— Moglibyście cofnąć się dalej pod lód.
Wszyscy spojrzeli na niego pytająco.
— Chodzi ci pewnie o to, aby stopić nową kopułę — podpowiedziała Hiroko.
Nirgal wzruszył ramionami. Mimo że była to jego własna propozycja, czuł, że pomysł ten wcale mu się nie podoba.
Nadia jednak podjęła temat.
— Tam dalej w tyle czapa jest grubsza niż tutaj. Minie wiele czasu, zanim wyparuje tak bardzo, aby pojawił się problem, jaki mamy tutaj. A potem może wszystko się zmieni.
Zapadło milczenie, a po chwili Hiroko oceniła:
— To dobry pomysł. W trakcie topienia nowej kopuły wytrzymamy tu jakoś, a gdy pomieszczenia będą się nadawały do zamieszkania, przeprowadzimy się. To powinno zająć nie więcej niż kilka miesięcy.
— Shikata ga nai — oświadczyła z ironią Maja. „Nie ma innego wyjścia”. Oczywiście, istniały inne wyjścia. Ale Mai, tak samo jak Nadii, najwidoczniej podobała się perspektywa nowego, dużego projektu budowlanego. A pozostali mieszkańcy Zygoty poczuli prawdopodobnie ulgę, że istnieje taka opcja, dzięki której mogą nadal trzymać się razem, a jednocześnie pozostawać w ukryciu. Wszystkich issei bowiem, jak sobie nagle uświadomił Nirgal, perspektywa ujawnienia się straszliwie przerażała. Przez pozostałą część zebrania w milczącym skupieniu zastanawiał się nad całą tą sprawą i rozmyślał o otwartych miastach, które odwiedzał z Kojotem.
Aby stopić kolejny tunel do hangaru, a potem długi tunel pod czapę, używano parowych węży zasilanych przez rickovera. W końcu lód nad nimi osiągnął trzysta metrów szerokości, a wówczas rozpoczęto sublimację nowej zaokrąglonej jaskini pod kopułą i kopanie płytkiego koryta na nowe jezioro. Większość lotnego dwutlenku węgla wyłapywano, oziębiano do temperatury zewnętrznej i uwalniano; resztę rozbijano na tlen i węgiel, a następnie magazynowano do późniejszego wykorzystania.
Podczas gdy trwało pogłębianie, mieszkańcy osady wykopali leżące płytko rozłogowe korzenie dużych śnieżnych bambusów, dźwignęli je z ziemi, odarli na całej długości z liści i na największej ciężarówce przetransportowali tunelem w dół, do nowej groty. Zdemontowali także budynki starej osady i przemieścili je w podobny sposób. Automatyczny spychacz i ciężarówki jeździły w tę i z powrotem, dniem i nocą, zgarniając zbity piasek starych wydm i przewożąc go z na tyły do nowej groty; było w nim zbyt dużo biomasy (włączając w nią ciało Simona), aby go zostawić. W istocie osadnicy zabierali ze sobą wszystko, co znajdowało się pod szkieletem kopuły Zygoty. Kiedy skończyli, stara grota była już tylko pustą bańką na dnie czapy polarnej, ze sklepieniem z piaszczystego lodu i podłogą w postaci zmrożonego piasku. Powietrze, które koloniści pozostawili za sobą, nie miało już w sobie nic więcej, niż otaczająca kopułę marsjańska atmosfera: ciśnienie wielkości stu siedemdziesięciu milibarów, przeważający udział dwutlenku węgla w postaci gazowej, temperatura dwieście czterdzieści stopni Kelvina. Jednym słowem, rzadka trucizna.
Pewnego dnia Nirgal przyjechał z Peterem, aby po raz ostatni rzucić okiem na stare miejsce. Szokujący był widok jedynego domu, jaki kiedykolwiek posiadał, zredukowanego teraz do takiej skorupy — wszędzie w górze z trzaskiem pękał lód, cały piasek pod stopami ich dwóch był rozryty, w setkach miejsc wioski niczym straszliwe rany zionęły wielkie dziury po wyrwanych korzeniach, koryto jeziora było oskrobane do czysta, pozbawione nawet glonów… Osada wyglądała jak małe, zrujnowane legowisko jakiegoś zrozpaczonego zwierza. „Jesteśmy niczym krety w dziurze, niczym krety ukrywające się przed szakalami” — powiedział kiedyś Kojot.
— Wynośmy się stąd — oznajmił ze smutkiem Peter, po czym ruszyli długim, nagim, kiepsko oświetlonym tunelem w dół, do nowej kopuły. Szli wzdłuż betonowej drogi, którą zbudowała Nadia, wszędzie mijając ślady kół — tropy niedawnej przeprowadzki.
Nową kopułę zaprojektowali w nowy sposób: wioska znajdowała się teraz z dala od śluzy powietrznej tunelu, blisko tunelu awaryjnego, który ciągnął się daleko pod lodem, wychodząc na górną część Chasma Australe. Oranżerie umiejscowili bliżej świateł obwodowych, a ponieważ grzebienie wydm były tu wyższe niż w starym miejscu, sprzęt do badań meteorologicznych ulokowali tuż obok rickovera. Wprowadzili tu wiele tego rodzaju małych usprawnień, dzięki czemu nowa kopuła z pewnością nie była dokładną repliką ich starego domu.
