінут ён стаяў як зачараваны на адным месцы, пазіраў на шэрыя, асветленыя месяцам, стрэхі хат і слухаў напружаную, густую цішыню, запанаваўшую ў сяле. А пасля пайшоў лагчынай паміж кустоў да лесу, насустрач дню.
Вярнуўся дадому Каленік толькі ў ліпені тысяча дзевяцьсот дзевятнаццатага году. Была нядзеля. На дварэ выканкома, куды зайшоў Каленік, стаялі фурманкі і па ўсяму двару кучкамі сяляне. Больш за ўсё тут было крапілаўскіх. Крапілаўцы, як і ў сябе дома, сядзелі на лаўках уздоўж сцяны выканкома. Сюды да іх і падышоў Каленік.
На яго плечы накінуты шынель. Калі ён казырнуў, спыніўшыся, і пачаў вітацца з сялянамі за руку, усе заўважылі, што левы рукаў яго гімнасцёркі падаткнуты пад папружку. Левай рукі не было. Каленік адразу расказаў зямлякам, што здарылася з рукой. У тысяча дзевяцьсот семнаццатым годзе ён параненым пайшоў з дому да радні ў суседнюю воласць. Тамашні фельчар лячыў яго і калі рана загаілася, Каленік пашоў у Совецкую Расію. Там ён быў прыняты ў чырвонагвардзейскі рабочы атрад. 3 атрадам, пазней, трапіў на фронт і прабыў на фронце да вясны, калі раптам адкрылася рана і яго паслалі ў лазарэт. 3 лазарэта ён выйшаў без левай рукі. Гэта было ўсё, што расказаў Каленік.