***
17.04.2013. Прыходзіў сын Якуба Коласа Міхась Міцкевіч. Данёс некалькі матэрыялаў да кнігі пра Янку Маўра, якую мы збіраемся выдаць да канца года. Гаворачы пра жыццё-быццё, Міхась Канстанцінавіч прапанаваў выдаць паэму Якуба Коласа «На шляхах волі», над якой паэт працаваў трыццаць гадоў і якая яшчэ ніколі не выходзіла асобнай кнігай.
***
17.04.2013. На месцы філфакаўскага інтэрната БДУ выкапаны катлаван, глыбінёй метраў пяць. Будаўнікі ў ім ужо больш за паўгода змагаюцца з вадой, якая перашкаджае працаваць. Палова катлавана, якая бліжэй да Свіслачы, чорнага колеру — ляжыць торф, а другая палова — пясчаная. Назіраючы за будаўніцтвам, я ўвесь час думаю, што ў торфе будаўнікі павінны знайсці калі не косці маманта, дык рыцарскія латы.
Пісьменніца і зубы
18.04.2013. У пісьменніцы памерла маці. Прыехаўшы ў вёску на пахаванне, яна дастала з рота ніжні зубны мост і паклала на відным месцы за шкло ў сервант. Потым, вярнуўшыся з могілак, пісьменніца зазірнула ў сервант, каб забраць свае зубы, а іх там і няма. Перашукала ўсюды, дзе толькі магла, але зубоў так і не знайшла. І пісьменніца вырашыла, што нехта яе зубы паклаў маці ў труну, думаючы, што гэта зубы памерлай. Да ўсяго яна з братам узгадала, што, калі хавалі бацьку, то забыліся пакласці яму ягоныя зубы, і потым брату давялося прыкопваць іх да бацькавай магілы. Цяпер пісьменніца ўжо амаль месяц думае толькі пра свой ніжні зубны мост, які пахаваны разам з маці.
***
18.04.2013. Нарэшце пабачыў шпакоў, якія вярнуліся з выраю. Шпакі чорныя, як афрыканцы.
***
18.04.2013. У катлаване на месцы інтэрната філфака БДУ ў тарфяной жыжы капаюцца будаўнікі, як мележаўскія людзі на балоце.
«Солео» па-беларуску...
18.04.2013. Усміхнуўся, прачытаўшы ў «Камсамолцы» інфармацыю: «На працягу месяца чытачы «Камсамолкі» прысылалі свае варыянты песні «Солео» на беларускай мове. Усяго прыйшло каля 70 беларускіх тэкстаў. Пісалі Ланской выкладчыкі, моваведы, паэты. Але найбольш спадабаўся тэкст мінчанкі Вікторыі Салаўёвай. Ад Алены Ланской Салаўёва атрымае ў якасці прыза білет на першы паўфінал «Еўрабачання-2013» на 14 мая, дзе выступае Беларусь.
Soleo, soleo
У крыві хутчэй агонь запалі.
Soleo-лілея —
Быццам кветка ў сэрцы маім.
Soleo, soleo
Гэтай ноччу мы з табой візаві.
Сагрэе, сагрэе
Нас сагрэе танец любві.
***
18.04.2013. Зямля заўсёды сырая.
***
18.04.2013. Царква на другім беразе ракі, як у іншым свеце.
Першае вяртанне...
20.04.2013. З братам Вовам, сястрой Валяй і яе мужам Віцем ездзілі ў вёску.
Адразу заехалі на Ракаўскія могілкі да бацькоў. Снегу няма. Помнікі сумныя, як сіроты.
Непадалёку ад бацькоўскіх магіл завіхаліся далакопы. Мы падышлі і даведаліся, што ў Ракаве памёр былы пажарнік, якому было 73 гады. У доле вада і мужчыны накідалі яловых галін, але яна ўсё роўна прасвечваецца праз іх. «Г эта не бяда! Некалькі дзён таму мы тут паблізу капалі. Выкапалі, чакаем труну, а тут раптам хлынула вада з зямлі і нацякла аж па самыя берагі. Давялося закопваць і ісці на новае месца. А вада тут усюды, бо крыніцы б’юць!» — расказаў старэйшы далакоп.
Над могілкамі праляцелі журавы, нібыта спецыяльна, каб мы паглядзелі ў неба.
Ходзячы па могілках натрапілі на сціплую магілу, на якой напісана: «Тут спачывае нястомны працаўнік настаўнік Адам Малахавіч Прышчэпаў (11.07. 1894—22.05.1964)».
Могілкі — гэта нашы каменныя энцыклапедыі, у якіх болей таямніц, чым тлумачэнняў...
У вёсцы каля хат суха і толькі каля нашай стаіць вада — няма каму з ёй змагацца.
У хаце на сценах два замоўклыя гадзіннікі. Адразу падумалася, што адзін мамін, а другі бацькаў.
Суседка Зіна Мальчыкава падышла да плота пагаварыць. Расказала, што два тыдні таму ў Мінску памёр яе брат Коля. Пахавалі ў Дубровах. Яму было 56 гадоў. Узгадалася, як Коля ішоў у войска. Я быў на выправах. З роднага дому ў невядомы свет Колю павезлі на грузавой машыне і цяпер на грузавой машыне Коля вярнуўся ў родную зямлю.
Суседзі з нашых бяроз і клёна спусцілі сок. Трохлітровыя слоікі пад дрэвамі свецяцца на сонцы і асвятляюць тыя часіны, калі жылі бацькі.
У хлеве поўна вады, як у басейне.
Па вуліцы швэндаецца моладзь, нібыта заблудзіўшыся.
У садзе пад яблынямі там-сям ляжаць яблыкі. За зіму не змерзлі і іх можна есці.
Кусты агрэсту, як скруткі калючага іржавага дроту.
Брат расчыніў стары чамаданчык, у якім мама захавала мае лісты і газетныя публікацыі вершаў. Усё пажаўцелае, нібыта з фронту.
Пасаджаныя мамай касачы вось-вось закрасуюць.
У паштовай скрынцы рудая лістота, як попел.
З сястрой вырашылі, каб зямля не дзічэла, пасадзіць грады.