- Дык што… выходзіць…
Ён не дагаварыў – у глотцы захрас даўкі камяк.
Парад удзельнікаў завяршала іхняя дружына. Наперадзе адбіваў крок Жамяра, а замыкала шэсьце каструбаватая і няўклюдная постаць Марштрупы, якая адразу ж прыцягнула ўвагу нешматлікіх гледачоў. “Гляньце, хто гэта?!”
Адасю было не да параду - матляючы ня ў такт хадзе рукамі і пужліва азіраючыся, ён сюд-туд наступаў на пяткі папярэдніка, і калі той урэшце паваліўся, да вуха няўдалага атлета даляцеў злавесны шэпт Жамяры:
- Ды выпрастайся ты… Што ты ідзеш, як абасраўшыся?
- Не магу-у… Барцоўка трашчыць.
Адам сьцяўся і, як ніколі дагэтуль, адчуў сваю нікчэмнасьць.
Пасьля параду “першаразраднік” зашыўся ў распранальні. Ён сядзеў у кутку і ўздрыгваў ад кожнага зыку, што далятаў з залі. Адседзеўшы гэткім чынам калі трох гадзін, Адась падумаў было, што на яго забыліся, як раптам дзьверы расчыніліся і ў распранальню зайшоў Жамяра.
- А, вось ты дзе… Ну, уставай, зрабі разьмінку.
- Ня ўстану… Хворы я… - атлет шмаргануў носам і глянуў на трэнэра вачыма, якія прагнулі спагады.
- Хворы? А ў рэстаранах сядзець – здаровы? – па твары ў Жамяры пайшлі нездаровыя чырвоныя плямы.
- Адчапіцеся ад мяне. Я ніколі ня дужыўся і не зьбіраюся, так і скажыце там…
- Ня дужыўся, кажаш? А гэта што?! – трэнэр сунуў пад нос выхаванцу жмутак папер. – Та-ак… Марштрупа Адам. Першы разрад… Другое месца ў спаборніцтве сярод пажарных дружын у Сыктыўкары, удзел у мэмарыяле…
- Якога Сык…тык… Ды я там ніколі ня быў!
Трэнэр хвілю маўчаў, набіраючы паветра для новага выбуху.
- Ах, ня быў! Дык гэта Жамяра ўвёў у зман спартыўную грамадзкасьць, а Марштрупа, выходзіць, анёл бязгрэшны?
Павярнуўшыся тварам да ржавай сьценкі душавой, трэнэр раскрыліў рукі і прадэклямаваў:
- Арыштуйце мяне!
- Ты… вы мяне ашукалі. Вы ведалі, што я ня ўмею дужацца, - плечы Адамавы гатовы былі затрэсьціся ад роспачнага плачу.
- Падманулі хлопчыка! Дужацца хлопчык ня ўмее, а вось ставіць подпіс у ведамасьці ўжо навучыўся. А прэмія… таго… незаслужаная.
Трэнэр нэрвова прайшоўся з кута ў кут і, крыху супакоіўшыся, прамовіў:
- Ну што ты кісьнеш? Ды гэты Шчабол цябе баіцца больш, чым ты яго. Можа, нават такі ж атлет, як і ты. Ведаем мы гэтых кандыдатаў… у калоднікі.
Жамяра з абурэньнем глянуў на дзьверы, нібыта за імі й сапраўды знаходзіліся тыя, каго ён гэтак рашуча выкрываў, і дзьверы азваліся вясёлым грукатам.
- А-а… Фэлікс Артуравіч! З прыездам! – голасна ўсклікнуў інструктар пад рыпеньне дзьвярных завесаў.
- Чаго хаваецеся? Дапрацоўваеце, напэўна, тэхнічныя навінкі? – адгукнуўся прыемны барытон, і ў распранальню ўваліўся трэнэр сяброў-супернікаў Кір’язаў, асьвяціўшы сьцены прамяністай усьмешкай і заняўшы добрую палову памяшканьня.
- Ану, паказвай сваю “чорную маску”, - Кір’язаў падышоў да Адася і, паціснуўшы потную пяцярню, ляпнуў таго па карку.
- Дык вось які ты, Адам Марштрупа! Хвалюешся?
Адам баднуў галавой.
- А мой Барыс хвалюецца, баюся, каб не перагарэў.
Правёўшы далоньню па непаслухмяных кучарах, ён расчуленым голасам прамовіў:
- Цудоўныя хлопцы! – і, апусьціўшы вочы, ужо ледзь чутна паўтарыў: - Цудоўныя!
Далі сьвісток. Кандыдат у майстры прыкметна хваляваўся. Трымаючы дыстанцыю, ён кружляў вакол суперніка, не раўнуючы як лісіца вакол вожычыхі, і пільнаваў момант на атаку. Праціўнік жа, сунімаючы дрыготку ў лытках і выставіўшы наперад рукі, увесь час ішоў у наступ, відавочна навязваючы бліжні бой.
Разьвязка надышла нечакана. Не пасьпеў Адась пачухаць сьвярблівую патыліцу, як кандыдат намёртва ўчаперыўся ў кісьць.
Гэта ўжо было што-нішто, і Шчабол на момант расслабіўся. Моманту гэтага Адасю хапіла на тое, каб схапіць суперніка за чупрыну і, што было моцы, тузануць. Гэты арыгінальны спохват уразіў ня толькі хвалёнага кандыдата, але й рэфэры, які нават забыўся дзьмухнуць у сьвісток, і той, выпаўшы з разяўленага роту, бездапаможна матлянуўся на матузку.
Шчабол адчайным рухам схапіў Адама за нагу і, уклаўшы ў гэта ўсю моц сваіх сталёвых цягліцаў, славутым “млынам” узьняў праціўніка над галавой.
Апошняе, што бачыў і чуў “першаразраднік”, былі лямпы дзённага асьвятленьня, што зьнічкамі праляцелі пад нагамі, і натужлівы трэск казённае апранахі. Вылузаўшыся зь ліхенькай барцоўкі, Адам бразнуўся вобзем ля самага краю дывана, выдаўшы гук, ад якога дзынкнуў графін на стале галоўнага рэфэры.
Запанавала мёртвая цішыня, і ў гэтай цішыні прагучаў ціхі, не нават ня голас, а штосьці падобнае да здушанага піску мышаняці ў запеччы: