—Дзеці ёсць дзеці, — заступіўся ён. — Але няма чаго, далібог, маракаваць вам: добрыя ў вас дочкі...
— Такія ўжо добрыя!.. — гучна, каб чулі тыя, сказала Каця. — У людзей i лепшыя ёсць.
Яна паставіла паблізу ганка столачак, на яго — вядро з малаком, а сама падалася ў хату, заляскала там вілкамі пры печы, пасля вярнулася з бляшанкай i цадзілкай. Паклала жаўтаватую цадзілку на высокую тонкую бляшанку, абціснула яе, падняла вядро, перагнула крыху i пачала ліць з яго малако, якое адразу ж гучна заструменіла па дне.
— Пакіну, гультай, i табе, — міралюбна сказала кату, які зацёрся аб яе гумовікі.
Усё малако з вядра не ўлезла ў бляшанку. Каця дапільнавала, калі яно перастане цадзіцца, узняла цадзілку i астатняе працадзіла ў двухлітровы слоік. Крыху з дна вядра наліла кату ў кансервавую баначку, што з загнутым вечкам стаяла ля сянец.
Бляшанку Каця апусціла ў студню, a слоік занесла ў хату.
Калі вярталася адтуль, несла ў руцэ кубак, Міхаіл Апанасавіч ведаў, што гэты сырадой яму. Ён выпіў i падзякаваў.
— Піце на здароўе, — спакойна, як надта нічога такога добрага i не зрабіла, адказала яна. — Самі бачыце, малака хапае. Ды i другога чаго, хоць i без гаспадара жыву, ёсць. Не многа, але ёсць. Карова добрая, не прагаварыцца толькі, два парсючкі гэтаксама ладныя. Сена пачці сабрала за лета, дроў тожа хваціць на зіму. Толькі вот па мужчынскай часці вялікія непаладкі — плот пагніў ды паваліўся, веранда ды страха во абы-якія, што, здаецца, i не глядзеў бы, падпаветка развалілася... Ды, на добры толк, i хату ўжо варта было б ашаляваць, бо надта ж халодная.
— Страху-то позна ўжо раскрываць, бо восень на дварэ, — сказаў ён, бачачы, як яна, абцягваючы на поўныя калені сукенку, прысела на ганку. — А плот можна яшчэ i цяпер перасыпаць.
— Хіба мая гэта работа, Апанасавіч? — клапатліва, моршчачыся, прамовіла яна. — Ці надта час на гэта маю?
— Пагаварыце з лесніком, хай яшчэ дазволіць высекчы сасняку ды дасць на шулы чаго таўсцейшага, то я за восень пакрысе i перасыплю ўвесь частакол, — сказаў ён, — усё роўна мне да полудня няма чаго рабіць. То памагу.
— Вы ўжо i так... Гэта мы, простыя людзі, прывыклі да ўсялякай работы...
— I я ж не беларучка. Увесь час жыву ў вёсцы, раблю вясковую работу, — сказаў ён. — Калі быў жанаты, то i гаспадарку свію меў, усё сам рабіў. I настаўнічаў, i дома спраўляўся. Як цяпер Вяртун ці Рагатка...
— Я ж здалёку замуж сюды прыйшла, то i цяжка, бо адна жыву, без радні... I ён жа, чалавек мой, быў прыезджы... — прамовіла яна. — Што зраблю сама, тое i маю...
— Нешта будзе, — заспакоіў ён. — Дзяцей на ногі амаль паднялі ўжо, гаспадарку не толькі не запусцілі, але i добра трымаеце.
— Ды не прападзём жа, абы здароўе Бог даў... — згадзілася яна. — А я, дзякуй Богу, яшчэ добра чуюся... Шчасця вот толькі малавата... Лепей сем разоў згарэць, як адзін раз аўдавець... Ды ў маладым веку... — усхліпнула, шморгнула носам, але ўтрымалася, не заплакала, хутка выцерла падалом вочы, зірнула на яго і, чамусьці як саромеючыся ці позіркам просячы, каб ён цяпер нічога не гаварыў, усміхнулася. Пры гэтым не варухнула нават вуснамі, не міргнула вокам, усміхнулася толькі позіркам, выказваючы да яго вялікі давер.
— Але чаго мы, людзі, тут сядзім: холадна i цямнее ўжо, хадзем у хату.
Устала, падалася першая. У хаце прыпынілася ля печы, выцягнула вілкамі гаршчок з бульбаю, паторкала відэльцам, правяраючы, ці зварылася.
Ён гэтаксама падняўся, убачыўшы, як ад шыбін адарваліся дзеці — відаць, дзяўчынкі сачылі за ім i за маці. Але Каця нічога на ix не сказала, абхапіла гаршчок анучаю, зняла яго з прыпека i адцадзіла ваду ў вядро, а пасля высыпала бульбу на стол, на разасланы ручнік. Тады відэльцам, адпіхаючы лісце хрэну ды вішанніку, дастала з вядра салёныя гуркі, паклала ix, зялёныя, крамяныя, у талерку. Пасля ўзяла з паліцы загорнуты ў паперу, на якой самапіскай была напісана цана, кавалак купленай у магазіне каўбасы, парэзала яе, наліла ў кубкі кіслага малака.
Затым схадзіла ў другую палавіну i прынесла адтуль пляшку, заткнутую гумовым чорным коркам.
— Не трэба, — прамовіў ён, саромеючыся i Каці, i яе дочак-вучаніц.
— На апетыт трохі... — усміхнулася Каця, наліла яму з палавіну шклянкі, а сабе зусім крыху. — Ну, будзьце здаровыя, — сказала, але пастаралася не зірнуць, не глядзела: бярэ ён чарку ці не — выпіла, прыкрыла рот рукою. — Фу, як яе толькі п'юць!
Ён паволі выпіў, моўчкі пачаў закусваць.
— А можа, i гэта дап'яце? — спытала пасля. — Кропля тут засталася, што вам значыць, мужчыну...
— Ды хопіць, — усміхнуўся ён. — Не раз i кропля лішняй бывае, зводзіць... Што тады i стрымацца не можаш... Вялікая яна губіцелька, гэтая гарэлка...