Дворык быў пусты. Дзве бярозы, рабіна. Арэлі. Пясочніца з чырвоным вядзерцам. Заваёва правінцыялкаю Мінска. Куды падацца? Крыўда была яшчэ і ў тым, што яна па-сапраўднаму любіла Мінск, не за хвалёную чысціню — не такі ўжо ён і чысты, а за тое, што тут у людзей добрыя твары. Адчуванне, нібы зноў патрапіла за мяжу. Няўжо такія добрыя людзі не паціснуцца ўсяго на аднаго чалавечка? — кожны раз думала яна.
Трэба было нешта рабіць. Яна перабрала спіс кантактаў у смартфоне. Хацела пазваніць маці, успомніла радасць на яе твары і перадумала. Набраць сябра і даведацца адрас дзеда? Ці пазваніць... Літаву? — усміхнуўшыся, падумала яна. Яна дастала з заплечніка кнігу «Чаромхавы чад», дзе ляжала візітоўка Літава. Паглядзела на партрэт аўтара. А можа?..
Калі позна, за дванаццаць ночы, да дома пад'ехала таксоўка і з яе выбраўся Рак, у святле фараў ён убачыў на лаўцы каля пад'езда дзяўчынку, якая неяк уладкавалася паміж заплечнікам і сумкай і, відаць, драмала. Яна закрыла далонню вочы. Пазяхнуўшы, устала з лавачкі — і Рак пазнаў тую самую дзяўчынку, якую ўвесь вечар паказвалі яму.
— А я вас чакаю,— паўсонна, мякка прамурлыжала яна.— Я вас ведаю. Вы — той самы славуты паэт,— махнула перад яго носам кніжкаю.— Я зусім выпадкова апынулася ў вашым двары і падумала, што гэта знак... я набірала вас і ў кватэру званіла таксама...
Самусенка, які ехаў разам з Ракам, бо ім было па дарозе, і які стаў міжвольным сведкам, таксама вылез з машыны, прыгледзеўся і сказаў не так Раку, як самому сабе:
— Дыж ты не маніў пра дачку? Рэспект і павага!
Лю кінула на яго хуткі пагляд. «Яшчэ адзін»,— падумала яна.
— Эх, мне б такую кватарантку!
Рак між тым стаяў ні жывы, ні мёртвы. Ён не сумняваўся, што з'яўленне дзяўчынкі — працяг атакі на яго, чарговы ход, можа быць, адзін з апошніх — калі прахадная пешка восьвось дасягне апошняй клеткі і ператворыцца ў каралеву.
— Мне няма куды ісці,— сказала яна, звяртаючыся да іх абодвух.— Не, мне ёсць дзе спыніцца, ёсць сваякі, знаёмыя... Мне ўсяго на адну ноч...
— Дыж да мяне! — сказаў стары.— Сто метраў адсюль. Вунь цераз вуліцу!
Але тут Рак апамятаўся. Такі шанц ён не павінен выпускаць. Рашуча ўзяў яе за руку:
— У мяне ёсць месца.
У адказ яна зусім па-свойску пацягнулася, абхапіла мяккімі рукамі і пацалавала яго цёплымі вуснамі.
— А то б да мяне,— сказаў Самусенка з надзеяй.— У любы час дня і ночы. Ласкаво просымо.
У светлым ліфце Рак разгледзеў яе як след. Яму падалося, што час перанёсся назад і перад ім Лена Міхайлоўская, толькі яшчэ больш памаладзелая. Яны зайшлі ў кватэру. Ён зашчоўкнуў верхні замок, зачыніў на тры павароты ніжні, паклаў у кішэню ключ і павярнуўся да нязванай госці.
Частка восьмая
ГРЫНЕВІЧ
XXIII
Роўна праз тыдзень каля цаглянага дванаццаціпавярховага дома спынілася машына. З яе выйшаў чалавек — сярэдняга веку, сярэдняга росту, звычайнай знешнасці, у джынсах, кашулі, красоўках. Сівыя, жорсткія з адлівам кароткія валасы. Белыя сухія вусы. Вочы — вадзяністыя, жалудовага колеру, прыгожыя і разам з тым непрыемна пільныя: у такія доўга не паглядзіш, калі сумленне нячыстае. Ён закінуў на плячо лямку рукзака і, ледзь накульгваючы, падаўся да пад'езда. Было каля васьмі вечара. Каля дзвярэй стаяў грузавік-фургон. Дзверы былі адчынены і падпёрты цаглінаю. Нехта пераязджаў ці ўсяляўся. Грузчыкі культурна занялі толькі грузавы ліфт, пасажырскі быў вольны. Чалавек падняўся на шосты паверх, дзверы ліфта расчыніліся, і ён нос у нос сутыкнуўся з мужчынам у шортах, у белай сарочцы навыпуск. Каржакаваты, медзведзяваты. Твар непаголены, пакамечаны.
— А я вас бачыў з лоджы,— сказаў ён, стараючыся ўсміхацца ўсмешкай прыветнага гаспадара, але вочы — пукатыя, як у рака, змучаныя бяссонніцай, выдавалі яго трывогу.— Цёмна-сіняе пежо, так? Будзем знаёмы. Віктар Рак — псеўданім.
Рука ў яго нечакана аказалася моцнай, учэпістай. Чалавек з рукзаком на плячы рассунуў ва ўсмешцы свае белыя вусы.