Рагнеда (усё роўна як здзіўлена глядзіць на прэсвітэра, пасля гаворыць). А мае дзеці ведаеш дзе? З адным тут жыву. А іх у мяне ажно шасцёра.
Апанасій. На тое воля вялікага князя.
Рагнеда. Я даўно ўсё зразумела, прэсвітэр. Аказваецца, на ўсё ёсць нечая воля. А той, сапраўднай волі, якая завецца воляй, нідзе няма. Вось ты вольны?
Апанасій. Я — слуга божы.
Рагнеда. То слухай цяпер маю просьбу. Возьмеш з сабой у дарогу дачку майго злотніка.
Апанасій. Анею?
Рагнеда. Так. Вялікага здзіўлення гэта не павінна выклікаць у людзей. Да таго ж яе можна пераапрануць, каб не выглядала дзяўчынай. Вось і будзеце мець аднолькавы выгляд — дза вандроўнікі, слугі божыя.
Апанасій. А бацькі яе?
Рагнеда. Злотнік сам прыходзіў ратунку для яе прасіць.
Апанасій. Не, я не ў тым сэнсе. Бацькі яе тут застануцца?
Рагнеда. Ім нішто не пагражае.
Апанасій. Ты так думаеш, княгіня?
Рагнеда (не адказвае; гаворыць). Але давядзецца вам ісці зараз, прэсвітэр, скрозь ноч, каб ніхто не ўведаў. Ты ступай, падрыхтуйся ўсё-ткі ў дарогу, калі яшчэ дасюль не зрабіў гэтага, а я тым часам пагавару з дзяўчынай. Нянька наша звядзе вас пасля. Ну, здаецца, усё. Ты перад сваім Богам загладзіш які-небудзь грэх гэтай справай, а я перад сваімі займею яшчэ адзін.
Апанасій. Бывай, княгіня. Даляцеў усё-ткі з Корсуня сюды звон маёй царквы! Пачуў Гасподзь Бог нашы малітвы!
Рагнеда. Не кожны звон — малітва. Тут у нас быў прэсвітэр адной царквы. Дык казаў, што на іхніх храмах зусім няма званоў. «Як гэта?» — пытаемся. «Бо звон — гэта яшчэ не малітва», — адказвае. Бывай, прэсвітэр!
Апанасій (уздыхае). Мне пра гэта княжыч расказваў. Храмы па-рознаму будуюцца.
Прэсвітэр выходзіць. Заходзіць служанка Рагнеды.
Рагнеда. Што табе?
Служанка. Прыйшла прыбраць цябе на ноч, княгіня.
Рагнеда. Хіба так позна?
Служанка. Я заўсёды ў гэты час увечары прыходжу.
Рагнеда (сядае, апускае галаву на далонь сагнутай у локці рукі). Які цяжкі сённяшні дзень!.. А тут яшчэ Ізяслаў на паляванне сабраўся.
Служанка. Паехалі ўжо. (Падступаецца да княгіні, хоча разбіраць ёй валасы.)
Рагнеда. Пачакай. З гэтым паспеем. Лепей схадзі па старую няньку. Скажы, што клічу з Анеяй.
Служанка выходзіць. Заходзяць нянька, Анея, затым — служанка. Анея ўкленчвае перад княгіняй, утульвае твар у яе ўлонне. Служанка ідзе за спіну княгіні, бярэцца за яе валасы.
Ты ведаеш, Анея, я адношуся да цябе як да свае. Ізяславу таксама ты была ў радасць. Але цяпер пагражае…
Анея. Я чула, як прыходзілі да бацькі са свяшчэннага лесу.
Рагнеда. Тым лепш, раз сама разумееш. Словам, зараз цябе пераапрануць. Дадуць хлапчукоўскае адзенне і выведуць з прэсвітэрам Апанасіем на дарогу.
Анея. Куды?
Рагнеда. Куды ён — туды і ты.
Анея. Значыць, я не вярнуся сюды?
Рагнеда. Не пра гэта трэба думаць, Анея. Над табой навісла небяспека. Неабходна ратавацца. А з праваслаўным прэсвітэрам табе нішто не будзе пагражаць.
Анея. Мяне ж заўсёды бараніў Ізяслаў.
Рагнеда. Ізяслаў на паляванні.
Анея. Дык вернецца!
Рагнеда. Ты слухайся мяне. Калі я кажу так, значыць, іначай зрабіць нельга. Забірай яе, нянька. Пераапранеш, затым звядзеш з прэсвітэрам. I каб нікому ні слова. (Да служанкі.) Ты таксама язык свой доўгі прыкусі на нейкі час, бо можаш…
Служанка. Слухаю, княгіня.
Рагнеда. А ты, Анея, даруй, што іначай не можам. Прэсвітэр будзе клапаціцца ў дарозе пра цябе. У Кіеве ён пакажа табе, дзе жывуць Ізяслававы браты і сёстры. Будзеш пакуль з імі жыць.
Анея плача.
Ну, дурніца, што ты?..
Анея (уголас). А мамулечка ж мая, а татулечка!..
Рагнеда. Сціхні!.. (Гладзіць дзяўчыну па галаве.) Бывай, Анея.
Нянька выводзіць Анею з пакоя.
(Да служанкі.) Ну, што маўчыш?
Служанка. Успомніла Кіеў. Раптам нагарнулася на сэрца. Захацелася туды. Вось ты, княгіня, пра дзяцей сваіх затрывожылася, а я бацькоў згадала.
Рагнеда. А я — Полацк. Хачу ў Полацк. I не маю дарогі туды. Нездарма ж князь Уладзімір пасяліў нас на краі бацькавай зямлі. Бацьку з маці забіў, а мяне з сынам пасяліў на краі зямлі.