Пан Кубліцік толькі рот раскрыў, каб сказаць. Але пан Заблоцкі яго апярэджвае.
— Кожнага дрэва, пане, — кажа ён. — Давай нам насенне ад кожнага дрэва, хаця б парачку...
— Гэта будзе дорага каштаваць, панове, — суха кажа незнаёмы і збіраецца прыступіць да другога селядца. Пан Кубліцкі ўздыхае і развязвае мяшэчак з талерамі. Рыжа-лысы тымчасам развязвае сваю торбачку й дастае з яго пакуначкі з насеннем. Пачынаецца гандаль, даўгі й зацяты, бо паны, хаця й шляхта, проста так з талерамі, выручанымі за рэпу, развітвацца не збіраюцца. Нарэшце талеры пераходзяць да аматара селядцоў, а насенне кілбаснага дрэва, хлебнага дрэва, булачнага дрэва, пірожнага дрэва, цукерачнага дрэва, віннага дрэва, марцыпанавага дрэва, селядцовага дрэва — да паноў Кубліцкага ды Заблоцкага... Застаецца адзін маленькі пакуначак з нейкімі чорнымі семкамі. Пан Заблоцкі яго адразу ж заўважае.
— Проша пана! — строга пытаецца ён у рыжа-лысага. — А чаму пан не прапануе гэныя чорныя семкі?
— Гэта будзе вельмі дорага... — мармыча гандляр. — І небяспечна.
— Нам нічога не дорага! — горача кажа пан Заблоцкі і трасе машной, у якой боўтаюцца й пазвоньваюць апошнія талеры. — Тры талеры за штуку, — мармыча прадавец. З гарачкі паны згаджаюцца й на гэта. І толькі сыходзячы з карчмы пан Кубліцкі спахопліваецца.
— Чакай пане! — выгуквае ён. — А што вырасце з чорнай семкі?
— Гэта — ветрык, — адказвае рыжа-лысы. — Ветрык вырасце. Але я не раю вам сеяць яго, панове.
Паны яго не разумеюць. Як? Заплаціўшы такія велькія грошы?
І, разараўшы свой палетак, яны засяваюць раллю насеннем хлебнага дрэва, кілбаснага дрэва... ну й гэтак далей. І чорную семку «ветрыка» таксама ўкідаюць у зямлю.
Што далей? А што далей? А далей — толькі чакаць, пакуль на панскай дзялянцы ўтворыцца рай зямны, ды рэзацца ў карты. Так паны і робяць — усё лета рэжуцца ў «воза», «курыцу», «дурня», «разумніка», «свінню» і «карову», а палетак стаіць чорны, як і быў, і хаця б адна травінка на ім зазелянелася. «Тут нешта не тое, — пачынаюць кеміць паны. — Можа й дарма, што рэпу не пасеялі. Была б хаця рэпа, а тут што? Эх, падмануў рыжа-лысы!»
— Шкада, што ён косткай ад таго селядца не задушыўся, — глыбакадумна кажа пан Заблоцкі.
Але вось аднойчы настала ноч... Яна была не звычайная, гэтая ноч, — арабінавая.
А вы, перапрашаю, не ведаеце, што такое арабінавыя ночы? Гэта напрыканцы лета бывае, у спасаўку. Усю ноч неба скаланаюць грымоты, сякуць фіялетавыя маланкі, шугае вецер, утвараючы віхуры, — і хаця б кропля дажджу. Кажуць, што ўся зямная нечысць — чарты, ваўкалакі, вядзьмаркі, шатаны, цмокі ладзяць арабінавай ноччу свой шабас. О, паны зведалі-такі, што такое арабінавая ноч! Спачатку ім здалося, што яны разам са сваёй хацінаю апусціліся на дно аграмаднай чарніліцы з самым чорным у свеце атрамантам. Потым, калі ўсё вакол загрукацела, зазіхцелася, зашыпела, пан Кубліцкі пачаў зубамі выстукваць маршоўку касінераў яго вялікасці караля Гарбуза, а пан Заблоцкі — улюбёны паланэз яго светласці князя Дрыгайлы. Але назаўтра...
Назаўтра паны нясмела вызіраюць з вакна на агарод, а ў панскім агародзе тырчаць: кілбаснае дрэва, хлебнае дрэва, булачнае дрэва, пірожнае дрэва, цукерачнае дрэва, віннае дрэва, марцыпанавае дрэва, селядцовае дрэва... Кілбаснае дрэва пахне часныкам і гнецца долу пад цяжарам кілбасаў; свежыя хлеб, булкі ды пірагі на дрэвах пахнуць так смачна, што аж нос зрывае; ад цукерачнага дрэва на вярсту патыхае шакаладам; селядцы на селядцовым дрэве небывалай велічыні — кожны з парсюка ростам. А марцыпаны... Ах, марцыпаны... Ды што тут казаць...
Застаецца дадаць, што бутэлькі на вінным дрэве звіняць, як званочкі на каптурах у дурняў на смургонскім карнавале, і лішне казаць, што паны найперш кідаюцца да звінячага дрэва. А тады, наталіўшы смагу, пераходзяць да кілбасаў.
Тымчасам яны не звяртаюць увагі на тое, што пад самай хатаю вырасла шчэ адно дрэва — з чорнай семкі. Дрэва называецца «ветрык». На ім нічога — ані лістоты, ані кілбасаў, ані цукерак. Бо гэта нават не дрэва, уласна кажучы, а нейкі таўсты чорны гарбуз. Ён расце, бухне, але паны на яго нуль увагі. І дарэмна.
Бо чорны гарбуз рос-рос, а тады ўзяў ды покнуў, з гэтакім, ведаеце, непрыстойным троху гукам. І з лопнутага гарбуза выпаўзае нейкая чорная хмарка. Яна круціцца на месцы, усё хутчэй ды хутчэй, і ператвараецца ў чорную віхуру. Тут ужо й паны глядзяць на чорную хмару, адвесіўшы губы і ў велькім страху. Але позна.