Выбрать главу

Жонцы балелі зубы. Не ведала: усе, ці адзін?

—Папільнуеш дзіцяці, усмажыш яек.

— Усмажу.

— Малако для дзіцяці ў збане.

— Добра.

Адагнаў сон, устаў. Жонка выйшла.

У пачакальні дэнтыста заплаканая дзяўчына з апухлаю шчакою. Больш нікога. Потым прыйшла панюся, сказала, «дзень добры», цяжка каўкнула сліну. Праз пачакальню прайшоў дэнтыст, яго зрок слізгануў па блішчастай чырвонай шчацэ дзяўчыны.

У дзвярах медсястра.

— Хто першы, проша, — аб'явіла сястра. Дзяўчына паднялася на не свае ногі. Потым некалькі разоў чуваць было, як дзяўчына застаг-нала, ёй вырывалі зуб.

— Рукі пры сабе! — крыкнуў дэнтыст.

— Ах, — не паўстрымалася панюся. — Страшэнна баюся.

Дзяўчына віснула.

— Нікога так не баюся, як дэнтыстаў, — сказала панюся. — Я гатова зрабіць найгоршае глупства, каб толькі не ісці да дэнтыста.

Мяркуючы па яе фігуры, яна ўжо не магла б зрабіць найгоршага глупства. Жонцы перасталі балець зубы. У дзвярах зноў голас сястры:

— Хто наступны, проша.

У пачакальгао прыйшло яшчэ трое.

— Пані, — сказала панюся, гледзячы на жонку.

— Я магу пачакаць, — сказала жонка.

— О, пані якая добрая.

Панюся хутка паднялася.

Правяла вачыма панюсю і выйшла на вуліцу. Зубы зусім не балелі, насупраць ішла чорна-зграбная жанчына ў сінім паліто, надзвычай трапнай кройкі. Хіба не ў Беластоку шыла, падумала жонка. На рагу Малгажаты і Сянкевіча ішоў мужчына проста на яе.

— Дзень добры пані, — сказаў ён і падаў руку на прывітанне.

Жонка пазнала ў ім мастака.

— Дзень добры.

Ён шчыры, яго губы расхіленыя.

— Я яшчэ п'яны.

— Вы? — не ведала, як вясці сябе.

— Я піў многа, пані не заўважыла, як я многа піў, — мастак гаварыў да яе.

— Добра, — яна ўсё думала, як вясці сябе.

— Я ніколі ў жыцці не быў такі п'яны, да ўчора я піў толькі каньяк або простую «чыстую». Учора я спіўся дашчэнту, я не мог заснуць, я спіўся ад вашага цудоўнага каньяку, ад вашага цудоўнага хараства ў першую чаргу... — гаварыў мастак.

Яму захацелася падурэць; ведаў, што за такія словы жанчына не падумае аб ім дрэнна. Спадабаюцца яны.

Яна пачырванела ад прыемнасці. Калісьці таксама гэтак пачырванела, было гэта пры першым пацалунку з Юркам. Юрка таксама гаварыў, што яна прыгожая. Яна ўцякла. Потым баялася, што ён абразіўся.

— Вы дадому? — спытаў мастак.

— Так.

— Дазвольце прайсціся з вамі кавалак. Мне шуміць у галаве.

Нічога не сказала яму, але згадзілася.

— У вас ёсць крыху часу?

Пытаў ён. Хацела сказаць і не сказала.

— Зойдзем на хвіліну ў гандлёвы дом.

У гандлёвым доме ля драгерыйнага прылаўка пуста, прадаўшчыца непрыстойна пазяхае.

— Пакажыце французскія адэкалоны, — папрасіў мастак.

Купіў цэлы камплект.

— Гэта для пані.

— Што вы!? — жонка малавеле не ўпусціла камплект на падлогу.

— Дробязь, — яго вочы прасіліся. — Я ўдзячны вам за ўчарашнюю раскошную бяседу. Я многае вінаваты пані. Дазвольце адплаціцца хоць гэтым скромным падарункам.

Бачыла, як дарагую цану заплаціў за іх і падумала, што ён нежанаты.

— Не трэба, — паўтарыла яна. Прадаўшчыца ўсміхалася да яе ўсмешкаю, быццам гаворачы: «Дурненькая ты, ой, дурненькая ты, бяры і маўчы». Выйшлі на вуліцу.

— Вельмі дзякую пану.

I падала руку на развітанне.

Ён, не сціхаючы, гаварыў мілыя словы.

Пашоў у кірунку кавярні МШК, сустрэў высокага чыноўніка, прывітаўся з ім без шанавання. Стаялі і смяяліся. Высокі чыноўнік пашоў у кірунку ратушы, мастак да кавярні.

Жонка не адразу рушыла дадому, пачала ісці толькі тады, калі мастак ужо пэўне шукаў вольнага месца ў кавярні, а высокі чыноўнік якраз даходзіў да каваных падваротняў ратушы. Высокага чыноўніка бачыла раз, ён жыў дзесьці недалёка, спяшаў на працу, непаголены і пасля восьмай гадзіны.

Калі жонка нарадзіла сына Юрка хадзіў штодзень у бальніцу пры вуліцы Варшаўскай, дзе яна знаходзілася, заносіў ёй кампоты, шакалад, фруктовыя сокі, некалькі разоў удалося яму раздабыць апельсінаў, якія рэдка калі прадаюць у Беластоку. Пісаў пісьмы. Усё гэта адносіла да жонкі стараватая медсястра і прыносіла пісьмы ад яе, з бальнічнай палаты.

Аднаго разу медсястра сказала:

— Чаму пан не купіць кветак?

Юрку стала вельмі брыдка.

На другі дзень ён прынёс кош жывых кветак.

— Трэба іх зрэзаць, — сказала медсястра. — З зямлёю нельга іх нясці ў палату.

Яна памагала яму зрэзваць кветкі і скласці букет. Потым ён рабіў гэта сам.

Марыся праляжала доўга, у яе былі цяжкія роды.