— Ależ, panie doktorze. — oburzył się człowieczek — jak pan może?… — Marta dławiła się jak pensjonarka. — To pan też był pacjentem doktora? — spytała. Człowiek ukazał w uśmiechu nieprzebrane mnóstwo zepsutych zębów. — A może na odwrót? — rzekł figlarnie. — Pan doktor bywał od czasu do czasu moim pacjentem. — Halski patrzył obojętnie w sufit, bębniąc palcami po kontuarze. — Czy już doszli państwo do porozumienia? — spytał. — W takim razie pan będzie łaskaw dwa krymskie koniaki, panie Wacławie. — Miało być wino, czyż nie? — rzekła Marta. — Miało — powiedział oschle Halski — ale nagonka, jaką prowadzi pani na mnie od kilku minut, zmusza mnie do sięgnięcia po stężony alkohol. — Pani nie jest pańską siostrą, panie doktorze — zdziwił się barman. — Nie — rzekł Halski — dzięki Bogu. — Co za podobieństwo! — westchnął barman.
Marta oparła łokcie o kontuar. — Lubię oglądać etykietki butelek z alkoholem — powiedziała.
— Jest w nich jakiś romantyzm. Jakaś egzotyką. — A jest — przyznał barman — czuję się doskonale od dwudziestu lat na ich tle. — „Cointreau”, „Śliwowica”, „White Horse”, „Siwucha”, „Orzechówka”, „Curacao Orange”, „Hennessy”, „Ryski Alasz”, „Sherry”, „Cinzano”. — czytała Marta. — Jest w tych nazwach coś, co pobudza wyobraźnię — rzekł Halski. — Właśnie — rzekła Marta. — Przyrzekają one mnóstwo najróżniejszych wrażeń. — W tym tkwi błąd — odezwał się głos z drugiego końca baru: siedział tam, z głową opartą na dłoni, jakiś pan z filiżanką kawy i dużym kieliszkiem czystej wódki przed sobą. Wstał ze swego krzesełka i zbliżył się do Marty i Halskiego, barman przesunął mu filiżankę i kieliszek. Ze swą zniszczoną, spłowiałą twarzą i niewysoką, gibką postacią wyglądał na zawodowego tancerza. — Błąd tkwi w tym — rzekł siadając nie opodal — że za owymi różnorodnymi etykietami kryje się jednakowa, zawsze ta sama treść. — Nie mogę się z tym zgodzić — rzekł barman. — Od pierwszego łyku rozpoznaję każdy gatunek. — Cóż z tego? Smak to właściwość zewnętrzna trunku. To nie ma znaczenia — rzekł pan o zmiętej twarzy. — W rzeczywistości to tak jak z kobietami: każda z nich wygląda inaczej i każda ma do dania identycznie te same rozkosze, radości i troski. — Nie przyznam panu racji — rzekł z uśmiechem Halski. — Jest to bowiem kwestia wyrobionego smaku, który pozwala cieszyć się subtelnymi różnicami. — Młody człowieku — rzekł pan o zmiętej twarzy — to cyniczne, co mówię, ale myli się pan. Z czasem dojdzie pan do tych samych wniosków, co i ja. A co pani o tym sądzi? — zwrócił się do Marty. — Nic — odparła uprzejmie Marta. — Po prostu nic. Jestem przedmiotem dyskusji, a przedmioty, jak wiadomo, nie mają własnego zdania. — Po czym uśmiechnęła się swym promiennym uśmiechem, pełnym ciepła i dołeczków w policzkach, co sprawiło, że pan o zmiętej twarzy i barman musieli się również uśmiechnąć. Wszystkim zrobiło się naraz jakoś bardzo przyjemnie i zaczęto rozmawiać o dokuczliwej epidemii grypy.
Marta i Halski skończyli swój koniak i pan o zmiętej twarzy poprosił ich, aby zechcieli przez chwilę zostać jego gośćmi i wypić po jeszcze jednym kieliszku czegoś najbardziej egzotycznego. Po rzeczowej naradzie zdecydowano się na zwykłą polską wódkę, po której wypiciu wszyscy pożegnali się z rewerencjami i Marta z Halskim opuścili lokal.
Szli wolno opustoszałą Marszałkowską, w odległości dwóch metrów od siebie. Marta zatrzymywała się co parę chwil przed ciemnymi wystawami, Halski zwalniał wtedy, lecz nie zatrzymywał się. Na placu Konstytucji Halski rzekł: — Słuchaj. — Marta podniosła nań wzrok.
— Nie jest ci chłodno? — spytał Halski. Marta zaprzeczyła ruchem głowy. Pociągnął ją za rękę i usiedli na podstawie lewego kandelabru.
— Właściwie dlaczego mówi mi pan „ty”. — rzekła kłótliwie Marta.
W tej chwili zgasło światło prawego kandelabru; po sekundzie — środkowego, a w moment później — tego, pod którym siedzieli. Halski ujął Martę za ramiona i zbliżył twarz ku jej twarzy. Wargi Marty pachniały zimnym, wilgotnym powietrzem nocy. Po chwili stały się miękkie i gorące.
