Не ўпершыню задумвалася Вера над жыццёвымі непаразуменнямі, над такімі няпростымі пытаннямі... А хто адкажа? Гэта ж не тэарэма Піфагора ці формула квадрата рознасці, якія можна даказаць, рашыць... А калі ты сам-насам апынуўся са сваёй задачай? I ў цябе няма падручніка з адказамі на апошняй старонцы...
Вось жа аб'явілі шасцікласнікі байкот лепшай вучаніцы школы Веры Ластаўцы. Усе як адзін. Можа, хто і спачуваў, але прамаўчаў, не заступіўся... I чаму?
Аднойчы на перапынку Вера сказала:
— Давайце пойдзем да старшыні калгаса. Пра свінарнік спытаем... Колькі ён будзе стаяць на беразе Гайны? Абяцалі знесці — і не зносяць, цэлы год мінуў. А жыжка цякла ў раку і цячэ...
— Так цябе старшыня і паслухае, бяжы хутчэй, — адгукнулася на Верыну прапанову Ядзя Сямашка.
— Не мяне, а нас, — спакойна адказала Вера. — Ёсць пастанова сельсавета, пойдзем і напомнім. Хопіць забруджваць раку.
— Табе больш за ўсіх трэба — ты і напамінай, — Ядзя — першая прыгажуня класа — кпліва прыжмурыла свае чорныя вочкі, прыцененыя махнатымі вейкамі. I ўжо да аднакласнікаў: — Ну і дзівачка наша Ластаўка! I што толькі не прыдумае? Цяпер ёй, бачыце, перашкаджае свінарнік.
— Чаму мне? Чаму ўсе такія абыякавыя? Прывыклі жыць пад венікам...
Вось так і ўспыхнуў увесь сыр-бор... Верыны словы не спадабаліся шасцікласнікам. А тут яшчэ Ядзя падкінула сухой саломкі ў агонь спрэчкі:
— Ой-ёй-ёй, задавака! Лепш бы сваё рабацінне адмыла... царэўна-лебедзь...
I ўсе задаволена засмяяліся. Вера з горыччу зразумела: сярод аднакласнікаў няма ахвотнікаў ісці да старшыні. Апошнюю кропку паставіў Боўдзіла, які, здаецца, быў безуважны да размовы і калупаўся пальцам у носе.
— Цалэўна лыжая...
Сказаў, быццам у ваду булькнуў каменем. I новы выбух весялосці, і ніякай спагады...
— Прыдуркі! — не вытрымала Вера і выбегла за дзверы. Так з-за «прыдуркаў» шосты клас і аб'явіў байкот Веры Ластаўцы. Не вітацца, не размаўляць, не заўважаць... Увесь клас нібы вады ў рот набраў. Нават Оля Вячорка, з якой у Веры былі раней прыязныя адносіны, знямела. I толькі апраўдвалася вінаватым позіркам, маўляў, я тут ні пры чым, гэта ўсё Ядзя...
Байкот працягваўся дзень, другі, трэці... Зацятая маўклівасць аднакласнікаў — ні загаварыць, ні перакінуцца словам — нервавала Веру. Адна, зусім адна... Нібы раптам апынулася на нейкай чужой, бязлюднай планеце.
У школе яна яшчэ трымалася, а калі прыходзіла дадому, давала волю сваім пачуццям і слязам. Нават Карлуша не мог супакоіць яе, развесяліць.
— Чаму? Што я зрабіла дрэннае? Я ж хацела як лепш... А ім бы пасмяяцца з Боўдзілавых жартачак... I што для іх атручванне ракі?.. Няўжо, Карлуша, яны нічога не разумеюць? Хіба так можна жыць?
— Ка-ар, ка-ар, — нягучна адказваў грак, нібы пагаджаўся з дзяўчынкай, спачуваў.
Толькі што спачуванне — часовае супакаенне! Хіба яно магло дапамагчы ў школе, дзе раптам з'явілася помслівая змова? I ніхто не заступіцца, не спыніць гэты здзек.
Вера не ўмела скардзіцца, не магла прасіць аб літасці. Ды каб хоць была яе віна... I чаму Ядзя так лёгка сагітавала ўвесь клас, нават тых, каму Вера неаднойчы дапамагала ў вучобе? Вось што больш за ўсё крыўдзіла, прымушала перажываць і пакутаваць.
Настаўнікі нічога не заўважалі, нібы і не было ніякага канфлікту. Знешне клас быў як клас, наадварот, нават стаў нейкі больш памяркоўны. А тут яшчэ апошняя чвэрць, заканчэнне навучальнага года... I да ўсіх клопатаў — падрыхтоўка да свята Перамогі. Дзе ўжо настаўнікам прыкмячаць душэўныя перажыванні Веры Ластаўкі? Ну, а ў класнага кіраўніка шостага класа Андрэя Пятровіча Жураўлёва, які ў Лугаўскай школе працаваў першы год, былі свае пільныя клопаты. Ён рыхтаваўся да вяселля з маладзенькай настаўніцай спеваў Рэгінай Казіміраўнай Акуліч. I што там нейкія дзіцячыя жарты-капрызы? Дробязь, блазенства...
Але колькі магла цярпець Вера? Рабіць выгляд, што нічога не здарылася, што так і павінна быць? Не звяртаць увагу, не бачыць і не чуць? Жыць як набяжыць? I нічога не мяняць, не перайначваць...
Таму, калі Андрэй Пятровіч паведаміў, што шостаму класу трэба падрыхтаваць святочны канцэрт для ветэранаў, і прызначыў Веру вядучай, яна раптам заявіла:
— Я не магу...
— Як не можаш? Ты што, хворая? — здзівіўся класны. — Хіба наш хор выступіць без цябе?! I слухаць не хачу! Зразумела?
— Я лепш адна праспяваю, без хору...
— Чаму адна, чаму без хору? Якая муха цябе ўкусіла? У нас жа праграма канцэрта, яе зацвердзіў Апанас Сяргеевіч. З раёна павінны прыехаць, а ты?! — Настаўнік глядзеў на Веру са здзіўленнем і дакорам. — Што здарылася?
А тут яшчэ Рэгіна Казіміраўна падключылася да размовы: