Сунуў манету ў яе далонь.
— Проша.
— Але ж...
— Проша, проша.
— Дзякую.
— Няма за што.
— Я маю дзве пяцёркі, — і пачала шукаць іх у торбачцы.
Падаў ёй бутэльку ліманаду.
— Вазьму не менш, як сто злотых.
Гэта быў жарт.
I яны засмяяліся.
Выпілі і пайшлі. Ішла блізка яго. Ужо відаць інтэрнат акадэміі і трэба запытаць дзяўчыны, як называецца яна.
— Прыгожы інтэрнат, — сказаў.
— Цесна ў ім, — сказала яна. — Многа студэнтаў не можа знайсці кватэры ў горадзе, жыве ў інтэрнаце нелегальна. Начуюць то ў адным, то ў другім пакоі. Цесны інтэрнат.
— Пабудуюць большы.
— О, ля! Калі гэта будзе.
Дайнілі да сходаў, дзверы расчыненыя, відаць у вестыбюлі студэнтаў, глядзяць на яго і на яе, гавораць паміж сабою.
Пастаялі. Зразумела, што ён не адважваецца і закончыла размову.
— Вельмі дзякую пану за дапамогу.
— Можа аднесці чамадан у пакой?
— Дам сама рады. Вельмі дзякую за дапамогу.
— Я магу аднесці. Пані будзе цяжка нясці па сходах.
— Не. Я і так замнога выкарыстала пана, — яна рашылася сказаць больш.
Усміхнулася яму ў вочы. Адкрыла рот і не сказала нічога. Потым сказала:
— Да пабачэння.
— Да пабачэння, — Юрку мацней захацелася адысці адсюль.
У вестыбюлі студэнты.
— Да пабачэння, — сказала яна яшчэ раз.
Ён хутка пайшоў назад. I колькі потым не прыглядаўся да студэнтак, не ўбачыў яе. Ён не помніў яе вачэй і носа.
Таня ад пяці год замужам у Вроцлаве.
Юрка вельмі кахаў Таню. Ездзіў да бацькоў у веску, дзе была жонка з дзяцьмі, дзень праводзіў на гутарцы — увечары выходзіў. Ішоў гародамі пад хату Тані і прастойваў там дапазна. Сабака. пазнаваў яго і не брахаў. Хадзіў пад хату Тані цёмнымі вечарамі, калі мог плакаць, не саромеючыся нават самога сябе.
ІОрка рэдка ездзіў у вёску. Вярнуўшыся, не ішоў дадому, заходзіў у «Асторыю» або «Крышталь», танцаваў. Потым быў спакойны.
Вецер дзярэ ў вочы, уначы задуваў мокрым снегам. Асабліва непрыемна праходзіць каля будынка суда, дзе рабочыя перабудоўваюць вялікія ўсходы, валяюцца кавалкі бетону і цэглы, і крушні пяску. Вецер кідае пяском, з высокіх усходаў ляціць пясок уніз, на тратуар. Проста ў вочы.
Юрка ідзе абы ісці, гэта добра асвяжае галаву. Ён некалькі дзён рыхтуецца да залікавых экзаменаў у вячэрняй інжынерскай школе, у якой настойліва вучыцца. Па вуліцы праязджаюць аўтобусы, яны доўгія і на міг засланяюць ад прыдзірлівага ветру. Вецер выскаквае з-за аўтобуса і кідаецца; бы шалёны. На ўсходах суда працуюць рабочыя, павярнуўшыся плячыма да ветру.
На рагу вуліц Складоўскай і Весялоўскага глядзіць на Юрку вясковая жанчына, адразу відаць, што вясковая яна. Ён паглядзеў на яе і яна сказала:
— Дзень добры.
— Добры дзень.
Была гэта кабеціна з мястэчка, яна пазнала яго, і ён пазнаў яе.
— Кудою тут у суд?
Яна хацела запытаць яго па імені, але чамусьці не запытала.
— Суд тут, — ён паказаў на ўсходы, якія абселі рабочыя-каменшчыкі.
Вецер ламатаў поламі плашча і дзёр за вочы. У жанчыны вочы схаваны ў моршчынах. Ён наклаў цёмныя акуляры.
— Ну, і сыпле пяском, — сказаў, каб не падумала, што ён мондрыцца.
«Памарнаваў вочы над кніжкамі», — падумала жанчына. — «Не трэба так забівацца навукаю».
Не адыходзіла, пра суд спытала так сабе. Ведала, дзе суд.
— Як жывецца? — спытаў ён, каб пачаць размову. Яму захацелася пагаварыць, усёроўна аб чым пагаварыць.
Ведаў, што трэба пачаць размову. Жанчына будзе стаяць і маўчаць. Ёй штосьці патрэбна, але яна будзе стаяць і маўчаць.
— От, дзякаваць Богу, — адказала яна. Спачатку трэба гаварыць мала.
— Як там жывуць мая мама і тата?
— Бачыла тваю маці ўчора, добра выглядае.
— А тата?
— Твой тата малоў жыта. Таксама добра выглядае.
— Здаровыя?
— Здаровыя.
Вясковыя размовы такія самыя.
— Паедзеш на вяселле?
Жанчына паглядзела.
— Вяселле? — здзівіўся ён.
— Стрыечны брат жэніцца.
— Жэніцца! — яму было ўсёроўна, хто жэніцца.
— Бярэ лясунку. Чыстая дзеўка. Жанчына яшчэ штосьці гаварыла, вецер здуваў яе словы на асфальт вуліцы і далей, уніз, да Рынку Касцюшкі. Юрка думаў, хто гэта яго стрыечны брат? Потым перастаў думаць і слухаў паабрываных слоў.
— Будзе вяселле, — сказаў ён, калі яна змоўкла.
— О, ля! Яшчэ якое!
— Добра.
— Пэўна, што добра...
— Калі жэніцца?
— Хутка. Ужо на запаведзь падалі.
— Добра...
— Мілая такая.
— Хто?
— Нявестка. Мілая такая, спакойная...
— Харошая?
— Харошая. Сёння бачыла іх у аўтобусе, ехалі ў Беласток па справункі.