— Ты казаў, што зубы свярбяць, — напомніў Піучэн.
— Яшчэ як свярбяць, — клацнуў зубамі вампір.
— Мамачка! — усклікнула Алеся.
— Эй ты, — звярнуўся да Траука Санча. — Хочаш напасці на дзяцей?
— Чаму ж не хачу. Я даўно на дзяцей не нападаў. Алеся наставіла рукі.
— Н-не-э…
Бандыты дружна зарагаталі. Пацеха ім. Не разумеюць, што мы адчуваем.
— Свярбяць мае зубкі, бо чалавечынкай пахне, — прамовіў Траука.
— Толькі падлезь! Не будзем стаяць, — не стрываў Максім.
— Санча, няхай ён пабарукаецца з дзецьмі. Скажы яму, — прамовіў Чон-чон.
— Што робіце, нелюдзі? — данеслася да нас.
Я ўбачыў у акне машыны Анту, які здолеў падняцца на сядзенне са звязанымі нагамі.
— Годзе здзекавацца! — крыкнуў Анту. Металіст наставіў на яго аўтамат.
— Пуф!
Анту, стукнуўшы плячом, выбіў шкло і — уніз галавою з машыны. Перакуліўся праз галаву, сеў, выцягнуўшы ногі.
— Годзе з дзяцей здзекавацца, — зноў сказаў. Кайман замахнуўся на яго бізуном.
— Не лезь, куды не просяць. Зараз як аперажу!
— Толькі паспрабуй. Задушу наручнікамі.
Кайман гыкнуў, але апусціў бізун. Пабаяўся, хоць у Анту ногі звязаныя. Спадылба пазірае.
— Ну, чаго ты? — прагаварыў Санча, звяртаючыся да Анту. — Чаго цябе так за душу ўзяло? Мы крыху пажартавалі. Ад няма чаго рабіць. А ты галавою на зямлю. Што мы зрабілі б, калі б ты сабе шыю скруціў? Не ведаеш? Скажу. Аддалі б дзяцей вампіру. Без цябе яны нам непатрэбныя. Пашкадуй дзяцей, Анту.
— Чалавечынкай пахне! Не магу-у стрываць! — віскнуў Траука і, прыгнуўшыся, кінуўся на мяне.
Я павярнуўся і пабег па бервяне на той бок ракі. Не памятаю, як пераляцеў.
— Антось! — данёсся голас Максіма.
Я азірнуўся і аслупянеў. На сярэдзіне ракі, ухапіўшыся рукамі за бервяно, вісеў Траука. Ён часта-часта махаў нагамі, стараючыся падцягнуцца.
"Бег за мною і паслізнуўся, — здагадаўся я. — Калі ўскарабкаецца на бервяно, не будзе сядзець спусціўшы ногі. Зноў за мною пабяжыць".
Я разумеў, што трэба ратавацца, уцякаць, але мае ногі быццам прыраслі да зямлі. Я стаяў і глядзеў ва ўсе вочы.
— Дапамажыце-э! — крыкнуў Траука.
— Сам упаў, сам і залезеш, — прамовіў Санча.
— Дапамажы… — Траука, сарваўшыся, плюхнуўся ў ваду. На імгненне схаваўся пад вадою, пасля выплыў наверх, замахаў рукамі, выплёўваючы ваду.
— Да берага плыві, дурань, — гукнуў Санча.
Траука, калоцячы рукамі па вадзе, паплыў да берага, а наперарэз яму — нейкае тоўстае бервяно. Плыве супраць цячэння. Чаму? Хіба яго пхае невядомая сіла? Плыве дзіўнае бервяно, усё бліжэй да Траука падплывае. Дык гэта ж кракадзіл! Рэжа ваду, нібы тарпеда.
— А-а-а!.. — залямантаваў Траука.
Кракадзіл, высунуўшы галаву, усім целам наваліўся на вампіра.
Як жа хутка ўсё адбылося! Быў і няма. На мяне вастрыў зубы, а сам загінуў ад зубоў кракадзіла. Няўжо так наканавана яму?
— Чаго стаіш? — гукнуў Санча, звяртаючыся да мяне.
— А што мне рабіць? — у роспачы ўсклікнуў я.
— Ідзі сюды.
Ісці па круглым бервяне! А калі паслізнуся як Траука? У гэтай рацэ, напэўна, не адзін кракадзіл. Дзесьці затаіліся, чакаюць. Чакаюць… Неяк дзіўна гучыць тут гэтае слова. Дома звычайна мяне мама чакае. Чакае, калі прыйду са школы ці ад сяброў. А тут кракадзілы чакаюць.
— Чаго стаіш слупам? — загарлапаніў Санча. — Ідзі! Я памахаў галавою.
— Не пайду.
— Зараз кулькамі прашыю, — наставіў на мяне аўтамат Металіст.
Хоча застрэліць. Няхай страляе. Чым такое цярпець, то лепей не жыць. Няхай…
Я сеў на траву і заплакаў. Слёзы цяклі па шчаках, спаўзалі на падбародак, капалі на рукі.
— Кулькамі прашыю! — на ўсё горла крыкнуў Металіст.
