Князь Бой. Не спалохаўся мяне, нават і не падумаў паклікаць варту. Ужо сварацца за спадчыну твае сыны, бо кожны палічыў сябе абдзеленым. Ужо палохаюцца і ўцякаюць у далёкія пушчы яны, самыя простыя, каб толькі не праліць братняй крыві. А ты не баішся, а ты не чакаеш сыноў. І змог я сказаць табе толькі адно:
— Я прыйшоў забраць таго, пра каго ты не ведаў.
Пра каго не ведаў, баронячы свой край, пра каго не мог здагадацца, хоць і за яго таксама біўся ў лютай сечы. Пра каго не мог нават падумаць, калі паміраў ад ран. І на каго з неразуменнем пагадзіўся, калі я сказаў табе, палкаму, маладому: «Калі аддасі мне таго, пра каго не ведаеш, ратую табе жыццё». І ты пакляўся, пакляўся мне аддаць таго, пра каго не ведаў. А цяпер ты мне кажаш:
— Хто ты такі, чарадзей, каб забраць у мяне сына?
Скажу табе праўду. Я ж твой нашчадак.
— Твой далёкі нашчадак, які любіць свой край.
— Навошта табе мой сын?
— Не мне. Твайму і майму краю.
Доўга марудзіў князь Бой. Я ўжо хацеў папракнуць яго, што нягожа парушаць клятвы. Але змаўчаў, калі ты мне мовіў:
— Я заўсёды ведаў, што ты за ім прыйдзеш. І не толькі таму, што гэта сын абяцаны. Занадта добры, занадта смелы, занадта прыгожы. Але і нялюбага сына хацеў я абараніць.
Не хачу паказаць табе, што мне балюча ад тваіх слоў. Не цяпер, калі ты пільна ўглядаешся ў мой твар. Я добра ведаю гэты позірк. І ўсё ж не магу не спытаць:
— Аддаляючы ад сябе і зневажаючы перад людзьмі?
І чамусьці так прыкра ад тваёй ціхай мудрай усмешкі:
— Аддаючы яму сваю легенду. Толькі яго і паслухаюцца Стаўры і Гаўры. Не ўтрымаць зброяй княства, не зберагчы яго сілай. Мінуць братнія сваркі, і будзе Белаполь княжыць над усёй маёй зямлёй. Каб жа толькі быў ён вартым. Ці будзе такім? Скажы мне, чарадзей.
І адкуль ты так упэўнены, што я ведаю гэта. І чаму, прайшоўшы вялікі час, тут, ля цябе, я зноў баюся памыліцца.
— Не бойся памыліцца. Адкажы мне.
— Я спадзяюся, што ў легендах ты яшчэ сустрэнешся са сваім сынам.
— Я веру ў гэта, як і ў свой край.
— Я веру ў гэта.
...Гасне адбітак у жывым люстэрку. Знікае аблічча чарадзея часу. Ці спадарожніка? Ці ўсё ж чарадзея? Каб жа я ведала, хто ты такі і як цябе назваць. Ой ты, дзіва маё, сіні лес. Не беражэш скрухі, не лашчыш гневу. Адно дабрыню ды спагаду. Што ж пазбавіў ты мяне памяці?.. Што можа быць горай за гэта?..
Калі, прагнучы вярнуць свае ўспаміны, углядаюся ў жывое люстэрка, чую стракатлівую птушку. Адкуль толькі прыляцела. Чорныя пёры, белыя пёры, прагныя вочы. Нядоўга ля мяне паскакала ды пытаецца:
— Пра што сумуеш, русявая?
— Не зможаш ты мне дапамагчы.
— Не табе пра гэта ведаць. А мне, мне, мне.
— Ляці ад мяне прэч.
— Не палячу, не палячу, не палячу!!! Не памятаеш таго, што з табою адбылося. Хто табе раскажа, як не я, як не я, як не я?
— Я памятаю цябе. Гэта ты скрала долю Белаполя-князя.
— Скрала. Скрала. Скрала. І тваю скрала. Скрала. Скрала. Чаго не папракаеш мяне за сваю долю? Ці не мілы табе суджоны-нарачоны?
— Скуль табе, злой птушцы, гэта ўведаць?
— Бо памятаю, памятаю, памятаю. Упадабала ты не суджанага, не нарачонага. Вырашыла лёс змяніць, узяць іншую долю. Але не магла ты сама пайсці ў будучыню. Я ж, белая, хутка лятаю, бяду разношу, якая нават вялікі час наскрозь працінае. Я ўсюды патрапіць магу. Усюды. Усюды. І гэта ты сама мне пярсцёнак князеў даверыла. Даверыла. Даверыла.
— Не магла я такога зрабіць. Не магла прасіць цябе, злую птушку, занесці мой лёс далёка.
— Прасіла. Прасіла. Прасіла ратаваць. Занесці далёка і схаваць. І за тое, што табе дапамагу, ты мне абяцала, абяцала, абацяла.
— Ды што я магла табе абяцаць?
— Сваю душу, душу.
— Не! Ляці ад мяне прэч, белабокая!
— Слова таго парушыць не можаш, не можаш, не можаш.
— Не было аніякага слова.
— Я вярнуся, вярнуся, вярнуся. Не дазволю табе зведаць шчасця.
Лёгка пырхнула белая сарока. Знікла з вачэй. Але яе думкі засталіся са мною. «Абяцала, абяцала, абяцала», — не магла я пазбыцца пачутага. «Душу, душу, душу», — слухала, нібы задыхаючыся. Як я магла такое ўчыніць? Я не веру. Я не магу паверыць. Але ж не памятаю.
Падкажы, жывое люстэрка, ты ўсё ведаеш. Доўга маўчала чароўнае, люструючы адно смугу. А пасля зазвінела лёгка ды паказала лясы і рэкі, вёскі і гарады, вялікія абшары найпрыгажэйшага краю. Ізноў прасіла я люстэрка паказаць мінулае, не пакінуць мяне ў бядзе. Можа, я спадзявалася ўбачыць, як ты, спадарожнік часу, мовіш княжычу Белаполю: «Мінуць сваркі, мінуць звадкі, будзеш ты князем. Дачакайся свайго часу». І яшчэ дадаеш, што проста пасябраваць з вернымі абаронцамі — Стаўры ды Гаўры. Трэба быць адно шчырым. Ды адкрываеш Белаполю нейкае таемнае слова, якое і ведаеш толькі ты, ты адзіны. Але не ўбачыла таго. Зазвінела цяжка жывое ды паказала мне забытыя сцежкі ды пахіленыя хаціны, ясныя ад чырвані каліны ў асенніх лясах, цёмныя пушчанскія нетры. І глыбокі смутак у чалавечых вачах, і магутныя валуны на высокіх узгорках. «Падкажы, чароўнае», — трэцім разам папрасіла я. «Не прасі мяне, не кажы. Не здужаю, разаб’юся.» Павінна ўспомніць я сама. Усё ўспомніць. Усё здолець.