Гэта быў зусім не жарт. Кожны раз, будучы ў млыне, Халуста баяўся, што млын перакуліцца. Што за дзіва! Трымаецца на адным вале. Хоць гэты вал і тоўсты, дубовы, але ж ён трымае такі цяжар.
— Што вы, пане Яўхім! Няхай бог бароніць!
— А калі навальніца, пане Хаім? — запытаў Халуста, падазрона аглядаючыся.— От уздымецца бура і...
— Гэтага яшчэ нідзе не было, пане Яўхім.
— Ну, то я дзе-небудзь сяду... Дзе тут у цябе сесці, пане Хаім?
Хаім залез у кут, дастаў нейкі нізенькі зэдлік, абцёр яго рукавом, ад чаго ён стаў яшчэ больш пыльны, і падаў Халусту. Той паставіў яго каля сцяны і сеў.
— А ў цябе завозна, пане Хаім?
— Які там завоз! — Хаім махнуў рукою. — Які там завоз! У Капачах млын, у Лапацічах млын, у Крывічах два млыны, у Старочыне два паравікі... Які можа быць завоз, калі гэтых млыноў — як грыбоў. Каб яны ўсе пагарэлі, пане Яўхім!
— А твой каб астаўся?
— А мой каб астаўся! Мой няхай астаецца, пане Яўхім! Каму ён замінае? Ён нікому не замінае.
Халуста зарагатаў.
— Ліха матары тваёй, пане Хаім! Які ты разумны! Каб усе млыны пагарэлі, а твой каб астаўся, то ў цябе завозу было б!
— А дзе б ён дзеўся, той завоз? Увесь быў бы мой! Тады б я паказаў дулю капачоўскаму Бэрку, лапаціцкаму Моўшу і ўсім. Тады б я паказаў ім дулю,— Хаім склаў дулю і палюбаваўся ёю.
— Ах, які ж ты разумны, пане Хаім, які ты хітры!
— Але вы, пане Яўхім, нечага да мяне прыйшлі.
Халуста пацягнуўся і пазяхнуў.
— Няма чаго дома рабіць, пане Хаім. Я сюды-туды... Бачу, твой млын круціцца. Схаджу, думаю, да Хаіма... Ну, на шпацыр выйшаў...
— Не, не, пане Халуста! Вы не з дому ішлі, а з Чыжэвічаў. Я бачыў.
«От злодзей! — падумаў Халуста.— Як ты ўсё бачыш!»
А Хаім агледзеў Халусту з галавы да ног, усміхнуўся хітравата і адразу перамяніў тон.
— Слухай, Яўхім. Я чуў, што ад цябе Сямён пайшоў. Да Хадосі ў прымы прыстаў. Ха-арошая кабета!
— Ліха матары тваёй! — закрычаў Халуста.— Ты ўсё на свеце чуеш! Ха-арошая! Кабета! — перадражніў ён.— Адкуль ты ўсё ведаеш?
— Ты дурны,— прамовіў Хаім.— Адкуль я чую? У млыне заўсёды людзі ёсць. Я ведаю ўсё, што робіцца тут і там, і нават у Слуцку!
— Угу! — прамычаў Халуста.— А ў Бабруйску і Мінску?
— Ведаю!
— Малайчына! А што ж ты яшчэ ведаеш?
— Усё,— пераканальна адказаў Хаім.— Андрэй Сташэвіч наняў у Чыжэвічах парабка. Добрага хлопца, Агапінага сына. Яму параіў Марцін Крываблоцкі. Ён дзядзька таго Івана Аўсяніка.
Халуста падхапіўся з месца. Ён забыў, што млын калоціцца і можа перакуліцца.
— Ліха матары яго, гэтага Сташэвіча! — залямантаваў ён, схапіўшыся за галаву.— Гэты разбойнік выхапіў у мяне работніка проста з рук!
— Ну, чаму з рук! Ты ж не быў у Агапы!
— Калі не быў, дык мог бы быць! Дзе мне цяпер работніка знайсці?
Хаім не адказаў. Ён зноў разгарнуў паперку, разгладзіў яе на калене і зрабіў выгляд, што зноў нешта вылічвае. Халуста змоўк і некаторы час назіраў за ім. Некалькі хвілін прайшло ў маўчанні. Халуста чакаў, што Хаім загаворыць першы, але хітры млынар нібы і забыў, што ў млыне ёсць нехта, акрамя яго. Тады Халуста не вытрываў:
— Слухай, Хаім. Чаму ты маўчыш?
Хаім нават не ўзняў галавы.
— Ну, Хаім,— ласкава сказаў Халуста.— Ты, мабыць, ведаеш работніка.
— Што? — не адразу запытаў Хаім.
— Кінь ты прытварацца!
— А хіба я прытвараюся? Чаго мне прытварацца? У мяне ёсць свой клопат. Я — заняты чалавек.
— Мне работнік трэба, чуеш? Ты ведаеш і маўчыш!
— Угу! — Хаім схаваў у кішэнь паперку і аловак. — Работнікаў хапае ў Чыжэвічах. Цераз кожную хату работнік. Каб мне трэба быў парабак, то я раз-два — і гатовы! А да цябе, пане Яўхім, мясцовы чалавек не пойдзе. Табе трэба работнікаў шукаць вёрст за дваццаць адсюль. І то...
— Чаму? — вызверыўся Халуста.
— Сам ведаеш, чаму. Парабкаў карміць трэба. І плаціць!
— Ліха матары тваёй! А хіба яны ў мяне галодныя ходзяць? І я ім не плачу?
— Ты лепш ведаеш,— абыякава адказаў Хаім.
— Ну, Хаім...— Халуста вымушаны быў здацца.— Парай мне чалавека. Хіба ты не ведаеш, які цяпер час?
— Хіба я дурны? Я ўсё ведаю.
З гэтымі словамі Хаім палез на другі паверх і доўга там корпаўся ці мо так сядзеў. Халуста не мог гэтага ведаць, бо яго і на ланцугу не зацягнуў бы на другі паверх ветрака. «Ну, зладзюга,— думаў ён,— прыйдзе каза да ваза, ды не будзе сена... Я не забуду табе гэтага. Я табе ўспомню! Я табе, зладзейская хр-рапа, штучку падкладу-у!»
Ад няма чаго рабіць ён падышоў да скрыні, у якую праз жалоб сыпалася мука. Падставіў далонь і памацаў муку. «Крупы дзярэ, а не муку меле... Каменяў шкадуе». Ён зірнуў на вяроўку, якую трэба было толькі пацягнуць, каб націснуць верхні камень, і хацеў ужо зрабіць гэта, як пачуў, што Хаім злазіць з другога паверха.