— Развяжыце мне ногі,— папрасіў бандытаў Анту.
— Пабегаць захацелася? — прамовіў Санча.
— Хіба не бачыце, што хлопец перапалохаўся? Развяжыце ногі. Я яго перанясу.
— Не ўцячэш?
— З вамі гэтыя дзеці застануцца, — кіўнуў галавою Анту, паказваючы на Максіма і Алесю. — Хіба я іх пакіну?
Санча нагнуўся, развязаў вяроўку, якая сціскала ногі Анту.
— Ідзі.
Анту ўстаў, крыху пастаяў, ступіў па бервяно і пайшоў, шырока расставіўшы рукі. Я ўсхапіўся.
— Дзядзька Анту…
А ён, саскочыўшы з бервяна, папракнуў:
— Антось, які ж ты дурань! Чаму сядзеў?
— Дзядзька Анту… — сказаў я, размазваючы па шчаках слёзы.
— Не трэба плакаць. Плачам іх не праймеш. Яшчэ болей узлуюцца. Паласнуць з аўтамата.
— Мне ўсё роўна.
— Антось, сядай мне на спіну.
— А калі звалімся? Кракадзілы ў рацэ.
— Сядай. Не бойся.
— Антось, не бойся, — гукнула Алеся.
Я абхапіў Анту за шыю, забраўшыся яму на спіну. Ён устаў і пайшоў па бервяне.
Унізе, пад бервяном, усплёснула.
— Кракадзіл! — крыкнуў Чон-чон. Я ўздрыгануў.
— Не бойся, — сказаў Анту і ступіў на бераг.
Я сядзеў на спіне, моцна-моцна абхапіўшы яго за шыю. Да нас кінуліся Максім і Алеся.
Змяя з кветкі
Калі я споўз са спіны Анту і стаў на зямлю, Максім абняў мяне.
— Антось, Металіст наставіў на цябе аўтамат, а я… Я хацеў накінуцца на яго. Абавязкова накінуўся б, калі б не Анту. Не верыш? Я верыў Максіму.
Мы адышліся ўбок, прыселі пад дрэвам, каля якога раслі архідэі. Востры пах гэтых кветак п'яніў, кружыў галаву.
— Цудоўная тут зямля, — прагаварыў Максім. — Можна сказаць, што для міру створаная. Каб любавацца, каб адпачываць, каб працаваць. Ці не так?
— Уся зямля створана для міру, — адказала Алеся.
Я цяпер неяк па-новаму глядзеў на прыроду, якая акружала нас. Вось муравей-садоўнік па ствале дрэва бяжыць, спяшаецца, трымае кавалачак зямлі. Гэтыя мураўі, ведаў я, носяць на вершаліны дрэў не толькі зямлю, але і насенне.
Зямля з насеннем перамешваецца, і пасля на вершалінах дрэў вырастаюць новыя дрэвы ці кусты. Нездарма такіх мураўёў назвалі садоўнікамі. Іх ніхто не просіць, не прымушае, а яны носяць зямлю, насенне, каб высока-высока вырасла дрэва.
Шмат хаваюць гэтыя джунглі. Невядома, што тут было шмат гадоў таму назад. Мажліва, у гэткі ж, як і сёння, сонечны дзень адпачывалі каля рэчкі іспанскія канкістадоры, а непадалёку сядзелі іх палоннікі — індзейцы.
Да нас падышоў Анту, прашаптаў:
— Паспрабуем уцячы.
— Калі? — выдыхнуў Максім.
— Калі сцямнее. Цяпер Металіст з мяне вачэй не спускае. Санча яму загадаў. Толькі без мяне не ўздумайце ў джунглі ўцякаць. Заблудзіцеся і загінеце. Джунглі чужых не любяць.
Праўду ён кажа. Мы ж у горадзе выгадаваліся. У лесе бывалі нячаста. Дый наш лес — не джунглі. У нас пералескі, вёсачка каля вёсачкі.
Я ўстаў, працягнуў руку, каб сарваць кветку архідэі, але тут з лісцяў высунулася тонкая зялёная нітка — варушыцца, выгінаецца, што жывая. Пасля я ўбачыў змяіную галаву, якая цягнулася да мяне.
— Змяя! — усклікнула Алеся.
— А-а! — закрычаў я.
Анту, адапхнуўшы мяне, схапіў змяю за галаву, прыўзняў. Тонкая зялёная змейка выгнулася ў паветры.
Зразумела, чаму я яе адразу не заўважыў. Злілася з зялёным лісцем. Кветку захацелася мне сарваць…
— Ядавітая, — прамовіў Анту. — Каб яшчэ імгненне, то ўджаліла б. Гэтыя змейкі доўга не раздумваюць.
Змяя выпускала джала, выгіналася, стараючыся абвіцца вакол рукі.
— Дзядзька Анту, выкіньце яе, — сказала Алеся.
— Няхай крыху патанцуе.
— Выкіньце.
Анту шпурнуў змяю праз галаву. Не ведаю, ці знарок так пастараўся, але змяя ўпала на плячо Металісту. Ён, заверашчаўшы, крутнуўся, змахнуў яе рукавом, а пасля выпусціў па ёй доўгую чаргу.