Выбрать главу

Крокі гулка адбіваюцца ўгары, працяглым гулам поўняць скляпеньні і глухнуць на доле, зьліваючыся з храпам прыдзьверніцы. Прыдзьверніца, як заўсёды такой парой, сьпіць на сваім лежаку, паклаўшы пад голаў гаспадарчую сумку і бессаромна раскінуўшы тоўстыя ногі. Ягор Іванавіч крывеліцца, асьцярожна, каб не нарабіць зьвягі, прыўзьнімае клямку і, выпусьціўшы паперад ката, выходзіць з дому.

На вуліцы зябка, цёмна і волка.

- Вася! – кліча Ягор Іванавіч ката генэрала Абакумчыка.

Кот зьнікае ў цемры, але празь імгненьне зноў зьяўляецца ў коле жоўтага ліхтарнага сьвятла. Там, пад ліхтаром, на бэтоннай шайбе, якую замілаваў генэральскі гадунец, стаяла калісьці міліцэйская будка…

Ягор Іванавіч перакідвае з рукі ў руку поліэтыленавую торбу, зачаравана, нібыта шукаючы ў тым нейкі патаемны сэнс, глядзіць на каціную кучку, і кучка настальгічнай жоўцю расплываецца ў вачах. Згадкі пра будку, пра лісьлівыя воклічы “Здравія жалаю!”, пра службовую “Пабеду”, што пужала людзей сваімі фіранкамі на вокнах, поўняць грудзі халоднай тугой. Туга падкочваецца да горла, Ягор Іванавіч крэкае, смаркаецца ў жменю і, аблаяўшы Мікіту Сяргеевіча Хрушчова, ляпае торбаю па сьцягне. У поліэтыленавай торбе, якую ён нясе і на якой намаляваная нейкая заходняя самадайка, ляжыць зьмена бялізны, кавалак імпартнага мыла і айчынная лубяная вяхотка.

- Жыцьцё на іх, свалачэй, паклаў.. і яны паклалі… г… кучку, - па-старэчы ўголас разважае Ягор Іванавіч, і ягоныя мяккія, на вэтэранскі талён купленыя чаравікі рашуча плюхаюць па лужах.

І сапраўды! Аддзячылі! Каб яму, паважанаму чалавеку, памыцца ў роднай лазьні, даводзіцца ўставаць а палове шостай. Гэты стары шашок Абакумчык, што верхаводзіць у дынамаўскім спорткамбінаце, прызначыў сэанс на сёмую гадзіну. Ці ня зьдзек? Хацеў Ягор Іванавіч адмовіцца ад таго мыцьця, але як адмовішся, калі парылка, духмяны венік ды глыток халоднага “Пільзнэру” сталіся апошняю радасьцю ў жыцьці. Не, бяз лазьні ён нябожчык. Толькі на палку і пачуваецца чалавекам. Гэта ён тут, на праспэкце, пахілы ды скурчаны і галава торгаецца, як у таго доктара Плейшнэра, а на палку – ого-го! Зганяе стуль нават малойцаў з урадавай аховы.

Імжака, што вырываецца з-пад колаў імклівай таксоўкі, непрыемна кранаецца твару, сьцягвае скуру на пераносьсі: таксоўка ляціць у бок Беларускага, пасьпяваючы, як бачна, да ранішняга цягніка, і сьвятлафоры на скрыжаваньнях зацята міргаюць ёй усьлед сваімі пугачынымі зекрамі.

- Касмапаліт бязродны! – лаецца Ягор Іванавіч, выцірае пераносьсе і, прыклаўшы далонь да правага, больш чуйнага вуха, настройваецца пачуць сярод бязладзьдзя вулічных зыкаў шолах службовай сынавай “Волгі”.

Пагодным днём сярэдзіны верасьня ў Сеўруках дакопвалі бульбу. Шасьцідзесяціпяцігадовая Міронаўна, разьвязаўшы хустку, якой быў завязаны рот, выпрастала сьпіну, прыпала да бутэлькі з малаком, ды нечакана закашлялася, захіталася і паволі асела ў разору. Старая сьцяла павекі, намагаючыся пазбыцца чорных мятлікаў уваччу, але гэта не дапамагло: сьвет зрабіўся шары, потым насунулася ноч і, ці то папраўдзе, ці то гэта толькі падалося Міронаўне, дзесьці за Каінавай гарой цяжка ўздыхнуў Гасподзь.

- А божачкі! А што ж гэта? – спалохана войкнула дачка Міронаўны, цётка Кацярына. Адкінуўшы ўбок рыдлёўку, Кацярына ўкленчыла, сёрбнула на поўную губу з бутэлькі, пырснула малаком у твар самлелай маці.

- Чаго ты? – незадаволена скрывілася Міронаўна, калі расплюшчыла вочы.

- Як чаго? Самлела ж! – Кацярына выцерла лоб ражком матчынай хусткі, з вохканьнем паднялася на ногі: - Задуха – хоць язык высалапі. Ня йначай на дождж бярэцца, - прамовіла яна, пазіраючы на далягляд.

У доказ Кацярыніным словам за Каінавай гарой пагрозьліва грымнула.

- Давай, дачушка, а то змокне! – адчуўшы палёгку, Міронаўна стала вокрач, папаўзла да мяхоў, але дачка схапіла яе за спадніцу.

- Не дурніся ты! На твары ні крывінкі! Памрэш хутка ад тае работы! – крыкнула дачка, падхапіла маці пад пахі, і жанкі, паспрачаўшыся дзеля прыліку, паволі пасунуліся да хаты.

“Месяц дажджу не было, а як ехаць, так насьпеў”, - з гэтаю думкаю Кацярына выцягнула з-пад страхі жмутак поліэтылену і яшчэ раз зірнула на гасьцінец. Па гасьцінцы, цягнучы за сабою даўжэзны шлейф пылу, ляцела калгасная малакавозка. “Толькі б Хведзька не напіўся, - падумала жанчына, камечачы на грудзях поліэтыленавы жмутак, - цягніся тады пяць кілямэтраў… А можа ўжо дзюбнуў? Вунь як ляціць!

Малакавозка скацілася з гары, накрыла пыльнай аблачынаю вясковы клюб і, скіраваўшы да даржніка, спынілася ля крайняй фэрмы.

- А каб цябе… - выдыхнула жанчына, калі дзьверцы малакавозкі расчыніліся і з кабінкі, нібыта тая вязка саломы з адрыны, выкулілася нечая цёмная постаць. Жанчына прымружыла вочы, мерачыся сказаць пра вадзілу штосьці дужа абразьлівае, але подых ветру ды буйныя шроціны дажджу, што ўдарылі па плёнцы, не далі ёй гэтага зрабіць, і яна, разгарнуўшы плёнку над галавой, подбежкам кінулася да бульбы.