- Так точна, таварыш палкоўнік!
І таварыш палкоўнік, папярэдне ляпнуўшы сябе па лбе, выцягнуў з-пад стала дыхтоўны фібравы чамадан.
- Вось… параскідваеш там… - здушана вымавіў шэф, паклаў брызэнтавую сумку ў чамадан і працягнуў паклажу падначаленаму.
У канцы даўжэзнага, напаўцёмнага калідору гарэла самотная лямпачка. Калідор нагадваў апошнюю дарогу сьмертнікаў, і лейтэнанту здавалася, што вось зараз ён наступіць на хісткую цагліну, жудасны мэханізм спрацуе і ён упадзе, працяты скрыжаваным агнём чатырох аўтаматаў. Апанаваны жахам, лейтэнант спыніўся ў канцы калідора, азірнуўся і, кляцнуўшы чамаданнымі зашчапкамі, панурыў руку ў нетры супрацьгазавай сумкі. Тузін рознакалібэрных, пакрытых зялёнай пацінай гільз важка лёг на далонь. Рука здрыганулася, маленькая “вальтэраўская” гільза сьлізганула між пальцаў, стукнулася аб падлогу, і суцішны зык гэты зьліўся з кароткім словам “Канец”, якое прашаптаў лейтэнант. Цяпер толькі ўцяміў ён – у якую камандзіроўку хацеў адправіць палкоўнік Абакумчыка. “Заб’юць, заб’юць, сволачы… Скінуць зь цягніка ці застрэляць. І на “Чорную кошку” сьпішуць. Нямецкі сьвінец на энкавэдысцкім пахаваньні. З такой інфармацыяй толькі ў магілу…”
- У магілу! – прашаптаў лейтэнант, малітоўна закаціўшы вочы на лямпачку. – Божа, што мне рабіць? – упершыню за апошнія дваццаць гадоў ён згадаў Бога, і адбіткі самотнай лямпачкі іскрамі кволай надзеі мільганулі ў вачах.
“Камандзіроўка сканчваецца ў панядзелак. Калі да гэтага часу палкоўніка накрыюць, можна яшчэ ўратавацца. Са сьледчага ізалятару загад на ліквідацыю не дасі…” – спатыкаючыся на пакручастых сходах, нават забыўшыся зачыніць валізу, лейтэнант рынуўся наверх і праз гадзіну ўжо ліхаманкава выцягваў цагліны з коміну на гарышчы шматпавярховага дому на Махавой. Дастаўшы са схову фотакарткі з выяваю палкоўніка, лейтэнант сьцёр са здымкаў чырванаваты пыл і перавёў дых. На адным са здымкаў палкоўнік абдымаў балерыну Прэабражэнскую – улюбёную бацькавы выляжанку, а на другім, пажоўклым, па-аматарску невыразным, палкоўнік сядзеў на лаўцы ля будынку францускай місіі, а за ягонай сьпінай стаяў яшчэ нехта – падхорцісты, у шэрым пыльніку, якога можна было прыняць за францускага рэзыдэнта.
– Валадарства табе нябеснае, таварыш палкоўнік, - уголас падумаў лейтэнант і ўпершыню за апошнія дваццаць гадоў перахрысьціўся.
У высокім, колеру выцьвілай валошкі небе раставаў празрысты лядзяш поўні. Вецер яшчэ ад раньня разагнаў пахмуру, неба праясьнела, і толькі на даляглядзе, напамінкам аб мінулай непагодзе цягнулася палоска нізкіх хмар. Здавалася, што там, на даляглядзе, разьлілося вялізнае возера, і шызая, на паўсьвету разьлеглая палоска была ягоным уяўным берагам. Ці мала часу лейтэнант аглядаў бязьлюдны абшар, які нагадаў яму роднае Прыдняпроўе, потым ямчэй захінуў ватоўку і расправіў на каленях мапу-пяцівёрстку. На даваеннай, дарэшты зацёртай у пляншэтах пяцівёрстцы было пазначана штосьці зусім ня тое: хутары, цэрквы, млыны на рацэ Вядрошы. Не падымаючыся з валуну, лейтэнант яшчэ раз агледзеў навакольле, маракуючы, дзе гэта ён мог зьбіцца з дарогі, і пачуў раптам як непадалёку пырхнуў конь і мерна зарыпелі колы.
Лейтэнант пасьпеў выпаліць “беламорыну”, перш чым з-за шчытнай сьцяны маладога ельніку выплыла даўгагрывая конская галава. Матляючы ў такт хадзе галавой, конь цягнуў наладаваны мяхамі воз, а на самім возе сядзела, сонна ківаючыся ў бакі, вясковая баба. На чарговым пад’ёме, акурат насупраць валуна, конь спыніўся, прыпаў пысай да травы, і абуджаная баба спалохана ўсхапілася.
- Як я, да Сеўрукоў выйду? – запытаўся лейтэнант, адзначыўшы, што возьніца, якую ён прыняў за старую бабу, наяве аказалася маладой і прыгожай жанчынай.
Прыбраўшы з вачэй кудзеркі валасоў, жанчына пасьміхнулася і, запрашаючы садзіцца, пасунулася на край калёсаў.