Дарма я стараўся быць з ёю вясёлым, ласкавым, дарма пераконваў сябе, што Галя мне вельмі і вельмі падабаецца і не трэба мне болей нікога і нічога... Думкі мае і сэрца ўвесь час былі з іншай - тою далёкай, сто разоў клятай і ў сто разоў ад гэтага яшчэ больш жаданай...
* * *
Валодзя Баравы адвёў мяне сёння на калідоры ўбок і запытаў нецярпліва:
- Хочаш, пачытаю новы верш?
- Давай.
Валодзя адразу ж дастаў з кішэні ліст паперы і ўсхвалявана пачаў чытаць:
Ты не зможаш пакінуць мяне,
Ты не зможаш.
Хоць паедзеш за сівыя горы,
За сінія моры,
Хоць экватар, гарачы і хісткі, мінеш, -
Ты ўсё роўна не зможаш пакінуць мяне,
Бо ўся ты жывеш назаўсёды ўва мне.
Нібы сонца у кроплі,
Ты - у кожнай маёй крывінцы.
Наяву і ў сне
Ты - у думках маіх,
Ты - у справах маіх,
Ты - у кожнай маёй часцінцы.
Я гукну -
І ў любой старане,
У дубровах, палях, у лугах
Рэхам ціхім, хвалюючым адгукнешся.
Ты
Не зможаш пакінуць мяне -
Застанешся!
Песняй маёй,
Казкай чароўнай маёй,
Крыніцай крыштальнай, гаючай,
Асколкам балючым
У сэрцы маім застанешся!
Я не стаў ні хваліць, ні крытыкаваць Валодзю, адно толькі папрасіў яго даць мне гэты верш перапісаць. І от хаджу зараз і бясконца паўтараю і паўтараю радкі: «Песняй маёй, казкай чароўнай маёй, крыніцай крыштальнай, гаючай, асколкам балючым у сэрцы маім застанешся...» Як гэта адпавядае майму цяперашняму настрою!
* * *
Восень...
Любімая пара года. Асабліва люблю пачатак восені, з яе звонкай празрыстасцю, з яе светлай журбою, якая пануе, здаецца, усюды - і ў ярка-жоўтых дрэвах, і ў пабляклым, настылым небе, і ў апошніх птушыных песнях...
У такія дні цягне некуды ісці, нешта шукаць. А найчасцей хочацца пабыць адзін на адзін з прыродай, памаўчаць, слухаючы, убіраючы ў сябе рознакаляровую, журботную сімфонію восені. І сам я ў гэты момант, як чуйная струна, крані - і загучыць, зойдзецца пранізлівым сумам.
Але ёсць сум і сум. Першы з іх падобны да змрочнага, надакучлівага дажджу, ад якога хаваецца ўсё жывое. Другі - нагадвае пяшчотнае вераснёўскае сонца. Гэта - харошы, светлы сум. Якраз такі настрой агортвае мяне ў тыя дні, калі птушыныя чароды нясуць на сваіх крылах лета ў далёкія краі.
* * *
Тугі сонечны праменьчык нібы пацвельваецца са мною. Прабіўся праз край няшчыльна зацягнутай фіранкі, нячутна каўзануў па гладкаму лісту фікуса і - пырснуў мне проста ў вочы. Я адсоўваюся ўбок і чытаю далей.
Праменьчык, пастаяўшы нейкі момант, быццам у роздуме, зноў пачаў падкрадвацца да мяне. Мякка ўзабраўся на кніжку і стараецца зазірнуць у вочы. Ён нібыта кажа мне: «Хопіць табе сядзець у гэтай духаце і тлуме. Зірні за акно - колькі там сонца, золата!»
«Ах ты, свавольнік!» - усміхаюся я і нарэшце не вытрымліваю, загортваю кніжку, выходжу з бібліятэкі.
На дварэ - любата! Празрысты, здаецца, увесь звонкі дзень. У прамытым нядаўнім дажджом блакіце раскошна купаецца сонца. Плаваюць, пабліскваючы срэбрам, трапяткія павуцінкі бабінага лета. Недзе ў самым полымі рыжых каштанаў шчабечуць, аж заходзяцца вераб'і: «Шыр! Шыр! Глядзі, глядзі, якая шыр-р!»
Іду, перапоўнены сонцам, блакітам, звонкай празрыстасцю.
Лёгкі ветрык варушыць на асфальце апалае лісце. Светлае, крамянае, яно ў гэтыя хвіліны здаецца мне рассыпанымі асколкамі сонца. Іду, абмінаючы кожны лісцік. І адчуваю, як нешта гаючае, жыватворнае спавівае маё сэрца, і на душы паступова становіцца светла, лёгка, радасна.
* * *
Не пішу Надзі, не тэлефаную. І хоць думаю пра яе бясконца, хоць смыліць яна ў сэрцы тым самым «асколкам балючым» - першы не напішу. Нізавошта!
* * *
Мусіць, гэта адвечная хвароба многіх: мы зусім не шануем таго, што маем. Ёсць вочы - мы і не думаем пра іх, не беражом. Ёсць слых - так і павінна быць. Тое ж самае і са шчасцем, з каханнем. Калі яны ёсць у нас, нам здаецца, што ўсё гэта не тое, што галоўнае недзе наперадзе. І мы імкнёмся за гэтым туманным, прыдумана-прывідным, губляем галаву, губляем тое, што мелі. І тады чалавеку даводзіцца цяжка.
А раптам у мяне таксама так? Чаму я з такім пранізлівым болем перажываю сваркі з ёю? Чаму я не знаходжу сабе месца? Чаму не магу забыць яе ні на хвіліну?
І ў той жа час, калі ў нас усё добра, я як бы расчароўваюся ў ёй. Яна ў такія хвіліны траціць раптам сваю таямнічасць, чароўнасць, і мяне пачынае палохаць яе будзённасць, празаічнасць. Чаму?
Неспасцігальная загадка сэрца! Толькі тое, што недаступна, недасягальна, прыносіць яму асалоду.