— Хіба маеш рацыю. Той хтосьці меў аказію быць у Варшаве. А выслаць пісьмо з Варшавы гэта не тое самае, што з Аўгустова ці Беластока...
Саша сказаў прымаўку:
— Воўк крадзе авечкі далёка ад свайго гнязда.
— Пісьмо гэтае не пісала мужчынская рука, — сцвердзіла Кіра. — Напэўна.
— Але, — Саша аб гэтым не падумаў. Літары дбайна стаялі адна пры другой. Хлопцы не ўмеюць так цярпліва пісаць, а падпісваюцца з выкрутасамі, з фантазіяй... «Добры Дзядзька» напісана гэтаксама, як цэлае пісьмо.
— Не, не мужчынская рука, — Кіра яшчэ раз прыгледзелася да пісьма.
— I не дарослай жанчыны, — дадаў Саша.
— Па чым мяркуеш?
— Па словах, якімі напісана пісьмо, — сказаў Саша. — Дарослыя непрызвычаены пісаць коратка і прыгожа. Во, чытай... «цешся сонцам і вадою». Альбо: «I будуць плакаць маці з...» — Саша не дакончыў. Чамусьці пачуўся нядобра.
Кіра замаўчала.
— Пісала рука, якая не ведае цяжкай працы, — слушна заўважыла Кіра. I Саша пачуўся лягчэй.
Літары выведзены далікатна, без залішняга прыціскання пяра. Гэтая рука добра адчувае пяро.
— I ўмее роўна вырваць картку паперы з сшытка, — удакладніў Саша.
Пісьмо напісана на картцы паперы, вырванай з вучнёўскага сшытка.
— Каб гэтае пісьмо пісаў старэйшы чалавек, забаяўся б падпісвацца «Добры Дзядзька». Прыдумаў бы іншы псеўданім, — усё яшчэ разважаў Саша.
Кіра выглядала на зусім спакойную.
— Адкуль вядомы адрас тваёй школы ды імя і прозвішча? — паставіў пытанне Саша і тут жа адказаў сам сабе. — Мы многа гаварылі аб школьных сябрах і аб сваіх школьных прыгодах. Чуваць было гэта на цэлым возеры...
Саша не гаварыў ужо нічога цікавага і Кіра перабіла яму:
— Слухай, ведаем многа: пісьмо напісала добрая вучаніца, бо без памылак, жыве ў вёсцы, пісала сама, але на чыюсьці просьбу...
— Не яна навыдумляла такіх страхаў у пісьме, — дадаў з перакананнем Саша. Ён круціў у руках канверт, чагосьці заглянуў усярэдзіну і дастаў адтуль волас, бялявы і тонкі. — Глядзі, волас! Не дарослага чалавека, мяккі і белы. Дзяўчынскі... — засмяяўся. Яму раптам захацелася спаць.
— За ёю хтосьці крыецца... — у Кіры заблішчэлі вочы.
— Як толькі закончыш школу, ідзі працаваць у міліцыю.
Кіра хацела сказаць, што валасы выпадаюць ад таго, што брудная галава, але пачуўшы прытык Сашы, адцялася яму:
— Думаеш, у міліцыі дзяўчаты не могуць працаваць?
— Могуць. Цяпер раўнапраў'е, — бубніў з-пад коўдры Саша.
— Бо і так.
Гаварылі доўга. Кіра забылася пра страх і заснула спакойна. Прыснілася ёй возера і высокая гара, а на гары вялізны камень-валун. А з-пад валуна высыпваліся розныя манеты, і побач Кіры стаяў настаўнік, цешыўся, што будзе мог арганізаваць у школе багаты нумізматычны музей.
ВОЗЕРА
На Зэльву прыехалі першага ліпеня, пад вечар.
— Пабудзем тут чатырнаццаць дзён, — сказаў бацька, бо столькі дзён водпуску з працы атрымаў ён. — Будзем адпачываць і весяліцца колькі ўлезе! Навучу вас, дзеці, плываць на вялікія адлегласці, ад берага да берага возера.
— Яшчэ патопіш іх, — занепакоілася маці, — Кіра, памажы мне распакаваць чамаданы. А ты, Саша, прынясі вады з крыніцы ад Чортавай затокі.
Чортавай затокай называлі балоцістую мялізну, якая прасціралася клінам аж у стары лес, а далей — балаціна, на якой растуць буйныя чорныя ягады, і жужжаць хмары камароў. Мялізна зарастае блішчастым высокім чаротам, дзе вядуцца дзікія качкі.
У Чортавай затоцы знайшлі мёртвага сома. Быў надта вялікі, яго скуру пакрываў слізкі мох, чапляліся малыя слімачкі. Стары ляснік Мацюкевіч ведае, што ў Зэльве жыве яшчэ большы сом, які часам выплывае на паверхню возера і тады здаецца, што гэта плывае вывернутая дном рыбацкая лодка. Так казалі людзі, ляснік не хацеў гаварыць.
Крынічка каля Чортавай затокі выцякае з высокага берага, абплеценага карэннямі дрэў. Насупраць крынічкі возера глыбокае. У гэтым месцы ў мінулым годзе тапіўся якісьці хлопчык. Прыплыў ён каякам «Гультай», меў з сабою вядро. Набраў поўнае вядро крынічнай вады, бяздарна паставіў у каяк, які потым вывярнуўся дагары дном. Хлопчыка выратаваў студэнт з Варшавы, які якраз паблізу, у лесе, расстаўляў палатку.
Ночы ў лесе над Зэльваю цёмныя, але месячныя. Месяц узыходзіць позна, каля поўначы. Высоўваецца ціха-ціха з-за кучмы высокіх соснаў на другім беразе возера, каля Змеевай паляны. I смяецца нямым смехам, каб не парут.пыць цішыні. Пры ўзыходзе месяца на вялізнай шыбе возера паяўляюцца то там — то сям ледзь прыкметныя хрыбты хваляў. Гэта вецер выходзіць на свой шпацыр перад сном. Штораз забягае ў стары лес і скідае на зямлю шышку. Ад гэтага палохаецца нейкая начная птушка і крычыць на цэлае горла. Ад яе крыку прысядаюць ёлачкі.