У той дзень старшыню забралі – Кацярыненага бацьку. Каці тады і годзіка ня споўнілася. Не паглядзелі, што ўдарнік, што ў Маскву езьдзіў ды з Куйбышавым фатаграфаваўся. Пазьней, як ужо сьнег выпаў, хлебавозка амаль штоночы на Каінаву гару прыяжджала. Стрэлы покалі, ды чуваць было, як людзі галасілі. На гару тую і зараз ніхто ня ходзіць. Гэта ўжо як з гораду хто прыедзе, тыя таўкуцца. Грыбоў там дужа багата… Дырэктар цётчын аповед у кніжачку запісваў ды потную лабаціну выціраў. Усё бубніў: “Пакладу партбілет…” Ды, відаць, не паклаў: зьехаў у Цюменскую вобласьць і радзіну з сабой забраў.
… Ужо і сіл не ставала цягнуцца па дарозе, ужо і сэрца глуха тахкала ў грудзіне, а цётка ўсё гаварыла, гаварыла, і толькі ля самай станцыі суціхла, уражаная зычным гудком цеплавозу. Хвілін пяць яна ішла моўчкі, сумнымі вачыма паглядаючы на каляровыя агні сэмафораў, а згледзеўшы натоўп ля будынка вакзалу, запыталася:
- Калі ж ужо прыедзем?
- У шэсьць трыццаць, - адказала Кацярына, і цётка Тацяна, змучана ўздыхнуўшы, прашаптала:
- Хоць бы ў пляцкарту ўбіцца, а то мінулым разам ў тамбуры таўкліся…
Бледна-зялёныя стрэлкі “камандзірскіх” паказвалі палову сёмай. Ягор Іванавіч перасмыкнуў галавою, пстрыкнуў пальцам па шкельцы гадзіньніка і зноў наструніў вуха.
Гулі цягнікі на Беларускім, поклічы радыёстанцыі “Маяк” луналі ў сутарэньні камяніц, пустыя скрыні бразгалі на задворках унівэрсальнага магазыну.
“Зноўку позьніцца, сволач”, - падумаў Ягор Іванавіч і, кінуўшы дакорлівы позірк на чорную “Волгу”, што ляцела па праспэкце, са скрухаю вымавіў:
- Няма парадку…
Злосьць на шафёра халоднаю жоўцю расьцякалася па чэраве. Сэрца глуха тахкала, а ўмомант спапялелы жаўталіст, якім быў усланы ходнік, шэраю пацучынай зграяй заварушыўся пад нагамі. Ягор Іванавіч войкнуў, асунуўся плечуком на стаўбур згалелай таполі, глыбака, аж да колікаў у сэрцы, уздыхнуў.
Яшчэ зьвечару ён пачуў сябе нядобра: застарэлым болем ныла пячонка, кружылася, як гэта часта бывае ў старых людзей, галава, гарачыя голкі калолі цела, а само цела зрабілася лёгкім і нядужым. Апошнім часам, асабліва пасьля выпітай чаркі, пячонка ўсё часьцей дапякала Ягора Іванавіча. Ды яно і вядома – як-ніяк семдзесят гадоў стукнула. Але ж затое сэрца… Сэрца ў Ягора Іванавіча было што ў таго падводніка. Сябры-таварышы па службе даўно на тым сьвеце спачывалі, інфарктамі ў зямельку ўвагнаныя, а Ягор Іванавіч за ўсё жыцьцё нават валідолу не пакаштаваў. Толькі нездарма кажуць: конь на чатырох нагах, а спатыкаецца. Вось і Ягор Іванавіч… Глядзеў учора інфармацыйную праграму “Час”, сёрбаў гарбату са сьвятаяньнікам, аж раптам кальнула яму пад лапатку, увушшу званы загулі, а ліванскія патрыёты на тэлеэкране дагары нагамі перакуліліся. Войкнуў стары, глынуў пігулку снатворнага – іншых лекаў у хаце не было – і да ложку пацёгся. Лёг не распранаючыся, коўдру па падбародзьдзя нацягнуў. “Пройдзе”, - сказаў сам сабе, - памыюся ў лазьні, усе хваробы як рукой зьніме”. – З тымі словамі і заснуў.
І прысьніўся Ягору Іванавічу палкоўнік, вясёлы, усьмешлівы, апрануты ў навачасную майку з надпісам “Перабудова” ўздоўж грудзіны. І толькі атачалі палкоўніка тыя ж самыя сьцены ізалятару, і ў руках ён трымаў той самы брызэнтавы мяшэчак. І Ягор Іванавіч ізноў крычаў у сьне, а прачнуўшыся, доўга спатольваў сэрца шчасьліваю думкай аб тым, што палкоўніка даўно няма, што ён згінуў бясьсьледна ўвосень сорак шостага году.
Дыхнуўшы бэнзынавым гарам, дзесьці зусім побач спынілася машына, і Ягор Іванавіч разьмежыў павекі. Замарачнае мроіва засьціла вочы, і з мроіва прагучаў вясёлы голас шафёра Міколы:
- Што, Іванавіч, заснуў?
Ягор Іванавіч хітнуўся, невідушча павёў рукамі, з астатніх сіл адчыніў дзьверцы машыны.
- Коля, блага мне, - выдыхнуў ён, залазячы ў салён, але вадзіла не пачуў. Выцягнуўшы з-пад сядзеньня анучку, Мікола скочыў з машыны і праз імгненьне рука ягоная імпэтна засьлізгала па шкле.
Зачыніўшы за Ягорам Іванавічам дзьверцы, вадзіла плюхнуўся на сядзеньне, рашуча паддаў газу. Стары вохнуў, пацягнуўся рукой да Міколавага плечука, але яго адкінула назад і ён бязвольна абсунуўся скроньню на халодную шыбу.
Восеньскі дождж церусіў з зацятай аднастайнасьцю, завілымі раўчукамі зьбягаючы па шкле. На падворку было пустэльна, адно ўдалечыні, насупраць задымленай кацельні, купка салдат выгружала з трафэйнай трохтонкі скрыні зь нямецкім архівам. Пасмы густога дыму слаліся над зямлёй, хавалі ад вачэй увішныя фігуркі, міжволі нагадваючы лейтэнанту пра духмяны хачапуры: спальваць трупы на кацельні мелі звычай акурат пад час абеду. Лейтэнант адышоў ад вакна, пацёр далоньню бурклівае чэрава і, зазірнуўшы пад стол, падняў з падлогі плексыглясавую лінарку. Пакруціўшы ў руках празрысты прастакутнік, ён уздыхнуў і рупліва сьцёр лязом выдрапанае на лінарцы прозьвішча былога гаспадара кабінэту.