Ты, чэрвень, пальцы ўсе мае
Спаліў пякучым сонцам-лірай.
Парыж са мною трызніць і пяе,
Ён закруціў мяне ў шалёным віры,
Але памерці сілы не дае!
Нядзеля нудная не мае межаў,
Катрынкі енчаць па дварах,
Гірлянды кветак, як мярэжы,
З балконаў звіслі, мне на страх,
Як галава пізанскай вежы.
Увечары Парыж смакуе джын —
Увесь ад электрычнасці палае.
З зялёнымі агнямі уздоўж спін,
Імчацца,
як шалёныя,
трамваі —
Па рэйках пішуць музыку машын.
Кафэ распухла ўсё ад дыму,
Крычыць да хрыпаты цыганскі хор, —
Каханне для цябе,
любімай,
Яны ўслаўляюць,
як юнак-танцор,
Як я ўслаўляў,
з гарачымі вачыма…
Я ж ведаў:
песні ў гонар каралеў —
Гадоў маіх мінулых нараканні;
I гімн рабоў, як чалавечы гнеў.
Я для сірэн прывабных слухаў спеў,
Я ведаў спеў няшчаснага ў каханні.
АННІ
Недалёка ад Тэхаса,
На шляху да Гальвестона,
Ёсць вялікі сад, там ружы
Незвычайныя растуць.
I здаецца ружай віла —
Самай водарнай і мілай.
Часта там адна жанчына
Усё гуляе аж да ночы.
Як прайду я — глянем шчыра
Мы адно другому ў вочы.
Менанітка дама тая:
Гузікаў не прызнае.
I нямашака ў яе
Ні бутона ў строгім сэрцы.
Сам я гузікі губляю —
Мы з той дамай — аднаверцы…
МАРЫЗІБІЛЬ
На вуліцах Кёльна хадзіла,
Гуляла яна да відна,
Усім усміхалася міла,
Сядзела за пляшкай віна
На тумбе карчомнай яна.
Сама галадала, а грошы
Свайму аддавала «бошу».
А той сутэнёр часнаком
Смярдзеў і, як ехаў з Фармозы,
Зайшоў у публічны дом
I вывез дзяўчыну, раскосы.
Я ведаю рознага лёсу людзей.
Не ўсіх зразумеў я, праверыў:
Той — мёртвага лісця цішэй,
А полымя тоіцца ў зрэнках вачэй,
А сэрца — адкрытыя дзверы.
ВЕРШ, ПРАЧЫТАНЫ НА ВЯСЕЛЛІ АНДРЭ САЛЬМОНА 13 ЛІПЕНЯ 1909 г.
Я ўбачыў з самай раніцы штандары,
але нікому не сказаў:
Вось гэта вопратка жабрацтва,
Тут дэмакратыя хавае сарамліва боль,
Тут воля вольная.
Урэшце, бяром мы прыклад з лісця;
О сіла раслінная, — ты адзіная
свабодная на ўсёй зямлі!
Я не сказаў: будынкі запалалі
Таму, што мы сяброў праводзім —
яны ж не вернуцца назад.
Я не прыкмеціў:
ні мазольных рук,
якія заўтра будуць працаваць на нас,
Ні тых, павешаных, якія не змаглі ў жыцці
дабіцца выгады;
Ні тых, хто абнаўляе свет, ізноў Бастылію штурмуе.
Я веру,—
свет пераўтвараюць тыя,
хто ад паэзіі ідзе.
Аздобіўся штандарамі Парыж:
Мой добры друг Андрэ Сальмон
спраўляе слаўнае вяселле.
З ім пазнаёміліся мы ў шычку паскудным
У дні свайго юнацтва;
Апранутыя бедна,
курылі мы ўдваіх, чакаючы зары.
Мы закаханыя былі ў адны і тыя ж словы,
чый сэнс змяніць патрэбна.
Падманутыя дзеці бедныя! Мы не маглі
Смяяцца так, як у маленстве.
I стол, і шклянкі дзве пустыя на нас глядзелі
Апошнім позіркам Арфея паміраючага…
Упалі шклянкі і разбіліся —
Мы пачалі смяяцца,
I прэч пайшлі, шукальнікі пагібелі,
Перасякаючы дарогі, вуліцы,
краіны.