— A więc jednak krótkie dystanse. — powiedziała z wyraźną złością Marta, poprawiając włosy. — Dlaczegoś kłamał? Ciekawam, w jakim czasie robiłeś setkę w okresie swej najwyższej formy.
— Nie — rzekł gorąco Halski, opierając się o wspornik. — Nie kpij, nie kłamałem. Ten pocałunek nie był następstwem jakiegokolwiek kłamstwa. Popatrz, nawet elektrownia miejska jest po naszej stronie.
Coraz więcej lamp ulicznych gasło w wielkim prostokącie placu.
— To nic nie znaczy — rzekła Marta. — To są tak zwane smaczki dla tych o wyrobionym smaku.
— Nie — powiedział stanowczo Halski. — Ten facet z baru nie miał racji. Może źle wyraziłem to, co chciałem powiedzieć, ale ja naprawdę nie mam nic wspólnego z ułatwiającym życie cynizmem. Nigdy nie myślałem i nigdy nie będę myślał tak jak tamten. Wierz mi, Marto. Od wielu lat szukam takiej dziewczyny jak ty. Szukam ciebie.
Marta wstała.
— Chodźmy stąd. — powiedziała; po czym usiadła z powrotem, bliżej Halskiego. Halski objął ją ramieniem.
— Tak jest dobrze — rzekła cicho Marta. — Trudno, ale teraz jest dobrze. Nic na to nie poradzę i nic a nic się nie boję.
— Czego? — spytał Halski, chyląc policzek ku jej włosom — czego miałabyś się bać?
— Nie śmiej się ze mnie — szepnęła Marta — ale ja się ciągle boję. Od czasu tej historii na Wiejskiej boję się. A przecież nie jestem nierozsądnym tchórzem. Nie bałam się tylko w komisariacie i teraz. Może dlatego, że ty tam byłeś i tu jesteś. Pamiętasz? — dodała z wahaniem — te oczy?… Ja je widziałam jeszcze dwa razy. Raz przed bramą mego domu, wieczorem, i raz wychodząc z kina, z „Palladium”. Nie śmiej się, może to rzeczywiście było przywidzenie, efekt zdenerwowania, jakiś uraz. tylko jak jestem z tobą, nie myślę o nich, zapominam. Byłam dziś wieczór wesoła, śmiałam się, bawiłam. Już dawno nie byłam taka.
— Ja się nie śmieję — rzekł wolno Halski. — Za tym kryje się coś tragicznego, jakaś głęboka ludzka sprawa. Wiesz, od paru tygodni marzę o dwóch rzeczach: o tobie i o spotkaniu tego człowieka. To się tak jakoś dziwnie splotło.
— Nie mówmy o tym, dobrze?
— Dlaczego? Mówmy o tym. Warszawa zaczyna o tym mówić. Głuche, nie sprawdzone, tajemnicze wieści krążą tu i ówdzie. Niedawno sam byłem świadkiem przedziwnych rzeczy na rogu Widok i Kruczej. Redaktor Kolanko żyje jak we śnie.
— Ale ja chcę zapomnieć. — Marta zbliżyła twarz do twarzy Halskiego, przytuliła jego dłoń do swego policzka. — Słyszysz? pozwól mi dziś o tym nie myśleć, przynajmniej dziś, póki jesteś przy mnie.
Halski westchnął, jakby wyrwany z innego wymiaru, jego nieobecne przez chwilę oczy wróciły do twarzy Marty, złagodniały, rozbłysły ciepłym uśmiechem.
— Ależ oczywiście. Wybacz mi.
Objął ją mocno, przytulił i pocałował. Oczy Marty skryły się za powiekami, jej ramiona powędrowały w górę i spięły się ponad podniesionym kołnierzem płaszcza Halskiego.
— Taksówka! — zawołał Halski odrywając głowę, lecz nie wypuszczając Marty z ramion. — Halo!
Przejeżdżające wolno małe auto zatrzymało się. Szofer uśmiechnął się i otworzył drzwiczki. Halski włożył niemal Martę do środka.
— Dokąd? — spytał szofer.
— Do „Kameralnej” — rzekł Halski. — Jedziemy zapominać. Zapomina się najlepiej w „Kameralnej”.
Twardy jest zawód górnika, twardy i wymagający niezwykłego hartu, wykuwający surowość dla siebie i innych, pełen uporczywej, znojnej walki z węglowymi skałami, walki, w której tężeją mięśnie i serca. Twardy jest zawód marynarza, chłostanego przez wichry i uginającego się pod sztormami i twardzi są ludzie morza na chybotliwych deskach pokładu, dla których nieustępliwość i siła muskułów stanowią nieraz o gołym życiu. Ale najtwardsi pod słońcem, wszędzie, na wszystkich równoleżnikach i południkach, są ludzie przemysłu gastronomicznego.