Матулінае калыханкі
Лагодна пазвоньваў званок:
«Здаровенькі будзь,
мой Іванка,
Вялікі расці,
мой сынок!
Расці-падрастай,
мой Іванка,
Матулю парадуй і ўцеш.
Куплю я табе маляванку,
Іванка,
калі падрасцеш.
А станеш дараслы,
Іванка,
Уцеха і радасць мая,
Кашулю табе вышыванку
Пашыю і вышыю я.
Ты пад калыханку матулі,
Іванка,
расці і дужэй!
Пагушкаю я:
лю-лі, лю-лі,
Засні,
мой сыночак,
барзджэй!»
Хлапчук успрымаў адмыслова
Па матчыных нават губах
Не толькі
сэнс кожнага слова,
А колер яго,
смак і пах.
Салодкім ён быў задаволены,
Як мацерыным малаком,
Ад кіслага слова
міжволі
Сціскаўся малютка маўчком.
Здзіўляўся,
што ў іхніх мясцінах
Птушына балотная —
драч,
А ў іншых,
як венік з галінак,
Яе называюць —
дзяркач.
Пасля зразумеў паступова,
Што слова —
вастрэй ад ляза,
Што слова —
ліхая абмова,
Згарае яно,
як сляза.
Што песня без слова —
нямая,
Як гучна яна ні звініць.
Што словы ў жыцці паміраюць,
Як дзеці ў галодныя дні.
I ўжо прарасталі ў самога
Яны па загаду рукі,
Нібыта ад ліўня грыбнога —
Праўдзівікі-баравікі.
Ды словамі ўжо гандлявалі,
А ён заклікаў,
каб яны
Зняволеных ператваралі
У птахаў крылатых зямных.
Каб вязні з астрогаў праклятых
Уміг разляцецца маглі,
Каб турмы і ўсе казематы
Пустыя былі на зямлі.
Калі б заклінапнем вось гэткім
Мяне акрыліў ён калісь,
Не тое
што з лагернай клеткі
Узняўся б я птушкай увысь,
А словам гаючым,
як зеллем,
Узбуджаны,
катам назло,
Я нават з глыбінь падзямелля
Змог выпырхнуць бы на святло
***
Дзякуй вам,
Алена і Наташа,
Што ў маёй бацькоўскай старане
Назбіралі ўлетку зёлкаў нашых
I зімой
у Крым прыслалі мне!
Нават не паверыце,
як толькі
Кіпенем абдам
ці ўкіну ў вар
Сушаныя ягады і зёлкі —
Дзьмухне
даўкім водарам у твар
Мёду ліпеньскіх ліповых кветак
Ды падбелу і суніц з бароў —
Дзьмухне на мяне духмяным летам,
Галаву захмеліць —
будзь здароў!
Як прыемна ўзварам іх сагрэцца!
Ад сунічніку ды ад шыпшын
Я зусім не адчуваю сэрца,
Лёгка дыхаць,
светла на душы.
Што ў разгар зімы
ды водар лета
Вы прышлеце мне,—
я не чакаў...
Акрыяў я духам.
I за гэта
Дзякуй вам,
унучка і дачка!
***
Фёдару Сухаву
Калі пачуў я,
што за вернасць Музе
Сцярпеў ты гэтулькі пакут,
Што Беларусь
ты ўсю прапоўз на пузе
I вызваляў мой родны кут,—
Перад табой
я ўпаў бы на калені,
Калі б ты не прызнаўся сам
Адразу ж,
у наступнае імгненне,
Што быў паранены ты там.