— Апесь Сцяпанавіч, што такое паэзія ?
А. Р.: Уводзіны ў невымоўнае.
АНКЕТА «СВАБОДЫ»
Што для вас свабода?
Прысвячэнне ў настуннасць,
Што найбольш абмяжоўвае вашу свабоду?
І-і: нястача і лішак, набытак і страта, сістэма і хаос,
Што для вас шчасце?
Вішні цвітуць.
Чаго вы найбольш баіцеся?
На крутым спатыкнуцца, на роўным паслізнуцца.
Які талент вы хацелі б мець?
Усе маюць адзін і тойсамы найвялікшы талент — талент быць, таму замест таго, каб перакідвацца з транскрыпту ў транскрыпт, лепш спраўджвацца ў тым, што маеш.
Кім з сучаснікаў вы захапляецеся?
Тымі, хто адданы слову (як Ніл Гілевіч), хто перамагае згубу (як Анатоль Галушка з Івацэвічаў), хто дзейсніць учынак — відавочны (як Сяргей Каваленка з Віцебска) і невідочны.
Што вы найбольш любіце рабіць?
Аддаваць пазыкі.
Калі б можна было пражыць жыццё яшчэ раз, што б вы змянілі?
Навучыўся б хадзіць па вадзе.
Якую найлепшую параду вы атрымалі?
Малы аддарослых: «Вялікі расці!..»
Які ваш улюбёны дэвіз?
Tat twam asi (Гэта ёсць ты).
У якой палітычнай сістэме вы хацелі б жыць?
У пчалінай.
У якой краіне вы хацелі б жыць?
У Айчыне.
У якую эпоху вы хацелі б жыць?
У велікодную — калі ў людзях уваскрасае Бог.
Калі б вы сталі кіраўніком Беларусі, што б вы зрабілі найперш?
Увёў бы ў дзеянне закон Адпаведнасці, а сам вярнуўся б да таго, чым займаюся цяпер.
Якія адносіны Беларусь павінна мець з Эўразвязам?
Вядомыя — што памятаюць, дзе быў дом.
Якія адносіны Беларусь павінна мець з Расеяй?
Свядомыя — што ведаюць, дзе дом ёсць.
Некаторыя думаюць так: «Хай дыктатура, абы свая». А вы?
Калі свая, то не дыктатура, калі дыктатура, то не свая.
Калі і як у Беларусі зменіцца ўлада?
Паступова і раптам раней, чым ветах перакуліцца ў маладзік.
Калі беларусы загавораць па-беларуску?
Калі не ў сераду, то ў пятніцу, калі не ў чацвер, то ў суботу,— тады, калі якасць пярэйдзе ў колькасць.
Што будзе, калі беларусы не загавораць па-беларуску?
Сабакі забрэшуць, вароны закаркаюць, а лаўрэаты прэміі «За духоўнае адраджэнне» вернуць узнагароды таму, ад каго іх атрымалі.
НАТАТКІ НА ЗВАРОТНАЙ ДАРОЗЕ
«Слова» /Das Wort/, мабыць, самы знакаміты верш Штэфана Георге. У арыгінале ён чытаецца так і гэтак у літаральным перакладзе:
Фабула верша змяшчае ў сабе тры відавочныя сегменты: першы — правіла (у ім апавядаецца пра тое, што адбывалася раней і заўсёды), другое — выключэнне (у ім выяўляецца тое, што адбываецца цяпер) і трэці — заключэнне (у ім вымаўляецца выснова, і вымаўляецца яна таму, што ёсць правіла і ёсць выключэнне).
Той, хто выпраўляецца ў падарожжа, з далечыні прыносіць скарб, што яшчэ не ўрэчаісніўся (не стаўся рэччу) і выяўляецца як сон альбо кроза. Ён прыносіць яго на ўскрай краю, на мяжу, дзе сустракаюцца далечыня і блізіня, і сустрэча тут набывае новае вымярэнне — глыбіню: яе зберагае калодзеж (крыніца), і норна, багіня лёсу, тут свая.