Мама. А што там такое?
Дзед. Нейкая вар’яцкая дэманстрацыя. Сабралася арава патлатых і барадатых хлюстоў, а з імі амаль голыя шлюхі. Топчуцца на вуліцы з такімі плакатамі, што сорамна не толькі глядзець… нават не ведаю, як і расказаць такое. I гарланяць на ўсю глотку, да хрыпаты: «Свабоду сексу! Сексу волю!» Што яны, звар’яцелі?
Мама. А–а, гэта ўжо трэці дзень. Цэнзура забараніла адзін шведскі фільм, вось яны і пачалі. А фільм такі… пра гэта самае… (Нешта шэпча дзеду, каб дзеці не пачулі.)
Дзед. А–а… Во цяпер я зразумеў і плакат: вялікія ножніцы абразаюць патлатаму… ну… тое…
Тата. Што надтачыць трэба. (Смяецца.)
Дзед. Несур’ёзная пайшла моладзь. Нібы другіх праблем няма.
Сын. Э–э, не! Ёсць і сур’ёзная моладзь! Пабачыў бы ты, дзед, як у мінулы чацвер мы сустракалі спецыяльнага візіцёра ад прэзідэнта адной з вялікіх дзяржаў!
Дзед. Ну і што?
Сын. Яму будзе што пісаць у мемуарах! Запомніць ён вайну ва В’етнаме. Мы супраць яе.
Дзед. Хто гэта — мы?
Сын. Заўтрашнія салдаты. А вясною? Калі ўзбунтаваліся студэнты універсітэта? А да іх далучыліся тры тысячы рабочых, а потым матрасня. Якія прамовы! Які запал! Які палёт думкі! Колькі агню, задору, рэвалюцыйнага энтузіязму! Не хапала толькі правадыра і пазітыўных лозунгаў. Каб нехта павёў іх, а лозунгі такія, каб за іх на смерць можна ісці. Старыя запаведзі нікога не кранаюць: «Не забі», «Не ўкрадзі», «Не пажадай жонкі бліжняга». За імі ніхто не пойдзе. Трэба новыя. Ленін чаму выйграў рэвалюцыю ў Расіі? Даў самыя пякучыя і пазітыўныя лозунгі: «Мір народам! Зямля сялянам! Заводы рабочым! Улада Саветам!»
Дзед (здзіўлены). Ты што… ты сам дадумаўся да гэтага?
Сын. Ці сам да ўсяго дадумаешся? Нешта ж і людзі павінны падказаць. А вы кажаце — несур’ёзная моладзь. Сур’ёзней мне ўжо і нельга быць.
Мама. Прашу за стол. Будзем абедаць.
Сын. За круглы стол? На перагаворы аб ліквідацыі атамнай бомбы. (Ставіць на стол бутэльку каньяку.)
Мама. Памаўчы хоць за абедам.
Дачка. А наліваць будзе дзядуля. Ён самы старэйшы тут.
Дзед. Праўда, самы стары. Эх, каб вы зналі, як мне хочацца стаць такім во, як гэты шпінгалет!..
Сын. Во дзіва! Стрэчныя жаданні. А чаму, дзядуля?
Дзед. Каб во гэтак падбрыкваць, як ты. (Паспрабаваў скакаць на адной назе.) Каб пачаць усё спачатку…
Сын. Па–новаму? Першы раз — усё не так?
Дзед. Не ўсё так.
Сын. А што было так? Нешта ж было і такое, пра што цяпер прыемна другім расказаць?
Дзед. О–о! Яшчэ колькі было! У маладосці я рызыканцік быў! Любіў паказытаць нервы.
Дачка. Каму?
Дзед. I сабе, і бабцы, і розным другім…
Сын. Сабе і бабцы — гэта і мы ўмеем. А вось як розным другім — гэта ты раскажы, дзядуля.
Дзед. Хе–хе… Калі я быў грэкам…
Сын. Ты і грэкам быў?
Дзед. Ах… кім я ні быў! I туркам быў…
Сын. I туркам?
Дзед. I іспанцам, і нават армянінам.
Сын (у захапленні). Дзед! Ды ты адзін…
Дачка (перапыняе). Не перашкаджай. Ну, дзядуля! Калі ты быў грэкам…
Дзед. Калі я быў грэкам, я паехаў у Лондан. Я паплыў. Накупляў там усялякай зброі: вінтовак, кулямётаў, патронаў. I прывёз у Грэцыю. А там мяне чакаў другі параход. Перагрузілі зброю на гэты параход, і яна паплыла… Куды? У Саудаўскую Аравію. А там арабы гэтай англійскай зброяй выганялі са сваёй зямлі… каго? Англічан. Так я памагаў арабам здабываць свабоду. Каму толькі я не памагаў? Ты думаеш — лёгка мне было вазіць гэту зброю? Фух! Кожную хвіліну мяне маглі за каўнер і на перакладзіну. Хто? Ці тыя, што прадавалі, ці тыя, што куплялі. А калі эфіопы ваявалі супроць Мусаліні, я таксама не драмаў. У Іспанію я прывозіў такіх турыстаў, што Франко і цяпер яшчэ чухаецца. У маладосці я быў адважны. Я быў ваяўнічы. За свабоду, за незалежнасць! За незалежнасць нават ад бабкі. Ха–ха!
Сын. Ну, многа ты на гэтай справе зарабіў? На свабодзе і незалежнасці? Прызнайся, дзядуля.
Дзед. Многа ці не многа, а… мне хопіць. А калі памру — і табе яшчэ добры кавалак завяшчаю.
Сын. Ты, дзед, не транжыр маіх грошай, каб болей асталося. Мне спатрэбяцца яны на прадвыбарную ба–рацьбу.
Дзед. Ого–го! Які ты дзялок!