Выбрать главу

- Якія там бабы… Жартуеце, таварыш упаўнаважаны? – прабурчэў суразмоўнік, а ўпаўнаважаны, задаволена рагатнуўшы, працягваў:

- Зусім ты ачах. Ужо і бабамі не цікавішся. А я дык маю грэх. Як гляну на якую – сэрца заходзіцца. Цяпер вось гэтая сеўрукоўская маладзіца спакою пазбавіла, - лейтэнант сьмяшлівым вокам зірнуў на Максімава, даючы таму зразумець, што гэта жарт, і, ужо бяз жартачак, прамармытаў: - Просьба ёсьць. Будзеш ехаць – завярні ў вёску, прыхапі гэтую Клаву. Прозьвішча, на жаль, ня ведаю. Ну, ды сам знойдзеш – у зямлянцы, каля могілак жыве. Я там суправаджальнага ліста напісаў – перадасі ў прыёмную. І яшчэ… пасыгналь з дарогі, гляну, ці тая… - ня скончыўшы фразы лейтэнант зьнямеў, наструніў слых, тыцнуў пальцам у неба. – Сфальшывіў, - прамовіў ён, уздыхнуўшы, і зь нейкім шкадаваньнем у голасе дадаў: - Сам дудзеў калісьці…

Салдатам на Каінавай гары ігралі ранішнюю пабудку.

Гудок аўтамашыны засьпеў лейтэнанта ў самы нязручны момант. Лейтэнант галіўся. Дакладней, нават не галіўся, а заміраў ад асалоды. Якое гэта было лязо! Золінгенаўская сталь, гамбурская наводка, маціцовыя тронкі. Лейтэнант даўно шукаў такое. І вось знайшоў! У чамадане ў Максімава. Ну, і рэквізаваў, вядома. Не пакідаць жа дабро нейкім там смаленскім апэратыўнікам.

Прыслухаўшыся да гуду, лейтэнант скрывіўся, выцер падбародзьдзе абрыўкам газэты і, прыхапіўшы бінокль, выйшаў з намёту.

Баба, вядома, была ня тая: надта ж нізкарослая, ды і апраненая зусім па-іншаму. Зьлізнуўшы з губы рэшткі мыльнай пены, лейтэнант плюнуў, смачна вылаяўся і рушыў да машыны.

- Каго ты прывёз? – крыкнуў ён Максімаву, калі да машыны заставалася яшчэ добрая сотня мэтраў. Камроты выпіхнуў бабу з кузаву і тая абхапіла рукамі кола.

- А таварышок… А дачушка ж у мяне… а чым жа я правінілася? – маленькае, спавітае нямецкім шынялём стварэньне, галасіла на ўсю акругу.

- От, ты яшчэ… Сядай, назад адвязем, - крыкнуў лейтэнант, але стварэньне і ня думала садзіцца: ямчэй абхапіла кола й залямантавала яшчэ натужлівей.

Толькі праз чвэрць гадзіны ўдалося ўпіхнуць тую вар’ятку ў кабіну, пры гэтым камроты Максімаў вывіхнуў палец, а шафёр “студэбэкеру” падраў свае дыхтоўныя дыяганалевыя брыджы.

“Толькі б з аб’екту вывезьці”, - падумаў лейтэнант, калі машына скранулася зь месца. Паціраючы ўкушаны азадак, ён з насьцярогаю паглядзеў на жанчыну, але тая, на шчасьце, больш не буяніла.

- Так яно лепей, - задаволена перавёў дых лейтэнант і, уладкаваўшыся на прадушаным сядзеньні, скіраваў позірк на дарогу.

Спачатку ён і не зразумеў – што там мільганула за кустамі, а калі “студэр”, адчайна завыўшы рухавіком, узьехаў на пагорак, убачыў: насустрач машыне бегла жанчына з двума малымі.

- А дачушка ж ты мая Кацечка, - выдыхнула на вуха кусьлівая баба, прымусіўшы ямчэй ухапіцца за дзьверцы.

- Твае? – запытаўся лейтэнант, калі машына скінула абароты.

- Мае, мае, таварышок. Дачушка мая Кацечка… суседка Тацяна… сынок яе Хведзя… - ступіўшы на падножку, лейтэнант выцягнуў бабу з кабінкі і, каб тая не патрапіла пад колы, штурхнуў у прыдарожныя хмызы.

Машына пайшла на разварот, галава Ягора Іванавіча матлянулася, сьлізганула скроньню па шкле. Правае вока ягонае раскрылася і з ашклянелаю абыякавасьцю зірнула на сьвет. У змроку дажджыстага заваконьня мільгнулі мокрыя дрэвы, праплыў бэтонны мур і ўрэшце міргатлівы сьвет за вакном застыў у незварушнасьці двухпавярховага лецішча. Працягла, як той воўк на піліпаўку, заскавытаў сабака. Мужчынскі голас загадаў сабаку аціхнуць, на лецішчы грукнулі дзьверы, і рэха гулкіх крокаў выразна адбіліся ў цішы.

- Што, зноў сьпіць?

- Сьпіць, таварыш палкоўнік… Ад самага Беларускага. Як сеў, так і заснуў адразу, - шафёр Мікола спрытным рухам уключыў перадачу. – Здае стары, - сын з замілаваньнем зірнуў на бацьку, з крэканьнем залез у машыну.

- “Трэці” выходзіў, таварыш палкоўнік. Ці то з дому, ці то з упраўленьня. Я так і не зразумеў. Прасіў зь ім зьвязацца.

Палкоўнік паморшчыўся, правёў далоньню па твары, зь відочнай неахвотаю пацягнуўся да рацыі.

- Цэнтральная? З “трэцім” злучыце, - прамовіў ён, прыціснуўшы слухаўку да вуха, і тая пасьля кароткага маўчаньня стамлёна азвалася:

- Злучаю.

У гэты момант вусны Ягора Іванавіча зварухнуліся ў памкненьні сказаць нешта, ды так нічога і не сказалі. У схаладнелых мазгах яшчэ тлелі нейкія вобразы, вушы яшчэ ўспрымалі нейкія зыкі, і голас упраўленскай тэлефаністкі падаўся яму голасам кусьлівай жанчыны, якую ён на хаду скінуў з машыны ў далёкім сорак шостым годзе.

Панурыўшы твар у прыпол матчынай спадніцы, дзяўчынка ці то плакала, ці то проста спачывала, раз-пораз пацепваючы вострымі плечукамі. Маці лашчыла яе стрыжаную галоўку, люляла на каленях і, нічога не заўважаючы навокал, ціхім голасам прамаўляла: