Начальніка трэцяга аддзелу Казарына арыштавалі ў пятніцу. Раніцой маёр атрымаў новае прызначэньне – у разьведшколу на Валакаламскай шашы, а ўвечары таго ж дня, выкапаны з пасьцелі нейкай балерыны, загрымеў на Лубянку. Казарын быў спрытнюга, на высокія пасады галіўся, таму, відаць, і згарэў. Але ж хто яго падпаліў? Казарын – сваяк палкоўніку, за Літву яшчэ да вайны Чырвоную Зорку атрымаў… Незгаральны, як сьмершаўскі сэйф, а глядзі ж ты… згарэў!
“Страціў, страціў палкоўнік ласку. У пятніцу сваяка забралі, а сёньня-заўтра самога зябяруць. Будзе ведаць, як да Бацькавых каханак заляцацца, - падсумаваў дакучлівыя разважаньні лейтэнант, а пачуўшы стук у дзьверы, падаўся да стала. Зарыпелі завесы і зь цёмнага тамбуру выплыла задаволеная фізіяномія даручэнца Фаміных.
- Дазвольце зайсьці, таварыш лейтэнант?
- Ну што там у цябе? – прабурчаў лейтэнант, зашпільваючы аплікі выхаднога кіцеля.
- “Сорак першы” памёр, таварыш лейтэнант! – бадзёры голас даручэнца зьліўся з гэткім жа бадзёрым рыпеньнем ягонай навюткай партупеі.
- Як памёр, - перапытаў лейтэнант, але, уцяміўшы ўсю недарэчнасьць пытаньня, панурыў вочы і ледзь чутна загадаў: - Ідзіце!
Хвілін празь дзесяць лейтэнант ішоў бясконцымі калідорамі, ляпаў далоньню па сьценах і, нэрвова міргаючы пасьля кожнага ляпу, абмазгоўваў сытуацыю. Сьмерць “сорак першага” яго ня надта каб турбавала. Здыхлю гэтага яму павесілі на шыю мінулым тыднем, калі Абакумчык зьехаў у камандзіроўку. Што ўжо Абакумчык зь ім рабіў – аднаму Люцыпару вядома. Прымушаў, відаць, усяночныя адстойваць, той і ня вытрымаў. Двое сутак у лазарэце бяз памяці адляжаў і вось… скапыціўся. Скрывіўшыся ад паху карболкі, лейтэнант зайшоў у трупярню, а згледзеўшы на падлозе скрываўлены хвартух, скрывіўся яшчэ болей. Патолягаанатам Ніжагародзкі, сівагаловы, сьпісаны зь нейкага тылавога шпіталю дзядок, стаяў ля стала й нэрвова дыміў самакруткай. Дзядок, безумоўна, чуў тупаценьне за сьпінай, але не азірнуўся.
- Разьнік чортавы, - буркнуў лейтэнант, зь нецярплівасьцю кашлянуўшы ў жменю.
Дзядок рэзка павярнуўся, сьцягнуў зь нябожчыка падзертую прасьціну:
- Навошта было тое ўскрыцьцё. Дастаткова на ногі глянуць… Трое сутак на нагах прастаяў, ня меней. Кантузія ж была ў чалавека.
- Чалавекі, шматпакутнікі… папоўшчына нейкая, таварыш ваенлекар, - састроіў гіранічную ўсьмешку лейтэнант. – Вас часам не з манастыра да нас накіравалі? – лейтэнант дастаў з кішэні папяросы, зьбіраючыся пачаставаць Ніжагародзкага, але той, падхапіўшы з падлогі валізу з хірургічным прычандальлем, выйшаў з трупярні.
І без таго паганы настрой быў сапсаваны канчаткова. Лейтэнант вылаяўся, кінуў вока на тэлефон унутранай сувязі, што вісеў ля ўваходу, і, прыпаліўшы “беламорыну”, падышоў да апарату. Кіквідзэ, зь якім яго злучылі, доўга не падымаў трубкі, нарэшце адгукнуўся сіплым і, як падалося лейтэнанту, прыспаным голасам.
- Кіквідзэ? Сьпіш?
- Ныкак нэт, таварыш лейтэнант! – голас каўказца працяглым трэскам скалануў мэмбрану.
- Глядзі ў мяне!
- Гляджу, таварыш лейтэнант!
Колькі часу лейтэнант узважваў адказ Кіквідзэ, пасьля чаго запытаў:
- Як там “дваццаты”?
- Плачэт, таварыш лейтэнант!
- Спаць не даваць! Заўтра ад ранку – да мяне!
- Слушаюс, таварыш лейтэнант!
- А як пісака? Не паразумнеў?
- Ныкак нэт, таварыш лейтэнант. Савсэм плоха сэбя ведот. Пракурора трэбует.
- Пракурора? – прыхоўваючы абурэньне, лейтэнант прыкусіў верхнюю губу і каротка выдыхнуў: - Давай!
Карэспандэнт акруговай газэты Штэрн, хударлявы, пасінелы ад бяссоньня чалавечак, празьмерна шырокім крокам зайшоў у кабінэт і, задраўшы ўгору няголенае падбародзьдзе, голасна выдаў:
- Я патрабую пракурора!
За чатыры гады работы лейтэнант упершыню чуў такое патрабаваньне, таму і ня ўцяміў адразу – весяліцца яму, ці абурацца. Пасьля хвіліннага роздуму ён усё ж такі пасьміхнуўся, тыцнуў пальцам у кут, дзе стаяў прышрубаваны да падлогі ўслон, але падсьледны і ня думаў садзіцца.
“Паказытаць карэспандэнту пяткі, ці што?” – падумаў лейтэнант, выцягнуў са стала шуфляду, намацаў пад слоем правазнаўчых брашур важкі гумовы друк.