— Сіньёр, нам неабходна падсілкавацца, — гаварыў Дурамар, — пошукі нягоднікаў могуць зацягнуцца да глыбокай ночы.
— Я з'еў бы цяпер цэлае парася і парачку качачак, — панура адказаў Карабас Барабас.
Прыяцелі павалакліся да харчэўні «Трох печкуроў» — яе шыльда віднелася на прыгорку. Але хутчэй, чым Карабас Барабас і Дурамар, кінуўся туды Бураціна, прыгінаючыся да травы, каб яго не прыкмецілі.
Каля дзвярэй харчэўні Бураціна падкраўся да вялікага пеўня, які, знайшоўшы зернетка ці кавалачак кураняцінай кішкі, ганарліва трос чырвоным грабеньчыкам, шаркаў кіпцюрамі і з трывогаю клікаў курэй на пачастунак:
— Ко-ко-ко!
Бураціна падаў яму на далоні крошкі міндальнага пірожнага:
— Частуйцеся, сіньёр галоўнакамандуючы.
Певень строга зірнуў на драўлянага хлапчука, але не ўтрымаўся і дзеўбануў яго ў далонь.
— Ко-ко-ко!..
— Сіньёр галоўнакамандуючы, мне трэба было б прайсці ў харчэўню, але так, каб гаспадар мяне не заўважыў. Я схаваюся за ваш цудоўны рознакаляровы хвост, і вы даведзяце мяне да самага камінка. Добра?
— Ко-ко! — яшчэ з большым гонарам вымавіў певень.
Ён нічога не зразумеў, але каб не паказаць, што нічога не зразумеў, важна пайшоў да адчыненых дзвярэй харчэўні. Бураціна схапіў яго пад крылы за бакі, прыкрыўся яго хвастом і на кукішках прабраўся на кухню, да самага камінка, дзе мітусіўся лысы гаспадар харчэўні, круцячы на агні ражны і скавародкі.
— Пайшоў прэч, старое булённае мяса! — крыкнуў на пеўня гаспадар і так паддаў нагой, што певень:
— Ку-дах-тах-тах! — з роспачным крыкам вылецеў на вуліцу да псрапалоханых курэй.
Бураціна, незаўважаны, шмыгнуў міма ног гаспадара і прысеў за вялікім гліняным збаном.
У гэты час пачуліся галасы Карабаса Барабаса і Дурамара.
Гаспадар, нізка кланяючыся, выйшаў ім насустрач.
Бураціна залез у гліняны збан і там прытаіўся.
Бураціна даведваецца пра таямніцу залатога ключыка
Карабас Барабас і Дурамар падсілкоўваліся смажаным парасём. Гаспадар падліваў віна ў шклянкі.
Карабас Барабас, абсмоктваючы парасячую нагу, сказаў гаспадару:
— Дрэнь у цябе віно, налі хіба мне вунь з таго збана! — і паказаў косткаю на збан, дзе сядзеў Бураціна.
— Сіньёр, гэты збан пусты, — адказаў гаспадар.
— Хлусіш, пакажы.
Тады гаспадар падняў збан і перакуліў яго. Бураціна з усяе сілы ўпёрся локцямі ў бакі збана, каб не вываліцца.
— Там нешта чарнеецца, — прахрыпеў Карабас Барабас.
— Там нешта бялеецца, — пацвердзіў Дурамар.
— Сіньёры, скула мне на язык, прастрэл мне ў паясніцу, — збан пусты!
— Калі так, стаў яго на стол — мы будзем кідаць туды косці.
Збан, у якім сядзеў Бураціна, паставілі паміж дырэктарам тэатра лялек і прадаўцом лячэбных п'явак. На галаву Бураціна пасыпаліся абгрызеныя косці і скарынкі.
Карабас Барабас, выпіўшы шмат віна, падставіў да агню бараду, каб з яе капала наліплая смала.
— Пакладу Бураціна на далонь, — выхваляючыся, гаварыў ён, — другой далонню плясну, — мокрае месца ад яго застанецца.
— Нягоднік цалкам гэтага заслугоўвае, — пацвярджаў Дурамар, — але спачатку яму добра было б паставіць п'явак, каб яны выпілі ўсю кроў…
— Не! — стукаў кулаком Карабас Барабас. — Спачатку я адбяру ў яго залаты ключык…
У размову ўмяшаўся гаспадар, — ён ужо ведаў пра ўцёкі драўляных чалавечкаў.
— Сіньёр, вам няма чаго стамляць сябе пошукамі. Зараз я паклічу двух кемлівых малайцоў, — пакуль вы падмацоўваецеся віном, яны хутка абшукаюць увесь лес і прыцягнуць сюды Бураціна.
— Добра. Пасылай малайцоў, — сказаў Карабас Барабас, падстаўляючы да агню вялізныя падэшвы. І паколькі ён быў п'яны ўжо, дык на ўсё горла заспяваў песню:
Дурны і рахманы
Мой народ драўляны.
Уладарнік лялек —
Вось хто я, каб зналі…
Грозны Карабас,
Слаўны Барабас…
Лялькі прада мною
Сцелюцца травою.
Нават і на кралю
Біч не мае жалю,
Біч у сем хвастоў,
Біч у сем хвастоў.
Як махаць ім стану —
Мой народ слухмяны
Песенькі спявае,
Грошыкі збірае
У маю кішэнь,
У маю кішэнь…
Тады Бураціна змененым голасам завыў з глыбіні збана:
— Адкрый таямніцу, няшчасны, адкрый таямніцу!..
Карабас Барабас ад нечаканасці гучна ляснуў сківіцамі і вылупіўся на Дурамара.
— Гэта ты?
— Не, гэта не я…
— Хто ж сказаў, каб я адкрыў таямніцу?
Дурамар верыў у забабоны; апрача таго, ён таксама выпіў шмат віна. Твар у яго пасінеў і зморшчыўся ад страху, нібы грыб смарчок.