Я казаў, на той час не быў вельмі сарамлівы i няўклюдны. Можа, i таму, што ўжо трохі знаўся з дзяўчатамі, абабіўся ў горадзе. Яшчэ да прыезду ў Мінск прастойваў каля суседавага плота з маладзейшай на год Марусяй — гаманілі, цалаваліся; я, адчуваючы малады юр, туліў, а то i добра прыціскаў таўсмаценькую i паўнагрудую суседку, спакушаў на большае — яна гарнулася, шмат дазваляла, палала, як агонь, але калі мае рукі aпyскаліся да яе калень, рашуча прутчэла, хапала мае рукі i не давала ім волі: «Алеська, цяперака — не... Пажэнімся — вось тады...»
З горада пісаў Марусі лісты (праўда, з кожным месяцам усё радзей i стрыманей); яна адпісвала — як i трэба дзяўчыне, скупа i не выяўляючы сваёй тайны. Калі заявіўся дадому на вакацыі, вывеў яе з бацькоўскай хаты на двор i ўжо настойлівей узяўся за сваё, яна рашуча запыніла любошчы:
— Не трэба.
— Чаму?
— Ты адмяніўся.
— Я па табе сумаваў, я цябе кахаю.
— Не.
— Праўда. Ты ўжо інакшы.
— Які?
— Не наш. Гарадскі.
Яе была праўда. Малады i самалюбівы, я трохі набраўся гарадскога форсу, дазваляў сабе гаварыць з Марусяй жартамі, а да ўсяго адчуваў: я не закаханы ў яе. Не яна мой жаночы ідэал. Праўда, не сябе, а яе абвінаваціў за халоднасць, першы абарваў ніці, што маглі злучыць нас. Як мне казалі, Маруся пакутавала, употай плакала, доўгі час не падпускала да сябе ніводнага хлопца. Толькі пазней, у сталыя ўжо гады, я пачаў дакараць сябе — нават за тое, што многія з нас, вясковых хлопцаў, пайшоўшы ў свет і, падвучыўшыся, стаўшы на ногі пры Савецкай уладзе, пакінулі ix, нашых працавітых i сціплых Марусяў ды Гануляў, пры печах i хлявах, не вывелi ix на дарогу да іншага, пажаніліся ў гарадах з чужымі i прысвяцілі сябе ім, а гэтыя жанчыны, як было амаль спрэс, глядзелі на нас звысоку, лічачы, што ашчаслівілі нас, «мужыкоў», гадавалі нашых дзяцей у сваім духу, часам далёкім ад таго, што рабілі мы, — не толькі ў пагардзе да вёскі, да працы, да нашага спрадвечнага, але i да ўсяго беларускага... Калі я аднойчы, можа, праз гадоў сорак, шчыра паспавядаўся пра гэта Марусі, зусім ужо старой на выгляд кабеціне, яна, канечне ж, помнячы тое наша маладое, сумотна, але спакойна толькі пахітала галавой: «Так трэба было, Алесь. Ты быў ты, а я была я... Вось са сваім Андрэем мы боты да пары».
Крышку пазней, пад канец першага курса, я ледзь не ажаніўся пахапліва з аднакурсніцай. Але нас нечакана пасварыў мой жа сябрук i, як пазней выявілася, для таго, каб самому пабрацца з дзяўчынай. Так што да сустрэчы з Істай быў я вольны казак, трохі ўжо ўтаймаваў малады юр, пачаў паглядваць на дзяўчат звысоку — як на тых, для каго самае галоўнае добра выйсці замуж, захапіўся чытаць класіку, пісаць вершы, a ў вольныя часіны цягаўся па рэдакцыях, прападаў у Доме пісьменніка ці ўблытваўся ў доўгія літаратурныя спрэчкі.
У новую сустрэчу я звадзіў Істу ў Дом пісьменніка на літаратурны вечар, паказаў ёй Купалу i Коласа, маладзейшых класікаў i паўкласікаў (Ісце вельмі спадабаўся, як яна казала, «галантны» Міхась Зарэцкі.Пазней яна папрасіла даць пачытаць ёй ягоныя творы i вельмі ўпадабала апавяданні двадцатых гадоў пра каханне).
Неўзабаве, калі прагрэліся паветра i зямля, вызвалілася ад нізкіх i халодных вясенніх хмар, паблакітнела неба, a ўслед за гэтым начала мроіцца першая зелянота, я звабіў Істу за горад, за Ратамку, каб вырвацца на вольны прастор.
У альхоўі ды паблізу рачулкі яшчэ трымалася стынь, а вось на пагорку, у сасновым лесе, было святлей i цяплей, водарна ад падагрэтага пяску i шыгалля.
— Я не зусім разумею «дзікую» прыроду, вёску, — прызналася Іста, калі мы тупалі па вузкай, выезджанай калясьмі дарозе. — Я люблю гарадскія дамы, вуліцы, скверыкі, тэатры i магазіны. Ва ўсім гэтым я адчуваю чароўную сімфонію.
— A хіба во тут, у лесе, не сімфонія? Ды не чароўная? — паспрабаваў заступіцца за тое, што мне было дорага, я. — Паслухай: тут кожная сасна пяе бору сваю песню!
— Мабыць. Але я тут чую толькі шум.
— Але ж шум гэты — не гарадскі гул. Як шум вады, травы альбо жыта.
— Не ведаю. Акрамя горада, я яшчэ люблю мора. Найперш Чорнае, дзе была шмат разоў.
— А я вось мора нават не бачыў.
— Мора — гэта штосьці непаўторнае. Вельмі шкода, што ў Беларусі няма ні мора, ні гор. Каб яны былі, у беларусаў быў бы зусім іншы характар, была б зусім іншая гісторыя, культура.