Усё старое, як і сам гаспадар. Нічога няма на гародзе — ні часначку, ні цыбулькі, ні добрых кветак. А якая гародніна была пры Машы, ды і Вольга трымала гарод, пакуль магла; у 88 ёй не пад сілу. А Маша-ўнучка гэтага рабіць не ўмее, ударылася ў навуку, аспірантка, сачыняе дысертацыю на тэму «Паэтыка замоў». Тэма цікавая, але мне здаецца — не па яе характары, не фалькларыстка яна. Дзень сёння быў без дажджу, але халодны, з халодным ветрам. Пахадзіў трохі. Паглядзеў на палацы. Пазайздросціў, грэшны. Пагутарыў з дзецьмі. Унучка суседа Аксана пахвалілася, што ляціць з бацькамі ў Іспанію. А я не знаю, як дажыць да пенсіі. Жабрак. Крыўдна да слёз. Нават зароблены ганарар не выплачваюць. Зборнік «Прайсці праз зону», дзе мая аповесць «Зона павышанай радыяцыі», выйшаў у кастрычніку мінулага года, — і ні капейкі. Пазаўчора знянацку ўваліліся чацвёра калег: Мікола Мятліцкі, новы рэдактар «Полымя», Віктар Праўдзін, якога Мікола ўзяў намеснікам, Ганад Чарказян, курд, паэт добры і новы дырэктар аб’яднанага (з «Юнацтвам») выдавецтва «Мастацкая літаратура» Уладзіслаў Мачульскі. Нарэшце хтось (Карэнда?) пачаў разумна падбіраць кадры літаратурных выданняў. Мачульскі і Праўдзін былі намеснікамі ў Вольгі Іпатавай і рэзка выступілі супроць яе і пайшлі з СП. Мачульскі не член СП, былы ваенны пракурор. Можа, такі і трэба ў дырэктары? <.>
3 ліпеня 2002 года
Дзень вызвалення. Дзень Рэспублікі. Свята. Учора — урачыстае пасяджэнне. Сёння парад. Гулянні. Канцэрты.
Мне запрашэнняў ужо не шлюць — на ўрачыстасці. І ніхто не пазваніў — не павіншаваў са святам. Ды і я пазваніў толькі сваім — Сяргею,
Ванечку, Алесі. Мне пазваніла Таня, паведаміла, што да мяне едуць госці.
Прыехала пляменніца мая Таня з мужам Валодзем і сынам! Колем і Жэнем. Яны з жонкай Марыяй Філатаўнай. жывуць у Лоеве, былі ў Паставах у Люды, другая пляменні-
ца, родная сястра Тані. Люда займаецца камерцыяй: ездзіць у Маскву на аўтобусе, купляе барахла, тут, у Паставах, <нрзб>, прадае, мае навар (Таня кажа, што жывуць непараўнальна багацей, чым яны ў Лоеве). Але ж праца катаржная — такі цяжар цягаць. І па-мойму, абуральная, абсалютна неінтэлігентная, а ў яе ж вышэйшая адукацыя — эканамічная, Гомельскі ДУ, яшчэ я ўладкоўваў праз нябожчыка Барыса Бокуця, светлая яму памяць, выдатны вучоны быў, дабрэйшы чалавек, верны сябра.
Пісьменнікі, відаць, усе на дачах, а на «Лысай гары» адзін тэлефонаўтамат дач на сто. Ды ці <нрзб> час? Там ім учынілі разгром — дач 25 разбілі, вокны, дзверы... Добра, што не спалілі. Хто мог паквапіцца на жабрацкія «хижины». Там дзесятак прыстойных дач, зямлі ж па чатыры соткі. Гэта ў нашым пасёлку выраслі палацы. Хаджу па вуліцы, любуюся некаторымі палацамі і, грэшны, зайздрошчу. Яшчэ ў мінулым годзе не зайздросціў: сядзеў у сваёй «галубятні», пісаў. Цяпер там разбітыя шыбы, баюся крутой і вузкай лесвіцы: стане дрэнна — не спушчуся. А калі «даруй божа», як спусцяць адтуль. Гасцей частаваць не было чым, Маша зрабіла бутэрброды і чай. Але яны не селі — іх чакае на абед сястра Валодзі Таццяна, наша былая нявестка, двайное сваяцтва было. Ах, Саша, Саша! І Маша, Маша! У сённяшнія дні ўспамінаю вас з невыказным смуткам. Неяк прыйшла Таня са сваім сыночкам Міраславам (6 гадоў, нарадзіла ў 46), і я ледзьве не расплакаўся: чаму гэты хлопчык не Сашын. Сашын сын быў бы ўжо сталым мужчынам: 19 гадоў ён пражыў з Таняй, 11 гадоў, як яго няма.
Сумныя думкі ў святочны дзень. <.>
Сёння хаджу цяжэй, чым учора. Душна. А ў доме ў лёгкіх шкарпэтках мёрзнуць ногі. Ногі мёрзлі ўсю зіму. Не грэе кроў. Добра, што галаву яшчэ трохі грэе. Думаю — жыву. <.>
6 ліпеня 2002 года
Не дала мне дача ні ранейшай радасці, ні спакою. Канешне, стар’ё — паўстагоддзя, шмат што пагніло. <...>
Сяргей (зяць) пазваніў, што «ЛіМ» і «Звязда» далі інфармацыі такога зместу: у рамках дагавора паміж Гом. унів. і Добрушскім райвыканкамам бакі дамовіліся ў мэтах папулярызацыі творчасці нар. пісьм. Ш. адкрыць у Карме музей і паставіць бюст пісьменніка. Мяне гэта непрыемна расхвалявала: будуць калегі зубаскаліць — бюст пры жыцці! Хоць усё гэта абсалютна нерэальна. У Добрушы няма раённага гісторыка-краязнаўчага музея. Архітэктар Валянціна Коцікава, зямлячка, гады чатыры прабівае адкрыццё такога музея; я падпісваў пісьмы. Няма памяшкання. І раптам музей Ш.! Глупства! Пабудову хаты ў Глінішчы пад музей Ів. Мележу мы (СП) прабівалі гадоў пяць. <...>