Выбрать главу

Kolanko szedł niezbyt czystym korytarzem, otwierał drzwi różnych pokojów, rzucał w nie uśmiechnięte: — Dzień dobry. Jak się masz? — i natychmiast zamykał je za sobą. Wolał nie ryzykować zasadniczych wymian poglądów z redaktorami mutacji prowincjonalnych, recenzentką teatralną lub kierowniczką działu sierocińców. Wszedł do sekretariatu, w którym panował straszny krzyk, stanowiący w istocie przyjacielską rozmowę o wyścigach konnych pomiędzy dwoma wysokimi reporterami sportowymi a specjalistą od porad prawnych. Obok, rozwalony na bujającym fotelu, znany felietonista śpiewał z uczuciem modną piosenkę o melancholijnej doli starego konia, który musi ustąpić miejsca samochodom na drodze. Pośrodku tej nawałnicy dźwięków przy dużym biurku, pokrytym pedantycznie ułożoną korespondencją, zaproszeniami, terminarzami, siedziała z godnością starsza pani, ślicznie uczesana, uderzająco schludna, o śladach dużej urody na twarzy. Wchodzącego Kolankę pozdrowiła promiennym uśmiechem, po czym spokojnie przypudrowała nos. — Skąd się tu wziął ten fotel babuni? — spytał Kolanko wskazując na siedzenie rozbujanego felietonisty. — To jest pierwsza nagroda w nowym konkursie pod nazwą: „Walczymy z bezsennością!”, panie redaktorze. Stefan powiedział, że trzeba znaleźć piękny symbol tej walki, wobec tego nabyliśmy ten fotel w drodze kupna. — Czy jest Stefan? — spytał Kolanko. — Jest — odparła pani. Kolanko bez pukania otworzył drzwi z napisem „Redaktor Naczelny” i wszedł do pokoju.

Pokój był urządzony brzydko, przy pomocy tanich imitacji drogich mebli. W oszklonej bibliotece leżały bezładnie i nieporządnie jakieś broszury. Przy oknie stał niski człowiek, trzymając ręce w kieszeniach marynarki. Patrzył w okno, na zawalone belami gazetowego papieru długie podwórko. Z dołu dochodziło dudnienie maszyn drukarskich. Człowiek przy oknie odwrócił się i rzekł:

— Jak się masz? Siadaj.

Był młody” miał twarz pociągającą i bystre, ciemnoniebieskie oczy. W jego okrągławej postaci uwidoczniały się skłonności do tycia. Uśmiechnął się i uśmiech ten podkreślił jeszcze jego rzeczywistą młodość.

Kolanko usiadł w fotelu, przerzucając nogi przez skórzane oparcie. Redaktor naczelny rzekł:

— Imponujące. Na medal, doprawdy. Masz dar nieustannego wprowadzania mnie w podziw. I to od szesnastu lat. Za każdym razem z innego powodu. Takich skarpetek jeszcze nie widziałem.

— Podobają ci się? — rzekł Kolanko bez wesołości. — Bardzo się cieszę.

— Podobają się to może niewłaściwe słowo. Ale są doprawdy imponujące — uśmiech naczelnego redaktora był samą ironią, lecz tak dobrotliwą i pobłażliwą, że zniewalającą do rewanżu. Kolanko uśmiechnął się.

— Słuchaj, Stefan — rzekł — masz chwilę czasu?

— Dla ciebie zawsze. Od szesnastu lat mogę cię słuchać o każdej porze dnia i nocy.

— Dobrze, że zaznaczasz te szesnaście lat. To, co ci powiem, dotyczy spraw dawnych, może jeszcze starszych.

— Ciekawe — rzekł redaktor naczelny, siadając za biurkiem i wysypując papierosy na szklany blat. — Bierz. I słucham cię.

— Jesteś ode mnie o rok młodszy, a więc obecnie jesteśmy już w równym wieku, nie? Stefanku, natęż pamięć i powiedz mi — Kolanko zapalił wolno i z namysłem papierosa — czy pamiętasz taki niemy film z Douglasem Fairbanksem pod tytułem: „Znak Zorro”?

— Pamiętam — rzekł szybko i z zapałem redaktor naczelny. — Szedł w kinie „Czary”, na Żelaznej czy na Chłodnej, już nie pamiętam, gdzie było kino „Czary”. Człowieku, co za czasy! Taka mała, brudna, zapluta salka, zaduch i „dalszy ciąg za chwilę” co parę minut, w najbardziej interesujących momentach, i deszcz na płótnie, na starej, zużytej taśmie, i Douglas Fairbanks, ucieleśnione marzenie z wąsikiem, złoty sen dziesięcioletnich chłopców, „Czarny Pirat” i „Robin Hood”.

— Ja to widziałem w kinie „Bajka”. Też gdzieś na Chłodnej czy na Żelaznej. Taka sama smrodliwa salka, brudne schody i krzesła. Te kina, wiesz, drugorzędne i czwartorzędne, to były uniwersytety naszego pokolenia w wielkich miastach. Chłonęliśmy z ekranu wiedzę o życiu i ideały, przykazania, etykę i gestykulację. Kształtowaliśmy naszą dziesięcioletnią moralność na herosach niemego filmu. Douglas Fairbanks i Eddie Polo, Harry Piel i Tom Mix wyznaczali nasze poznanie świata i nasze zasady w tym samym stopniu, w jakim d’Artagnan, Winnetou, Old Shatterhand i pan Wołodyjowski kształtowali naszych ojców.

Redaktor naczelny zamyślił się.