Nowela Marii Konopnickiej, opublikowana w 1890 roku. Opowiada dzieje warszawskiej rodziny Mostowiaków, którzy mimo biedy bardzo się kochają i szanują. Narratorem jest kilkunastoletni chłopiec, będący świadkiem i uczestnikiem opisywanych...
Akcja toczy się w Warszawie w II połowie XIX wieku. Bohaterem jest Mendel Gdański – stary Żyd pracujący jako introligator. Mendel od urodzenia mieszka na ziemiach polskich i czuje się Polakiem. Dziwią go pojawiające się ruchy antysemickie...