Do szatni wszedł barczysty mężczyzna w kożuchu. — Panowie — po — wiedział — skoczcie który na lodowisko, bo tam jakieś historie. Znowu rozrabiają. Zenon, jesteś na łyżwach. — Zenon podniósł się, włożył płaszcz na ekwipunek i rzekł: — Chodź, Majka, postoimy trochę na powietrzu. Nie jest za zimno.
Marta lubiła widok rozjeżdżonego, sunącego tłumu. Chrzęst łyżew, kolorowe zygzaki, usmarkane z wysiłku, mrozu i radości twarzyczki dzieci — mogła na to patrzeć godzinami. I rozumiała się na rzeczy, trzy zimy spędzone z Zenonem dały jej wiedzę o prawach, zasadzkach i tajemnych znakach tego światka, o tym, co się dzieje na logogryfie — przesuwance lodowiska. Umiała dostrzec butelkę po wódce pod ławką i błysk łyżwy przy łobuzerskim podcinaniu jadących spokojnie dziewcząt, orientowała się w technice hokejowego faulu, w nastrojach ślizgawki o każdej porze dnia. Od razu też dostrzegła, co wiąże pozornie nie związane ze sobą postacie, uwijające się wśród tłumu. Grupa kilkunastu wyrostków, co najwyżej szesnastoletnich, łączyła się w potężnego węża, którego dynamika pędu roztrącała łyżwiarzy, przewracała, zagarniała w swą orbitę usuwające się niezręcznie dziewczęta. Na czele jecHal nieduży, lecz krępy facet w dwurzędowym, ciemnym garniturze o kanciastych, wypchanych ramionach; na szyi miał brudnobiały szalik z taniutkiego jedwabiu, na głowie — okrągłą, kraciastą cyklistówkę, sterczącą wysoko, z przesadnym fasonem na ciemieniu. JecHal szybko i pewnie, z rękami w kieszeniach, przekładał z wprawą, kiedy zbliżył się, widać było krostowatą twarz o grubym, zadartym nosie. — Te oprychówki to oni wypychają gazetami — rzekł Zenon z uśmiechem, wskazując na kraciastą czapkę — daje to ulubiony fason, a zarazem stanowi pewną ochronę przed uderzeniem. — W uśmiechu Zenona była wzgardliwa aprobata dla chłopaka, widział w nim coś zabawnego. — Strój odpowiedni na niedzielne imieniny u szwagra — rzekła Marta, lecz nie poparła słów uśmiechem. W pewnej chwili rozpędzony wąż przysiadł w tak zwanym pistolecie i pruł z wielką szybkością, najeżony wystawionymi do przodu łyżwami, przez lodowisko, gwałcąc wszelkie prawidła ruchu. Rozległ się krzyk, chłopcy szybko podnieśli się i rozpierzchli, na lodzie leżała mała dziewczynka, usiłująca się podźwignąć. Zenon jednym zamachem długich nóg przesadził bandę i w ciągu sekundy znalazł się przy dziewczynce; wziął ją na ręce i ostro przyhamował naprzeciw Marty. — Co ci się stało? — spytał, sadzając dziewczynkę na bandzie. Duże łzy błyszczały w brązowych jak pięciogroszówki oczach. Wskazała na prawą łydkę: przedarte bawełniane spodnie i poszarpana skarpetka odsłaniały spore zadrapanie. — Łyżwą! Takie łobuzy! — usta dziewczynki ściągnęły się znów w bolesną podkówkę. Marta wyjęła jej z kieszeni chusteczkę. — Do wesela się zagoi — powiedziała wesoło — a spodnie jutro zacerujesz. Swoją drogą. — zwróciła się gwałtownie do Zenona i umilkła. Zenon spoglądał z jakimś upodobaniem na lodowisko, na którym młodzieńcy w oprychówkach znaleźli nową zabawę. Typowali jedną z wiszących nad taflą lodową lamp meczowych, rozpędzali się i miotali kamieniami w górę. Trzy próby wypadły mizernie, ale za czwartym razem pękaty facet w wizytowej dwurzędowce wycelował. Huk zbitego szkła i pękającej wielowatowej żarówki, spłoszony krzyk ślizgających się, odpryski szkła na lodzie — nagła redukcja oświetlenia. Coś nawaliło w całym przewodzie i kilka wielkich lamp zgasło. Na lodowisku powstał ruch, rycerze półmroku rozpoczęli gorączkowe uwijanie się. Wtedy właśnie Marta poczuła nagłe, przyśpieszone bicie serca. Nie, to chyba złudzenie, przecież to niemożliwe, aby to były te same świetliste, jarzące się niesamowitym blaskiem, przeraźliwie białe oczy?…