Każdy ich dzień wypełniała tak intensywna praca na budowie, że nikt nie miał wolnej chwili na myślenie o czymkolwiek innym. Od czasu pęknięcia starej kopuły skasowano poranne lekcje w szkole i dzieci pełniły jedynie funkcję jednego z wymieniających się zespołów roboczych, przydzielanego do pomocy najbardziej tego potrzebującym starszym osobom. Czasami ktoś z dorosłych, nadzorujących działania dzieci, próbował zamienić ich pracę w lekcję — dobre w tym były zwłaszcza Hiroko i Nadia — ale pozostawało do zagospodarowania tak niewiele czasu, że starczało jedynie na dodatkowe wyjaśnienia własnego postępowania, które w zasadzie było zbyt proste, by wymagało omówienia, dość trudno więc je było uznać za naukę: ściskanie ściennych fragmentów kluczami Allena, przenoszenie sadzonek i słojów z glonami do oranżerii i temu podobne. Była to po prostu praca, a dzieci stanowiły tylko część siły roboczej, część zbyt małą na takie zadania, nawet z pomocą wszechstronnych robotów, które wyglądały jak pozbawione karoserii rovery. Nirgal musiał jednak przyznać, że biegając bez końca i wykonując wyznaczoną mu pracę, przez większą część czasu czuł się szczęśliwy.
Jednak pewnego razu, kiedy wyszedł z budynku szkolnego, spojrzał na jadalnię, która zajmowała miejsce dużych konarów Półksiężycowego Dziecińca, i widok ten wywołał refleksje: stary, znajomy świat zniknął na zawsze. Nieuchronnie przeminął. Poczuł nagły ból na samą tę myśl, w oczach pojawiły mu się łzy i przez resztę dnia był miotany dziwnymi uczuciami, czuł się tak, jak gdyby przez cały czas stał o metr czy dwa za samym sobą i obserwował wszystko, co się działo: wyprany z emocji, podobnie obojętny, jak po śmierci Simona, czuł się wygnany do białego świata znajdującego się o jeden krok od zieleni. Nie wiedział, w jaki sposób mógłby się wyrwać z tego stanu melancholii. Czy mógł mieć pewność, że kiedykolwiek się z niego otrząśnie? Wszystkie dni mojego dzieciństwa odeszły wraz z samą Zygotą i nigdy nie wrócą, myślał, a ten dzień także zniknie i przeminie, ta kopuła także powoli wyparuje i również zacznie pękać. Nic nie trwa wiecznie. Więc co robić? Godzinami trapiło go to pytanie, pozbawiając codzienne życie smaku i koloru, aż Hiroko zauważyła, jak dziwnie niemrawy i smutny jest jej syn i zapytała go, co się dzieje, a on wówczas po prostu i otwarcie zadał jej wszystkie gnębiące go pytania. To była największa zaleta Hiroko: można było ją zapytać o wszystko, zadać jej każde pytanie, łącznie z tymi najbardziej podstawowymi.
— Po co my to wszystko robimy, Hiroko? Przecież bez względu na nasze wysiłki, w końcu i tak wszędzie zapanuje biel, prawda?
Popatrzyła na niego, po ptasiemu przekrzywiając głowę. Pomyślał, że może to wygięcie głowy uosabia jej uczucie dla niego, ale nie był pewien; im był starszy, tym częściej miał wrażenie, że — podobnie jak wszyscy inni — rozumie ją coraz mniej.
— To rzeczywiście smutne, że rozpadła się stara kopuła — odpowiedziała synowi Hiroko. — Musimy się jednak skupić na przyszłości. To także jest viriditas. Musimy się skoncentrować nie na tym, co już zbudowaliśmy, ale na tym, co dopiero stworzymy. Tamta kopuła była jak kwiat, który więdnie, usycha i opada, ale zawiera przecież nasienie nowej rośliny, która również wyrośnie i wyda nowe kwiaty i nowe nasiona. Przeszłość odchodzi. Nie zastanawiaj się nad tym, takie myśli powodują jedynie melancholię. Wyobraź sobie, że kiedyś byłam młodą japońską dziewczyną! Mieszkałam na wyspie Hokkaido i tak… byłam tak młoda jak ty! Wręcz nie potrafię ci wyjaśnić, jak bardzo obecnie oddaliłam się od siebie z tamtych lat. Jednakże teraz jesteśmy tutaj, ty i ja, wśród tych roślin i tych ludzi, i jeśli będziesz zwracał na nich uwagę i zastanawiał się, jak możesz im pomóc, roślinom we wzroście, a ludziom w pomyślnym rozwoju… wtedy poczujesz, że życie ma sens. Musisz czuć karni wewnątrz każdej rzeczy. To wszystko, czego ci potrzeba. Zawsze najważniejsza jest tylko dana chwila, w której żyjemy.