Z szatni klubowej wypadło kilku zawodników i barczysty mężczyzna w kożuchu. Zenon pruł pełnym gazem w tłum. Pękaty w dwurzędowce jecHal ostro, ale nie mógł się równać z hokeistą. Zenon pochylił się w poślizgu kanadyjki, otoczył go zgrzytliwym wirażem i złapał za ramię. — Wolnego, kolego! — rzekł twardo. — Co teraz będzie? — Wyrostek spojrzał w twarz Zenona; był dużo niższy i mimo wyraźnej krzepkości na pewno słabszy, ale w jego perkatej twarzy i zimnych, obelżywych oczach Zenon dostrzegł coś, co kazało mu puścić ramię: była w tych oczach gotowość na wszystko, aż do końca. — To przez nieuwagę, panie kierowniku — rzekł z fałszywym uśmiechem, rozszerzającym mu grube usta na całą twarz — ja przepraszam, to nieostrożnie. — „Genialne — pomyślał Zenon — ale humor u tych kozaków.” Wydało mu się to naraz doskonałym dowcipem i nie mógł powstrzymać uśmiechu, co wyrostek od razu podchwycił. — Panie kierowniku, ja zaraz panu kierownikowi odpalę pięćdziesiątaka. Za tę lampę, dobra? Tylko pozbieram od druhów, psia ich dola. — Rzeczywiście, druhowie kupili się już ciasno wokół nich, Zenon ledwie się obejrzał, gdy otoczony był przez spocone twarze, brudne szaliki, zepsute zęby, zionące wódką oddechy i spojrzenia. — Żeby mi zaraz, słyszysz, do kasy lodowiska. — rzekł głośno i rozepchnął mocno napierających. — Zaraz, zaraz. — zawołał pękaty w dwurzędowce i wataha rozjecHała się na wszystkie strony.
Zenon podjecHal do Marty, przy której stali zawodnicy. — Co się stało? — spytał Antek. — Genialne — rzekł Zenon — wiesz, Majka, co ten bandzior powiedział: „To przez nieuwagę”. Tak powiedział. Mają riposty, co? — Antek i kilku innych roześmieli się, Marta dygotała. — No i co? — rzuciła gwałtownie. — Co teraz z nim zrobicie? — Nic — odparł Zenon niefrasobliwie. — Co mu zrobisz? Za lampę nie zapłaci, bo droga, milicja daleko, bić się z nim nie będę. Ty się na tym nie znasz. Majka, to władcy Czerniakowskiej ulicy, ten krępy w oprychówce to postrach Czerniakowa. — Chłopcy — rzekł mężczyzna w kożuchu — ładujcie się na lód, opróżniamy przed czasem lodowisko z publiczności. Idę nadać przez megafon. — Zwarta grupa hokeistów wjeżdżała na taflę. — Zrozum, Majka — rzekł niepewnie Zenon, gdy zostali sami — gdybym go miał gdzieś w neutralnym miejscu, to zrobiłbym z niego marmoladę, ale tu oni mnie znają. Dziś dam mu po uchu, jutro wieczorem będę wychodził sam z treningu i kilkanaście cegieł zaprawi mnie, nie wiadomo skąd, kiedy i jak, w łeb. Już ja to znam. — Marcie stanęła przed oczami smukła postać w białym, lekarskim kitlu. „Co ma do tego doktor Halski?” — pomyślała szybko, zupełnie zdezorientowana. — Rozumiem. — rzekła Marta i Zenon poczuł się naraz, jakby na tym świecie nigdy nie został powiedziany żaden dowcip. W tej chwili z półmroku lodowiska, z chrzęstu łyżew wbiły się w Martę na ułamek sekundy białe źrenice i zgasły. Stało się to tak nagle i tak na pewno, że Marta zadrżała, przeszyta dreszczem. „To odbłysk lodowej tafli, o, to właśnie to” — szepnęła w duchu, wiedząc dobrze, że tak nie jest.